Agenda - Energie Coöperatie Gouda

Agenda • Rondje kennismaking • Presentatie regionale energiestrategie • Uitwisselen kennis en ervaringen • Vragen aanpak EZ/belastingdienst • Verdere samenwerking EnCo’s Midden Holland

Door Matthijs Kok, ODMH

28 oktober 2016

Aanpak Regionale Energiestrategie Midden Holland

Wat is het doel?

CO2

Stip op de horizon

In 2050 •Energieneutraal •Bijna fossiele brandstoffen vrij •Geen CO2-uitstoot meer

2050

4

Midden Holland

Waar staan we nu?

5

Nulsituatie CO2-uitstoot Midden Holland 2013

Huidig energiegebruik en duurzame opwekking in Midden Holland Energie-soort

Verbruik in TJ

Duurzame opwekking in TJ

Elektriciteit



5.000

206

Warmte



15.000

218

Transport



10.000

264

Totaal



30.000

647 = 2% van totale verbruik

30.000 TJ = 30 PJ

7

Kosten energiegebruik Midden Holland • Per jaar ‒ Elektriciteit: ‒ Warmte: ‒ Transport:

Samen:

€ 113,9 miljoen € 112,5 miljoen € 83,3 miljoen

€ 309,7 miljoen

• Tot 2030 (13 jaar)

€ 4,03 miljard

• Tot 2050

€ 10,22 miljard

8

Gaat dat op het oppervlak van Midden Holland passen? 492 km2 Met ook nog: - wegen - wateren - gebouwen (monumenten) - beschermde gebieden - hoogspanningsleidingen - slappe bodem - …

10

Wordt het zo’n landschap …. ?

11

Ruimtebeslag voor elektriciteit

• 230 windmolens: 38 km2 = 7,7 % totale oppervlak MH Bv groter oppervlak dan Waddinxveen • 8 miljoen zonnepanelen: 1200 km2 = 3 x oppervlak MH

12

waarom

|

waar

|

wie

|

wat

|

hoe

|

voorbeelden

Posad – Holland Rijnland

waarom

|

waar

|

wie

|

wat

|

hoe

|

voorbeelden

Posad – Holland Rijnland

Ruimtebeslag voor warmte • Biomassa voor warmte ‒ Drijfmest met mais: 2305,8 km2 grond o 4,5 x oppervlak van Midden Holland

‒ Alle GFT van MH plus snoeiafval van helft van Nederlands oppervlak ‒ Houtverbranding: 11.905,7 km2 bos o Kwart van Nederland

• •

Restwarmte: infrastructuur ondergrond plus producenten WK-pompen: per (groep) gebouwen; effect op ondergrond

15

Ruimtebeslag voor warmte • Biomassa voor warmte ‒ Drijfmest met mais: 2305,8 km2 grond o 4,5 x oppervlak van Midden Holland

‒ Alle GFT van MH plus snoeiafval van helft van Nederlands oppervlak ‒ Houtverbranding: 11.905,7 km2 bos o Kwart van Nederland

• •

Restwarmte: infrastructuur ondergrond plus producenten WK-pompen: per (groep) gebouwen; effect op ondergrond

16

Voor mobiliteit • Elektrisch ‒ Nog eens 76 km2 windmolens erbij ‒ Nog eens 2700 km2 zonnepanelen erbij

• Biobrandstof ‒ Nog eens 3x het oppervlak van Midden Holland aan veehouders erbij of ‒ Nog eens een derde van Nederland voor gft en snoeiafval of ‒ combinatie

17

Ruimtebeslag voor warmte • Biomassa voor warmte ‒ Drijfmest met mais: 2305,8 km2 grond o 4,5 x oppervlak van Midden Holland

‒ Alle GFT van MH plus snoeiafval van helft van Nederlands oppervlak ‒ Houtverbranding: 11.905,7 km2 bos o Kwart van Nederland

• •

Restwarmte: infrastructuur ondergrond plus producenten WK-pompen: per (groep) gebouwen; effect op ondergrond

18

Voor mobiliteit • Elektrisch ‒ Nog eens 76 km2 windmolens erbij ‒ Nog eens 2700 km2 zonnepanelen erbij

• Biobrandstof ‒ Nog eens 3x het oppervlak van Midden Holland aan veehouders erbij of ‒ Nog eens een derde van Nederland voor gft en snoeiafval of ‒ combinatie

19

De ruimtelijke inpassing kan, maar • Het wordt een heel gepuzzel • En vraagt een combinatie van alle opties

En de kosten?

20

Kosten duurzame elektriciteit (twee opties) • 230 windmolens 3 MW ‒ Investering (voor 20 jaar) ‒ Jaarlijkse kosten

€ 345 miljoen € 30.000,(onderhoud, grondpacht etc.)

Tot 2050:

€ 518 miljoen

• 9 miljoen zonnepanelen ‒ Investering (voor 20 jaar) ‒ Jaarlijkse kosten Tot 2050:

€ 4,2 miljard

€ 6,3 miljard

21

Kosten voor duurzame warmte (voorbeeld) • Biomassa Monovergister: - Investering (voor 10 jaar): - Jaarlijkse kosten: Tot 2050:

€ 300.000,€ 6.000,€ 1,2 miljoen

Voor heel MH (854 veehouders = 22% totale behoefte) Tot 2050: € 1,1 miljard

22

Levert ook op • Vermeden kosten • Maar vooral: economische activiteit ‒ Nieuwe bedrijven warmteproductie ‒ Nieuwe maak-industrie (bv elektrische bussen) ‒ Nieuwe duurzame opwekopties ‒ Bouw- (renovatie-) en installatiebedrijven

23

Kosten bij 2 graden Klimaatverandering Schatting voor Nederland: € 80 – 100 miljard

• Overstromingsbeheersing • Omleggingen en aanpassingen rivieren • Aanpassing rioleringsstelsel • Koelingskosten • Beschikbaarheid zoet water • Verzilting door zeespiegelstijging • Verlies biodiversiteit, beheer ecologische hoofdstructuur

24

De opgave is enorm…

Maar transities van alle tijden (gasfabriek Gouda)

26

…en we moeten het samen doen!

Ook in Midden Holland Commitment van veel partijen (22 juni)

28

Regio in transitie Klimaatneutraal

1990

Nu

2050

Uitgangspunten 1. Regionale Energiestrategie is nodig om doel te halen. 2. Bij een gezamenlijke opgave, hoort een gezamenlijke oplossing. 3. Deel van de oplossing ligt bij Provincie, Rijk en Europa en wordt daar geagendeerd.

30

• • • •

Nov – Dec

Jan – Mrt

Apr – Jul

Aug - Sept

Inventarisatie

Ontwerpateliers

Projectvorming

Activeren

Actorenanalyse Ophaalsessies Regioanalyse Oplossingsrichtingen

• • • •

Scenario’s Transitiepaden Doelstellingen Doorbraakprojecten

• • • •

Klimaatconvenant Projectaanpakken Regionaal actieplan Landelijk manifest

• • •

Klimaatakkoord Regionale samenwerking Monitoring

31