Aangezichtsverlamming en Mimetherapie Inleiding In deze folder vindt u informatie over een aangezichtsverlamming (perifere facialisparese) en de hiervoor ontwikkelde mimetherapie. Aangezichtsverlamming Op de tekening hiernaast zijn de aangezichtsspieren getekend. Een perifere facialisparese wordt in 50% van de gevallen ook een Bell’s paralyse genoemd. De oorzaak is een beschadiging van de 7e hersenzenuw. Deze zenuw zorgt voor de gelaatsuitdrukking en de smaaksensatie van het eerste deel van de tong aan die kant van het gezicht. De aangezichtszenuw is erg kwetsbaar. Deze loopt door een nauw kanaal in de schedel achter het oor. Wanneer deze zenuw ontstoken raakt en opzwelt, functioneert deze minder. Het gevolg is dat de spieren in het gezicht onvoldoende geactiveerd worden. Daardoor treedt in de betreffende gezichtshelft een verlamming of beperking in de bewegingsmogelijkheden op. Hierdoor ontstaan spraakproblemen, een gestoorde mimiek, problemen met kauwen, beperkte sluiting van het ooglid, heftig tranen, gehoorsveranderingen, smaakveranderingen en een verminderde neusdoorgankelijkheid. Wanneer alleen de mond scheef staat, wijst dit meestal op een beroerte. Dit is een ander ziektebeeld en heeft ook een andere behandeling nodig. Oorzaken van aangezichtsverlamming Een aangezichtsverlamming kan ontstaan door een: aangeboren ziekte; hoofdverwonding, zoals een schedelbasisfractuur; operatie in het oor- of kaakgebied; infectie met het herpes zoster virus (gordelroos); oorontsteking; tekenbeet (ziekte van Lyme); een tumor die op de zenuw drukt; ziekte van Guillain Barré. In 50% van de gevallen wordt er geen duidelijke oorzaak gevonden. Meestal spreekt men dan van een verlamming van Bell. De verlamming wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus, ook wel bekend als het virus van de koortslip. Dit ‘slapende’ virus kan actief worden na blootstelling aan kou, bij stress en bij verminderde weerstand. Hierdoor ontstaat dan een ontsteking van de aangezichtszenuw, waardoor deze opzwelt en uitvalt. Afhankelijk van de precieze oorzaak schrijft de arts u direct na het ontstaan van de perifere facialisparese een aantal medicijnen voor, die de zwelling van de zenuw doen afnemen. Pagina 1 van 3
Kans op herstel De verlammingsverschijnselen genezen in meer dan 80% binnen 6 weken spontaan en compleet. Een onvolledige verlamming heeft een meer gunstige prognose dan een volledige verlamming. Herstel is volledig afhankelijk van de schade aan de zenuw en de oorzaak. Allereerst is spontaan herstel belangrijk. Na ongeveer 3 maanden kunnen onwillekeurige bijbewegingen (synkinesen) ontstaan, waardoor er uiteindelijk geen volledig herstel meer mogelijk is. Elektrostimulatie en actief oefenen kan synkinesen juist in de hand werken. Adviezen voor de acute fase bescherm uw oog met een horlogeglaspleister/ooglapje/bril om uitdroging van het oog te voorkomen, met name ’s nachts; let op met zeep in uw oog tijdens het douchen/baden; gebruik geregeld oogdruppels/oogzalf; neem rust en zorg voor voldoende ontspanning; neem extra gezonde voeding. Mimetherapie Voor begeleiding en adviezen kunt u op verwijzing van uw arts contact opnemen met een logopedist die gespecialiseerd is in Mimetherapie. Mimetherapie is een behandelingsmethode voor de perifere aangezichtsverlamming. Deze therapie wordt toegepast door logopedisten en fysiotherapeuten die daartoe zijn opgeleid. Mimetherapie blijkt volgens wetenschappelijk onderzoek een vermindering te geven van de restverschijnselen en het uiteindelijke herstel te bevorderen. Mimetherapie bestaat uit het: geven van adviezen voor de eet- en drinkproblemen; verminderen van het stijve gevoel of pijnklachten in het gelaat; bereiken van meer symmetrie in het gelaat; verbeteren van de oogsluiting; verminderen van hinderlijke bijbewegingen (synkinesen) in het gelaat (bijvoorbeeld als u uw lippen op elkaar duwt, dat dan uw oog dicht gaat); bewuster gebruiken van emotionele/mimische uitdrukingen; verminderen van spraakproblemen. De behandeling De mimetherapeut begeleidt u in de acute fase van de perifere facialisparese door de juiste adviezen te geven, zodat u goed geïnformeerd bent en weet wat u wel/niet kan doen. Zodra de eerste bewegingen terugkomen is het advies om direct met de mimetherapie te starten. U krijgt de juiste massagetechnieken aangeleerd voor de spieren van aangezicht en u krijgt gerichte oefeningen ter bevordering van het uiteindelijke resultaat. Met de juiste instructies kunt u zelf thuis aan de slag met de oefeningen. Bij wie kunt u terecht De logopedisten ban het Elkerliek ziekenhuis zijn opgeleid tot Mimetherapeut. Met een verwijzing van uw arts kunt u een afspraak maken voor een eerste consult. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met de afdeling Logopedie. Evaluatie voorlichting Bent u van mening dat in deze folder bepaalde informatie ontbreekt, onduidelijk of onjuist is, dan horen wij dit graag. U kunt dit aangeven bij het Patiëntenvoorlichtingsbureau. Pagina 2 van 3
Aantekeningen ................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................ Telefoonnummers en adressen Afdeling logopedie T: 0492 – 59 57 13 E:
[email protected] Patiëntenvoorlichting T: 0492 – 59 51 02 E:
[email protected] Elkerliek ziekenhuis www.elkerliek.nl
[email protected] Locatie Helmond Wesselmanlaan 25 5707 HA Helmond Locatie Deurne Dunantweg 16 5751 CB Deurne Locatie Gemert Julianastraat 2 5421 DB Gemert model 41000 ag 0612
Pagina 3 van 3
