bezoek in Korbeek-Lo Koninklijk

Koninklijk bezoek in Korbeek-Lo Wist je dat koning Albert I bij het begin van de Eerste Wereldoorlog een paar nachten in Korbeek-Lo heeft doorgebracht? Op het domein Hottat (Bieststraat Korbeek-Lo), waar nu de sauzenfabrikant Vandemoortele woont, stond vroeger het kasteel van de familie Dieudonné. En die waren goed bevriend met de koning. Het verblijf van de koning op het kasteel was trouwens de rechtstreekse aanleiding om de vlakbij gelegen Wolvestraat om te dopen tot Koning Albertlaan.1

Voor de Eerste Wereldoorlog Het Domein Hottat is een kasteelpark in het gehucht de Biest, op de grens van Korbeek-Lo, Lovenjoel en Pellenberg. De heren van Korbeek-Lo hebben lange tijd verbleven op het Hof de Biest te KorbeekLo. In 1914 was het kasteel eigendom van de familie Dieudonné. Baron Pierre Oscar Maximilien de Dieudonné de Corbeek over Loo, in de volksmond ‘Pikke den Baron’ genoemd, werd in Leuven geboren in 1872 en overleed te Kortenberg in 1953. Hij was gehuwd met gravin Mathilde Pauline Isabelle de Beauffort. Zij hadden één zoon, Emmanuel. De baron was burgemeester van Korbeek-Lo van 23 mei 1914 tot 20 oktober 1914. Tijdens de afwezigheid aan het front van de baron was Denonville Edmond, dienstdoend burgemeester (van buiten de gemeenteraad aangeduid) van 20 oktober 1914 tot 16 november 1918. Daarna was hij opnieuw burgemeester van Korbeek-lo van 28 december 1918 tot 31 januari 1920.

De Eerste Wereldoorlog Op 5 augustus 1914, de dag nadat De Duitsers België binnenvielen, verliet de koning Brussel en vestigde zijn hoofdkwartier in het stadhuis van Leuven. Omwille van de goede banden met de familie de Dieudonné, verbleef hij die dagen regelmatig op het kasteel in Korbeek-Lo. Koning Albert bleef regelmatig slapen op het kasteel; andere nachten bracht hij door bij de burgemeester van Leuven in de Vital Decosterstraat.2

1 2

http://home.scarlet.be/~fhermans/hottat.html BRONNE p. 124, GALET p. 112 en DEWINTER en VANDERWEGEN p. 35

De aanwezigheid van Albert in Korbeek-Lo zorgde voor heel wat militaire bedrijvigheid in en rond het kasteel. Boodschappers kwamen af en aan van het front en het hoofdkwartier in Leuven. De koning werd vanzelfsprekend steeds vergezeld door (een deel van) zijn staf: generaal Galet, de militaire raadgever van de koning; een luitenant-generaal, vleugeladjudant van de koning; een majoor en een luitenant van het departement van de opperstalmeester; twee kapiteins, ordonnans officieren; en een kapitein van de gendarmerie, die het koninklijk escorte van 70 gendarmen aanvoerde. Het park rondom het kasteel werd bewaakt door een bataljon infanterie.3 Eén van deze infanteristen, Guillaume Fieremans, schreef enkele postkaarten (met afbeelding van het kasteel!) naar zijn ouders en kloeg dat het maar een saaie boel was op het kasteel. Voor een gewone soldaat was het misschien saai, maar voor de stafofficieren allerminst. In die dagen werd er

immers druk overleg gepleegd met de Fransen over een gezamenlijke strategie. In die context ontving Albert bijvoorbeeld op 8 augustus de Franse kolonel, die boodschappen van het Franse hoofdkwartier kwam brengen.4 De koning en zijn staf waren dag en nacht bezig met krijgsplannen. Wachtposten in het kasteelpark zagen op een nacht de militaire adviseur van de koning, Galet, in een lang flanellen hemd ijsberend met een pijp in zijn mond de kaarten bestuderen.5 In de periode dat Albert in Leuven en Korbeek-Lo verbleef, rukten de Duitsers steeds verder op, ondanks het Belgische succes bij Halen (12 augustus). Bij Sint-Margriete-Houtem (18 augustus) leden de Belgen zware verliezen en de Duitsers kwamen nu heel dichtbij.6

Vernieling van het kasteel Het Belgische leger was genoodzaakt zich terug te trekken richting de vesting Antwerpen. Op 19 augustus rond 5u ’s morgens verliet de koning Leuven en was het vanzelfsprekend ook gedaan met de logeerpartijen in onze gemeente. Voor de Dieudonné’s was het echter verre van afgelopen. Hun kasteel viel – net zoals vele huizen in Korbeek-Lo – ten prooi aan de oprukkende Duitsers. Schilderijen van grote meesters, schatten van oudheidkundige verzamelingen, goud- en zilverwerk, kostbaar meubilair, … het werd allemaal geplunderd en zoveel mogelijk naar Duitsland weggevoerd. Daarna werd het kasteel in brand gestoken. Wat restte, was een rokende puinhoop. Enkel de toren in het park, van waaruit de vader van de baron sterrenkundige waarnemingen had gedaan, bleef gespaard.7 De lange koperen verrekijker die er op stond, zou wel door de Duitsers zijn meegenomen.8 Het is mogelijk dat het verblijf van de koning aanleiding was voor de verwoesting van het kasteel. Gedurende 3 opeenvolgende dagen liet een hoge Duitse officier zich trouwens vanuit Leuven naar de ruïne brengen, waar hij zijn schildersezel installeerde en de verwoeste omgeving schilderde.9

3

BRONNE p. 124 en GALET p. 112. GALET p. 105. 5 BRONNE p. 130. 6 DE SCHAEPDRIJVER p. 74-75 en 92 en BRONNE p. 130. 7 DEWINTER en VANDERWEGEN p. 35. 8 NACKAERTS p. 119. 9 DEWINTER en VANDERWEGEN p. 35. 4

Tot zover het koninklijk bezoek in Korbeek-Lo. Hoe het verder gaat met de Dieudonné’s, lees je in een latere bijdrage. Volgende maand hebben we het over de gevechten in Korbeek-Lo. Tot dan! Auteur: Bart Vandenbempt (werkgroep Oorlog & Vrede - april 2014)

Bibliografie: BRONNE, Carlo: Albert Ier, le roi sans terre, Brussel, 1983. DEWINTER, Jos en VANDERWEGEN, Cyriel: De Eerste Wereldoorlog te Bierbeek, Korbeek-Lo, Lovenjoel en Opvelp, Bierbeek s.d. Generaal GALET, Emile: S.M. le roi Albert, commandant en chef devant l’invasion allemande, Parijs, 1931. JORIS, Guido en KENNIS, Joris: Korbeek-Lo en zijn fanfare. Geschiedenis en cultuur. Leuven, s.d. NACKAERTS, P. Frans: “De uitkijktoren te Korbeek-Lo” in: Oost-Brabant. Bind- en werkblad van de Oost-Brabantse Werkgemeenschap, 3 (1966) 4, p. 119. Website Afrit Korbeek-Lo: http://home.scarlet.be/~fhermans/hottat.html