Chirurgie en chemotherapie bij buikvlieskanker

Z CHIRURGIE EN INTENSIEVE CHEMOTHERAPIE BIJ BUIKVLIESKANKER

HIPEC verdubbelt overlevingsduur Chirurgie ­gecombineerd met hypertherme ­intraperitoneale chemo­ therapie ­(HIPEC) heeft de ­overlevingsduur bij buikvlieskanker aanmerkelijk vergroot. Voor deze ­behandeling is het UZ Gent wereldwijd een van de ­topcentra.

POMP

VERWARMING

V

chemo­therapie, HIPEC ­genoemd – hypertherme intraperito­ neale ­chemotherapie.’ De behandeling gebeurt in twee stappen. Eerst worden alle peri­toneale metastasen die met het blote oog te zien zijn zo volledig mogelijk chirurgisch verwijderd. Soms is daarvoor ook resectie ­nodig van de dunne of de dikke darm, de eierstokken of andere organen en moet de peritoneale ­bekleding van de buikholte worden gestript. Meteen daarna, nog tijdens dezelfde narcose, TIJDENS DEZELFDE wordt de buikholte geNARCOSE spoeld met een chemo‘Voor zulke peritonetherapieoplossing. In de ale metastasen gold buikholte worden twee altijd een zeer slechte RESERVOIR inloopbuisjes en drie prognose’, zegt prof. RESERVOIR uitloopbuisjes geplaatst. dr. Wim Ceelen (dienst Met een rollerpomp Gastro-Intestinale Heelwordt de chemotherakunde). ‘Tot in de jaren pieoplossing in een gesloten negentig werden de patiënten circuit rondgepompt, zowat enkel behandeld met systemi90 minuten lang. Dat gebeurt sche chemotherapie, maar die door een perfusionist van de bleek onvoldoende te werken. dienst Cardiochirurgie. Om Daarom is men gaan experimenhet tumordodend effect te verteren met een combinatie van sterken, worden de cytostatica chirurgie en intensieve lokale an de patiënten met buikvlieskanker heeft een kleine groep een primaire tumor aan het buikvlies, zoals een mesothelioom. De meeste patiënten hebben uitzaaiingen van primaire tumoren elders in de buikholte. Zulke metastasen aan het buikvlies komen bijvoorbeeld frequent voor bij patiënten met een colorectaal carcinoom, een appendixtumor of een ovariumcarcinoom.

ZORG 27

THERMOMETER

Bij HIPEC wordt in de buik een – soms verwarmde – chemo­ therapieoplossing rondgepompt.

soms verwarmd. Dat geldt bijvoorbeeld voor cisplatinum bij eierstoktumoren. ­Oxaliplatin – toegediend bij colorectale ­tumoren – wordt doorgaans niet meer verwarmd. Na de chemotherapie wordt de buik weer gesloten. SIGNIFICANTE VERBETERING Doordat de chemotherapieoplossing lokaal in de buikholte wordt toegediend en niet in de bloedbaan terechtkomt, zijn de

POMP

MEDICIJN

nevenwerkingen gering. Men kan de cytostatica bovendien in hogere dosissen toedienen, wat hun effec­ tiviteit ­vergroot. De combinatie van chirurgie en HIPEC zorgt meestal niet voor definitieve genezing, maar wel voor een significante toename van de overleving. Volgens een gerandomiseerde klinische studie van het Nederlands Kanker Instituut bij patiënten met darmkanker verdubbelt de behandeling de gemiddelde overlevingsduur van één tot twee jaar. De individuele verwachting hangt vooral af van het tumortype en van de mate waarin we erin slagen de volledige tumor weg te nemen. De beste resultaten worden behaald bij pseudomyxoma peritonei, een zeldzame slijmvormende tumor die uitgaat van de appendix. Na een HIPEC-behandeling hebben patiënten een tienjaarsoverleving van 90 procent. UZ GENT IS TOPCENTRUM Jammer genoeg komen lang niet alle patiënten met peritoneale metastasen voor HIPEC in aanmerking. Prof. dr. Wim Ceelen: ‘Een

belangrijke voorwaarde is dat de metastasen beperkt blijven tot de buikholte en niet te uitgebreid zijn. Zijn de uitzaaiingen afkomstig van agressieve tumoren zoals een pancreas- of een maagcarcinoom, dan is de HIPEC-procedure meestal niet zinvol.’ Het UZ Gent past de HIPECbehandeling al toe sinds 1999. ‘Per jaar behandelen we een 70-tal patiënten’, zegt prof. dr. Ceelen. ‘Daarmee behoren we wereldwijd tot de grootste centra. We doen ook wetenschappelijk onderzoek naar peritoneale metastasering en naar mogelijkheden om de behandeling te optimaliseren. De cytostatica die we voor HIPEC gebruiken zijn off-label. We zoeken nu naar specifieke farmaceutische dragers die de chemotherapie heel traag kunnen vrijgeven.’

 ienst Gastro-Intestinale ­Heelkunde D De Pintelaan 185 9000 Gent Secretariaat: 09 332 55 62