010_AT_congres van wenen_v1

HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING ...................................................................................................................1 2. HET CONGRES VAN WENEN.....................................................................................................2 2.1. BESLISSINGEN...................................................................................................................3 2.2. GEVOLGEN..........................................................................................................................6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN.....................................................................7

Dit document behandelt: 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie

Het Congres van Wenen / p.1 van 7 / versie 1

LIBERALISME EN NATIONALISME 1. HET BEGRIP IDEOLOGIE...........................................................................................................1 2. HET LIBERALISME......................................................................................................................2 2.1. TYPERING...........................................................................................................................2 2.2. ONTSTAAN..........................................................................................................................3 2.3. NATIONALE ONTWIKKELINGEN .......................................................................................7 2.4. HET LIBERALISME VANDAAG..........................................................................................10 3. HET NATIONALISME.................................................................................................................11 3.1. ONTSTAAN........................................................................................................................11 3.2. KENMERKEN.....................................................................................................................12 3.3. GEVOLGEN........................................................................................................................14 3.4. RICHTINGEN.....................................................................................................................14 3.5. CONCRETE VOORBEELDEN............................................................................................14 3.6. HET NATIONALISME VANDAAG.......................................................................................18

Dit document behandelt: 3.2. Het liberalisme tijdens de 19de eeuw: • De liberale idee in de 19de eeuw: ontstaan en evolutie 3.3. Het nationalisme tijdens de 19de eeuw: • Het ontstaan van nationalistische ideeën • Het nationalisme als statenvormende of statenafbrekende factor

Liberalisme en nationalisme / p.1 van 20 / versie 1

DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE 1. DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...................................................................................................1 1.1. DE EERSTE INDUSTRIËLE REVOLUTIE............................................................................1 1.2. DE TWEEDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...........................................................................5 2. GEVOLGEN VAN DE INDUSTRIALISERING..............................................................................7 2.1. ECONOMISCHE GEVOLGEN..............................................................................................7 2.2. SOCIALE GEVOLGEN.........................................................................................................8 3. DE 19DE-EEUWSE SAMENLEVING...........................................................................................9 3.1. DE ARBEIDERS...................................................................................................................9 3.2. DE RIJKE BURGERIJ.........................................................................................................11

Dit document behandelt: 4.1. De uitbouw van een burgerlijke samenleving in Europa in de 19de eeuw 4.2. De industriële maatschappij • De tweede industriële revolutie • De proletarisering en de uitbuiting van de arbeiders

De industriële revolutie / p.1 van 12 / versie 1

HET SOCIALISME EN DE ONTVOOGDING VAN DE ARBEIDERS 1. HET SOCIALISME.......................................................................................................................1 1.1. VERLICHTE VOORLOPERS................................................................................................1 1.2. HET UTOPSICH SOCIALISME............................................................................................2 1.3. DE ARBEIDERSBEWEGING IN GROOT-BRITTANNIË.......................................................3 1.4. HET WETENSCHAPPELIJK SOCIALISME (= MARXISME) ................................................5 1.5. HET REFORMISME...........................................................................................................11 1.6. HET ANARCHISME ...........................................................................................................12 2. DE ARBEIDERSBEWEGING.....................................................................................................13 2.1. DE SOCIALISTISCHE ARBEIDERSBEWEGING...............................................................13 2.2. DE CHRISTELIJKE ARBEIDERSBEWEGING....................................................................15 3. REALISATIES TEN VOORDELE VAN DE ARBEIDERS ...........................................................18 3.1. ALGEMEEN........................................................................................................................18 3.2. BELGIË...............................................................................................................................19 4. HET SOCIALISME VANDAAG...................................................................................................20

Dit document behandelt: 4.3. De ontvoogding van de arbeiders • Het socialisme en vormen van marxisme • De ontvoogdingsstrijd van de Belgische arbeidersbeweging • De Belgische politieke realisaties ten voordele van de arbeiders

Het socialisme en de ontvoogding van de arbeiders / p.1 van 21 / versie 1

DE BELGISCHE KOLONISATIE VAN KONGO 1. IMPERIALISME............................................................................................................................1 2. SITUATIE IN 1914........................................................................................................................4 3. DE BELGISCHE KOLONISATIE VAN CONGO...........................................................................4 3.1. KONGO VRIJSTAAT............................................................................................................5 3.2. BELGISCH KONGO.............................................................................................................7 4. INVLOED VAN DE KOLONISATIE VAN KONGO........................................................................8 4.1. OP DE BELGISCHE SAMENLEVING...................................................................................8 4.2. OP DE POLITIEKE SITUATIE..............................................................................................9 4.3. OP DE RELATIE MET ANDERE EUROPESE LANDEN......................................................9

Dit document behandelt: 3.4. De Belgische kolonisatie van Kongo

Kolonisatie van Kongo / p.1 van 9 / versie 1

DE VS IN DE 19DE EEUW 1. ONTSTAAN VAN DE VS .............................................................................................................1 2. UITBREIDING VAN HET GRONDGEBIED..................................................................................2 3. INDIANEN ...................................................................................................................................3 4. DE SECESSIEOORLOG .............................................................................................................4 5. DE VS INTERNATIONAAL ..........................................................................................................5

Dit document behandelt: 3.5. De Verenigde Staten van Amerika • De ‘trek naar het westen’ • Oorzaken en afloop van de Secessieoorlog • Het Amerikaans imperialisme

De VS in de 19de eeuw / p.1 van 6 / versie 3

RUSLAND EN DE SOVJET-UNIE 1. HET RUSSISCHE TSARENRIJK IN DE 19DE EEUW.................................................................1 1.1. POLITIEKE EN SOCIAAL-ECONOMISCHE SITUATIE........................................................1 1.2. HET RUSSISCH IMPERIALISME.........................................................................................3 1.3. SOCIALE VERANDERINGEN EN POLITIEKE ONRUST.....................................................5 2. REVOLUTIES EN HET ONTSTAAN VAN DE SOVJET-UNIE......................................................7 2.1. DE FEBRUARIREVOLUTIE..................................................................................................7 2.2. VAN FEBRUARIREVOLUTIE NAAR OKTOBERREVOLUTIE............................................10 2.3. DE OKTOBERREVOLUTIE................................................................................................13 2.4. VAN OKTOBERREVOLUTIE NAAR SOVJET-UNIE...........................................................14 3. DE SOVJET-UNIE ONDER STALIN..........................................................................................19 3.1. STALIN GRIJPT DE MACHT..............................................................................................19 3.2. ECONOMISCHE POLITIEK................................................................................................21 3.3. TOTALITAIRE SAMENLEVING..........................................................................................22

Dit document behandelt: 3.6. Het Russische tsarenrijk • De kenmerken van het Ancien Régime in Rusland • Het Russisch imperialisme en de oorlog met Japan 3.8.Het Interbellum (1918-1939) • De Russische Revolutie – Het einde van het Ancien Régime in Rusland: februari- en oktoberrevolutie – Lenin en de USSR – Het stalinisme

Rusland – Sovjet-Unie / p.1 van 22 / versie 2

DE EERSTE WERELDOORLOG 1. OORZAKEN EN MECHANISMEN................................................................................................1 1.1. DE FRANS-PRUISISCHE OORLOG....................................................................................2 1.2. KOLONIALE CONFLICTEN..................................................................................................2 1.3. DE BALKAN..........................................................................................................................4 1.4. ECONOMISCHE RIVALITEIT...............................................................................................5 1.5. BONDGENOOTSCHAPPEN................................................................................................6 1.6. BEWAPENINGSWEDLOOP EN MILITARISME...................................................................7 1.7. FATALE MISREKENINGEN.................................................................................................8 3. DE AANLEIDING..........................................................................................................................9 4. HET VERLOOP............................................................................................................................9 4.1. HET VON SCHLIEFFEN-PLAN............................................................................................9 4.2. HET EIGENLIJKE VERLOOP.............................................................................................11 4.3. LOOPGRAVENOORLOG...................................................................................................14 5. BELANGRIJKSTE GEVOLGEN VAN DE OORLOG..................................................................15

Dit document behandelt: 3.7. De Eerste Wereldoorlog • De koloniale conflicten en Balkanoorlogen oorzaken van de Eerste Wereldoorlog • De mechanismen achter de naderende oorlog: militarisme, bondgenootschappen, fatale misrekeningen. • Het verloop van de Eerste Wereldoorlog • De aspecten van de oorlog: impact op de samenleving, werelddimensie, impact van wetenschap en techniek, oorlogseconomie

De Eerste Wereldoorlog / p.1 van 18 / versie 3

HET INTERBELLUM 1. DE VREDESVERDRAGEN NA DE EERSTE WERELDOORLOG...............................................1 1.1. HET VERDRAG VAN VERSAILLES.....................................................................................1 1.2. KIEM VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG.......................................................................4 1.3. DE VOLKENBOND...............................................................................................................5 2. EEN STUKJE ECONOMISCHE THEORIE...................................................................................6 2.1. VRIJEMARKTECONOMIE....................................................................................................6 2.2. PLANECONOMIE OF CENTRAAL GELEIDE ECONOMIE..................................................8 2.3. GEMENGDE ECONOMIE.....................................................................................................8 3. DE JAREN TWINTIG..................................................................................................................11 3.1. DE VS.................................................................................................................................11 3.2. EUROPA.............................................................................................................................13 4. DE BEURSCRASH VAN 1929 EN DE GROTE CRISIS.............................................................14 4.1. DE CRASH VAN WALL STREET.......................................................................................14 4.2. DE GROTE DEPRESSIE....................................................................................................15 4.3. DE WERELDWIJDE ECONOMISCHE CRISIS...................................................................16 4.4. AANPAK VAN DE CRISIS IN DE VS..................................................................................18 5. DE OPKOMST VAN HET FASCISME........................................................................................20 5.1. WAT IS FASCISME?..........................................................................................................20 5.2. HET FASCISME IN ITALIË ................................................................................................21 5.3. HET FASCISME IN DUITSLAND........................................................................................25 5.4. ELDERS IN EUROPA.........................................................................................................31 Dit document behandelt: 3.8.Het Interbellum (1918-1939) • De vredesverdragen na de Eerste Wereldoorlog • De hertekening van de kaart van Europa • De opkomst van het fascisme 4.4. Het Interbellum • De beurscrash in de Verenigde Staten (1929): het begin van een economische wereldcrisis

Het interbellum / p.1 van 34 / versie 2

DE TWEEDE WERELDOORLOG 1. OORZAKEN.................................................................................................................................1 1.1. JAPAN..................................................................................................................................1 1.2. ITALIË...................................................................................................................................2 1.3. DUITSLAND.........................................................................................................................3 1.4. CONCLUSIE.........................................................................................................................5 2. DE OORLOG................................................................................................................................5 2.1. SCHEMA..............................................................................................................................5 2.2. VAN 1939 TOT 1942............................................................................................................5 2.3. KEERPUNT..........................................................................................................................7 2.4. VAN 1942 TOT 1945..........................................................................................................10 3. KENMERKEN VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG..............................................................11 3.1. ALGEMEEN........................................................................................................................11 3.2. BEZETTING........................................................................................................................12 3.3. OORLOGSECONOMIE......................................................................................................14 4. DE ENDLÖSUNG.......................................................................................................................14

Dit document behandelt: 3.9. De Tweede Wereldoorlog • De oorzaken en aanleiding • Het verloop (chronologisch en parallel in tijd en ruimte) • De aspecten van de oorlog: judeocide en uitroeiing en vervolging van etnische groepen, bezetting, werelddimensie, oorlogseconomie

Tweede Wereldoorlog / p.1 van 19 / versie 3

DEKOLONISATIE EN NOORD-ZUIDTEGENSTELLING 1. INLEIDING....................................................................................................................................................1 2. KAARTEN.....................................................................................................................................................2 3. OORZAKEN VAN DE DEKOLONISATIE......................................................................................................5 4. ZUIDOOST-AZIË..........................................................................................................................................6 5. AFRIKA.........................................................................................................................................................8 6. KONGO........................................................................................................................................................9 6.1. DE DEKOLONISATIE ..........................................................................................................................9 6.2. METEEN NA DE ONAFHANKELIJKHEID..........................................................................................10 6.3. MOBUTU............................................................................................................................................10 6.4. LAURENT KABILLA...........................................................................................................................12 6.5. JOSEPH KABILA................................................................................................................................13 6.6. RELATIE MET BELGIË......................................................................................................................13 7. VERBAND DEKOLONISATIE EN DERDE WERELD.................................................................................14 7.1. TERMINOLOGIE................................................................................................................................14 7.2. VERBAND KOLONISATIE, DEKOLONISATIE EN NOORD-ZUIDPROBLEMATIEK.........................15 7.3. KENMERKEN VAN ONTWIKKELINGSLANDEN...............................................................................16 7.4. INDEX VAN DE MENSELIJKE ONTWIKKELING...............................................................................17 7.5. DE PROBLEMEN VAN ONTWIKKELINGSLANDEN..........................................................................18 7.6. ONTWIKKELINGSHULP - ONTWIKKELINGSSAMENWERKING......................................................20

Dit document behandelt: 3.11. De dekolonisatie in Afrika en Azië • De oorzaken en evolutie van de dekolonisatie • Neokolonialisme • Het ontstaan van Noord-Zuid tegenstellingen 3.4. De Belgische kolonisatie van Kongo (→ huidige situatie)

Dekolonisatie en Noord-Zuidtegenstelling / p.1 van 21 / versie 3

DE KOUDE OORLOG EN DE VAL VAN HET COMMUNISME 1. DE GROTE VREDESCONFERENTIES.......................................................................................2 2. OORZAKEN EN ONTWIKKELING VAN DE KOUDE OORLOG...................................................5 2.1. SITUERING EN VERLOOP..................................................................................................5 2.2. DE BELANGRIJKSTE CONFLICTEN UIT DE KOUDE OORLOG......................................11 3. DE IMPLOSIE VAN HET COMMUNISME..................................................................................13 4. DE GEVOLGEN VAN HET VERDWIJNEN VAN HET COMMUNISME......................................16 4.1. DE SOVJET-UNIE..............................................................................................................16 4.2. DE OOSTBLOKLANDEN....................................................................................................20 4.3. DE REST VAN EUROPA....................................................................................................21 4.4. DE WERELD......................................................................................................................22 5. HET COMMUNISME VANDAAG................................................................................................22

Dit document behandelt: 3.12. De Koude Oorlog • De oorzaken en de ontwikkeling in verschillende fasen • Het einde van de Koude Oorlog 3.13. Het einde van het communisme in Europa • De oorzaken van de implosie van het communisme • De Duitse hereniging • Het einde van de Sovjetunie • De gevolgen van het verdwijnen van het communisme voor de Oostbloklanden, de Sovjet-Unie, West-Europa en de wereld

De Koude Oorlog en de Val van het Communisme / p.1 van 23 / versie 3

DE VERENIGDE NATIES 1. INLEIDING ..................................................................................................................................1 2. ONTSTAAN .................................................................................................................................2 3. DOELSTELLINGEN EN BEGINSELEN........................................................................................4 4. ORGANISATIE.............................................................................................................................4 4.1. HOOFDORGANEN...............................................................................................................4 4.1.1. Algemene Vergadering (AV)..........................................................................................5 4.1.2. Veiligheidsraad .............................................................................................................6 4.1.3. Secretariaat ..................................................................................................................7 4.1.4. Internationaal Gerechtshof ...........................................................................................8 4.1.5. De economische en Sociale Raad (ECOSOC)..............................................................8 4.1.6. De Trustschapraad........................................................................................................9 4.2. DE VN-FAMILIE VAN ORGANISATIES..............................................................................10 4.2.1. VN-programma’s en -fondsen.....................................................................................10 4.2.2. Gespecialiseerde en andere organisaties....................................................................12 5. VERWEZENLIJKINGEN.............................................................................................................14 5.1. DE MILLENNIUMDOELSTELLINGEN................................................................................14 5.2. DE UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS .............................14 5.3. ANDERE ............................................................................................................................17 6. PROBLEMEN EN KRITIEK........................................................................................................22

Dit document behandelt: 3.10. De Verenigde Naties

De VN / p.1 van 23 / versie 4

HET NABIJE OOSTEN: ISRAËL EN DE PALESTIJNSE KWESTIE 1. VOORGESCHIEDENIS................................................................................................................1 2. HET ONTSTAAN VAN DE STAAT ISRAEL.................................................................................3 3. VERZET EN INTERNATIONALE SPANNINGEN.........................................................................5 4. TOEKOMST VAN DE PALESTIJNSE GEBIEDEN.......................................................................9 5. ARABISCHE PARTIJEN TEGEN ISRAËL....................................................................................9

Dit document behandelt: 3.15. Het Nabije Oosten: Israël en de Palestijnse kwestie

Israël en de Palestijnse kwestie / p.1 van 11 / versie 2

NIEUWE ECONOMISCHE GROOTMACHTEN 1. CHINA..........................................................................................................................................1 2. JAPAN..........................................................................................................................................6 3. BRAZILIË...................................................................................................................................11 4. GEVOLGEN VOOR DE WESTERSE SAMENLEVING..............................................................14 Dit document behandelt: 4.5. Na de Tweede Wereldoorlog • Groei van bijvoorbeeld China, Japan en Brazilië als economische grootmachten

Nieuwe economische grootmachten / p.1 van 14 / versie 1

DE ISLAMWERELD 1. FUNDAMENTALISME..................................................................................................................1 2. DE ISLAM....................................................................................................................................2 3. KENMERKEN VAN HET ISLAMITISCH FUNDAMENTALISME...................................................2 4. ONTSTAAN EN ONTWIKKELING VAN HET ISLAMITISCH FUNDAMENTALISME....................4 5. GEVOLGEN VAN HET ISLAMITISCH FUNDAMENTALISME ....................................................6 6. ISLAMITISCH FUNDAMENTALISME EN DE HUIDIGE POLITIEKE SITUATIE...........................6 7. CONCRETE VOORBEELDEN VAN FUNDAMENTALISTISCHE GROEPERINGEN...................7

Dit document behandelt: 3.16. De islamwereld • De invloed op de hedendaagse internationale politieke situatie • De oorzaken en kenmerken van het islamitisch fundamentalisme

De islamwereld / p.1 van 8 / versie 2

PROPAGANDA 1. WAT IS PROPAGANDA?.............................................................................................................1 2. PROPAGANDATECHNIEKEN.....................................................................................................2 3. PROPAGANDAMIDDELEN..........................................................................................................5 4. NAZI-PROPAGANDA...................................................................................................................5 4.1. FILM.....................................................................................................................................6 4.2. BEELDENDE KUNST...........................................................................................................7 4.2. MUZIEK..............................................................................................................................12 5. COMMUNISTISCHE PROPAGANDA........................................................................................12 5.1. SOVJET-UNIE....................................................................................................................12 5.2. CHINA ................................................................................................................................15 5.3. NOORD-KOREA.................................................................................................................16

Dit document behandelt: 5.1. Kunst ingezet als propagandamiddel: • tijdens de Tweede Wereldoorlog • tijdens het communisme in de USSR, China en Noord- Korea

Propaganda / p.1 van 17 / versie 1

DE EVOLUTIE IN WETENSCHAP EN TECHNIEK IN 19DE EN 20STE EEUW Dit document behandelt: 5.2. De evolutie in wetenschap en techniek in 19de en 20ste eeuw in samenhang met de economische evolutie.

Evolutie in wetenschap en techniek / p.1 van 4 / versie 1

DE SECULARISATIE VAN DE MAATSCHAPPIJ IN DE 19DE EN 20STE EEUW Dit document behandelt: 5.3. De secularisatie van de maatschappij in de 19de en 20ste eeuw

Secularisatie / p.1 van 3 / versie 1

GESCHIEDENIS VAN BELGIË 1. HET ONTSTAAN VAN BELGIË....................................................................................................2 1.1. ACHTERGROND .................................................................................................................2 1.2. ONVREDE IN DE BELGISCHE GEBIEDEN.........................................................................3 1.3. DE BELGISCHE REVOLUTIE VAN 1830 EN DE BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID.....4 1.4. DE JONGE BELGISCHE STAAT..........................................................................................5 1.5. DE VLAAMSE BEWEGING (tot 1914)..................................................................................6 2. DE EERSTE WERELDOORLOG...............................................................................................10 2.1. DE BELGISCHE OORLOGSINSPANNINGEN...................................................................10 2.2. BEZET BELGIË..................................................................................................................11 2.3. DE FRONTBEWEGING......................................................................................................12 3. HET INTERBELLUM .................................................................................................................12 3.1. POLITIEK............................................................................................................................12 3.2. ECONOMISCH...................................................................................................................13 3.3. SOCIAAL............................................................................................................................15 3.4. DE VLAAMSE BEWEGING ...............................................................................................16 3.5. CRISIS VAN DE DEMOCRATIE.........................................................................................18 4. DE TWEEDE WERELDOORLOG..............................................................................................19 4.1. ECONOMIE EN DAGELIJKS LEVEN IN BEZET BELGIE (1940 – 1944)............................19 4.2. COLLABORATIE................................................................................................................23 4.3. VERZET..............................................................................................................................23 5. DE NAOORLOGSE PERIODE...................................................................................................24 5.1. REPRESSIE.......................................................................................................................24 5.2. DE ECONOMISCHE WEDEROPBOUW............................................................................24 5.3. DE KONINGSKEWESTIE...................................................................................................28 5.4. VERZUILING......................................................................................................................29 5.5. SCHOOLSTRIJD EN SCHOOLPACT.................................................................................30 6. VAN UNITAIRE NAAR FEDERALE STAAT...............................................................................31 6.1. INLEIDING..........................................................................................................................31 6.2. GROEIENDE TEGENSTELLINGEN IN DE JAREN 50 EN 60............................................31 6.3. VAN UNITAIR NAAR FEDERAAL IN 4 STAPPEN.............................................................33 6.4. DE HUIDIGE STRUCTUUR VAN BELGIË..........................................................................34 6.5. DE FEDERALE STAAT......................................................................................................36 6.6. HET REGIONAAL EN COMMUNAUTAIR NIVEAU............................................................38 6.7. HET PROVINCIAAL NIVEAU.............................................................................................40 6.8. HET GEMEENTELIJK NIVEAU..........................................................................................41 6.9. BELGISCHE POLITIEK......................................................................................................41 7. SOCIAAL-ECONOMISCHE ONTWIKKELING NA 1945.............................................................46 7.1. KENMERKEN VAN DE BELGISCHE ECONOMIE.............................................................47 7.2. ECONOMISCHE VERSCHUIVINGEN DOORHEEN DE TIJD............................................48 7.3. VERSCHILLEN TUSSEN VLAANDEREN EN WALLONIË.................................................49 7.4. DE BELGISCHE OVERLEGECONOMIE............................................................................49 7.5. DE VERZORGINGSSTAAT................................................................................................52 7.6. DE ACTIEVE WELVAARTSSTAAT....................................................................................56

Geschiedenis van België / p.1 van 57 / versie 1

Voor het deel EU verwijzen we naar een didactisch dossier gemaakt door de EU. Dit dossier is te downloaden via de site.