Download PDF
Short Description
Download Download PDF...
Description
Duurzaam zorgvastgoed: kwalitatieve zorgarchitectuur Friedl Decock Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau Postuniversitair centrum – open universiteit K.U.Leuven ‐ Kulak
Zorgvastgoed Duurzaamheid 2014
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Inhoud • Duurzaamheid – Algemeen – Duurzaamheidsmeters
• Binnenklimaat – comfort • Energie – Europees beleid – Vlaams beleid – E‐peil
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
2
1
Duurzaamheid
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
3
Duurzaamheid • Circulaire economie (diensteneconomie): – Voorbeelden • • • • • • •
aankoop van lichturen bij Philips Clickbrick gevelsteen (Daas) Desso‐tapijten Tegeluren bij Mosa Lease a jeans Autodelen: cambio, Mercedes, … …
– Literatuur • Ondernemen in de circulaire economie: nieuwe verdienmodellen voor bedrijven en ondernemers; OPAi, MVO Nederland • Blauwe economie: Gunter Pauli • www.plan‐c.eu Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
4
2
Duurzaamheid • Gebouw – – – –
Ligging Energiezuinig gebouw Regenwaterrecuperatie …
• Gebruik – – – – –
Meten en evalueren van deelverbruiken (energie / water) Management chemische producten / afval Voeding (lokale seizoensgebonden voedsel / afval / …) Poetsmanagement …
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
5
Duurzaamheidsmeter •
De kracht van het instrument en de certificatie zijn: –
een door een brede gemeenschap onderbouwde objectivering van wat de belangrijke duurzame aspecten zijn ;
–
een managementinstrument dat een volledig bouwteam (inclusief de opdrachtgever) kan begeleiden gedurende het volledige proces ;
–
een communicatie‐instrument dat door de certificatie een belangrijke zeggingskracht heeft
30
45 pass
55 good
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
70 very good
85 excellent
outstanding
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
6
3
Duurzaamheidsmeter
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
7
Duurzaamheidsmeter • Belgisch Referentieel duurzame gebouwen (wonen, kantoren) • Duurzaamheidsmeter voor de zorgsector (VIPA in ontwikkeling) • (VIPA duurzaamheidslijst) • Vlaamse maatstaf voor duurzaam wonen en bouwen
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
8
4
Duurzaamheidmeter
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 |
9
Duurzaamheidsmeter
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 10
5
Duurzaamheidsmeter
Bron: BREEAM Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 11
Duurzaamheidsmeter • Implementatiekosten
Bron: Belgian sustainable building council Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 12
6
Binnenklimaat en comfort • • • • •
Akoestisch comfort Visueel comfort Thermisch comfort Binnenluchtkwaliteit Hygrisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 13
Akoestisch comfort • NBN S01‐400: 1977: Akoestiek – Kriteria van de akoestische isolatie • NBN S01‐401: 1987: Akoestiek – grenswaarden voor de geluidniveaus om het gebrek aan comfort in gebouwen te vermijden • NBN S01‐400‐1: 2008 ‘Akoestische criteria in woongebouwen’ – Normaal comfort (70 % tevredenen) – Verhoogd comfort (90 % tevredenen)
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 14
7
Akoestisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 15
Akoestisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 16
8
Akoestisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 17
Akoestisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 18
9
Akoestisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 19
Akoestisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 20
10
Visueel comfort • NEN EN 12464‐1:2002
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 21
Daglichttoetreding • ‘Vuistregel’ WZCkamer (VIPA): τv.Araam > 0,1.Avloer • waarbij – τv: visuele transmissiecoëfficient van het raam – Araam = raamoppervlakte – Avloer = vloeroppervlakte kamer
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 22
11
Daglichttoetreding
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 23
Daglichttoetreding
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 24
12
Daglichttoetreding • Impact daglichtfactor op aantal branduren
• Daglichtdimming
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 25
Hittegolf ‐ mortaliteit
Bron: Pirard P, Vandentorren S, Pascal M, Laaidi K, Le Tertre A, Cassadou S, Ledrans M. Summary of the mortality impact assessment of the 2003 heat wave in France. Euro Surveill. 2005;10(7):pii=554. Available online: http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=554
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 26
13
Thermisch comfort: warmtebalans M - W = H + E c + Cres + E res M W H Ec
metabolisme mechanische arbeid geleiding, convectie, straling verdamping aan het huidoppervlak
Cres
voelbare warmteoverdracht via ademen
E res
latente warmteoverdracht via ademen
PMV = (0.028 + 0.303 ×exp(- 0.036M ) ×((M - W ) - H - E c - Cres - E res )
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 27
Thermisch comfort: kledingweerstand
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 28
14
Thermisch comfort: metabolisme
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 29
Thermisch comfort
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 30
15
Thermisch comfort Zomer Dag
Nacht
PMV = 0
PMV = 0.5
PMV = 0
Kamer
27 °C
28 °C
27 °C
/
Leefruimte
24.5 °C
26 °C
/
/
Kantoren
24.5 °C
26 °C
/
/
Winter Dag
Nacht
PMV = ‐ 0.5
PMV = 0
PMV = ‐ 0.5
PMV = 0
Kamer
22.5 °C
24.5 °C
17.5 °C
20 °C
Leefruimte
22.5 °C
24.5 °C
/
/
Kantoren
20 °C
22 °C
/
/
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 31
Zomercomfort • Zomercomfortcriterium VIPA: WZC kamer – 1000.g.A/V 1/16 vloeroppervlakte (enkelzijdige ventilatie) en > 1/30 vloeroppervlakte (dwarsventilatie). – In dat geval mag er gerekend worden met een gemiddeld ventilatievoud 1.5/h.
OF • mechanische piekventilatie (3/h)
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 32
16
Thermisch comfort • Thermisch comfort in een kamer in een gewone zomerweek
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 33
Thermisch comfort • Thermisch comfort in een kamer in een extreem warme zomerweek
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 34
17
Thermisch comfort • Gewone beglazing: • Sterk zonwerende beglazing:
Tvis = 0.7, g = 0.6 : DF 3.60 % Tvis = 0.7, g = 0.6 : DF 2.20 % → ‐ 40 %
Tvis = 0.7, g = 0.6
Tvis = 0.5, g = 0.26
daglichtfactor op 0.8 m (%)
5% 4,2%
4% 3%
4%
2,7%
2%
3% 1,8%
2% 1,3%
1%
2% 1,0%
1% 0,8%
1% 1% 0,6% 0,5%
0% 0
0,5
1
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
1,5 2 2,5 3 afstand tot de gevel (m)
3,5
4
4,5
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 35
Thermisch / visueel comfort Gewone beglazing: Tvis = 0.7, g = 0.6 : DF 3.60 %
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Sterk zonwerende beglazing: Tvis = 0.7, g = 0.6 : DF 2.20 %
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 36
18
Visueel contact met buiten
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 37
Visueel contact met buiten
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 38
19
Visueel contact met buiten
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 39
Visueel contact met buiten
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 40
20
Thermisch comfort • Goed zomercomfort in een kamer – mobiele buitenzonwering • automatisch gestuurd aan de hand van de bezonning op de gevel (vb. 150 W/m²) • individuele regeling – voldoende basisventilatie (1 ventilatievoud) – piekventilatiemogelijkheden (opengaande ramen/ mechanisch) – Eventueel actieve koeling • Adiabatische topkoeling van de ventilatie • Vloerkoeling • Betonkernactivering • …
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 41
Binnenluchtkwaliteit
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 42
21
Binnenluchtkwaliteit • Ventilatiestrategieën
A
B
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
C
D
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 43
Ventilatiesystemen • Warmteterugwinning – Warmtewisselaar – Enthalpiewisselaar (warmtewiel)
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 44
22
Binnenluchtkwaliteit • De sturing van een mechanisch ventilatiesysteem wordt beschreven in IDA‐C klassen: IDA‐C1 geen controle (constante werking) IDA‐C2 manuele controle (handbediende schakelaar) IDA‐C3 tijdscontrole (klokgestuurd) IDA‐C4 aanwezigheidssturing (lichtschakelaar, IR‐sensor) IDA‐C5 aanwezigheidssturing met toegevoegde afhankelijkheid van het aantal aanwezigen – IDA‐C6 directe controle op basis van sensoren die de binnenluchtkwaliteit bepalen (bijvoorbeeld CO2, mixed gas, VOC) – – – – –
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 45
Ventilatiesysteem • Aantal onderschrijdingsuren van de buitenluchttemperatuur (°C) op jaarbasis in België
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 46
23
Ventilatiesysteem
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 47
Ventilatiesysteem : energieverbruik • Ventilatiesysteem C t.o.v. D (wtw 80 %) (beide vraagsturing) + 60 % energieverbruik (E69 → E83) • Ventilatiesysteem D (wtw 50 %) met en zonder vraagsturing + 20 % energieverbruik (E76 → E86)
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 48
24
Hygrisch comfort • Europese norm EN 15251
• ARAB: 40 % 40 % • Bevochting nodig • 80 % minder energieverbruik tov wtw • Warmtewisselaar zonder vochtrecuperatie – Altijd bevochtiging nodig
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 52
26
Energie • Europees beleid • Vlaams beleid • E‐peil WZC
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 53
Energie Wat is het temperatuurverschil tussen een ijstijd en een warme periode?
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 54
27
Klimaatopwarming
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 55
Klimaatopwarming
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 56
28
IPCC mitigation potential CO2
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 57
Europees beleid 2020 100%
-20%
-20%
+20% 8,5% Reduction of greenhouse gases
Energy consumption, Efficiency increase
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Share of renewable energy Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 58
29
Europees beleid 2030 100%
-20% -40%
-20%
+20% +27% 8,5% Reduction of greenhouse gases
Energy consumption, Efficiency increase
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Share of renewable energy Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 59
EU roadmap 2050
‘
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 60
30
Energie: Nearly zero energy buildings ‘nearly zero‐energy building’ means a building that has a very high energy performance, as determined in accordance with the energy performance calculation method. The nearly zero or very low amount of energy required should be covered to a very significant extent by energy from renewable sources, including energy from renewable sources produced on‐site or nearby. •
31 december 2020: all new buildings are nearly zero‐energy buildings
•
31 december 2018: new buildings occupied and owned by public authorities are nearly zero‐energy buildings
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 61
Energie: Nearly zero energy buildings Option
0
1
2
ZEB supply-side options
Reduce site energy use through low-energy building technologies On-site suplly options Use renewable energy sources available within the building's footprint
Use renewable energy sources available at the site
Examples Thermal insulation and solar shading, airtightness and controllability of natural ventilation, daylighting, high-efficiency HVAC equipment, passive solar, heat and moisture recovery ventilation, passive and evaporative cooling, building control systems, user adaptation and user guidance systems … Solar photovoltaic (PV). solar hot water (SHW), solar cooling and wind located on the building (urban turbines) Solar photovoltaic (PV). solar hot water (SHW), solar cooling, low-impact hydro, and wind located on-site, but not on the building, shallow (borehole storage (BTES) or aquifer storage (ATES)) geothermal energy, ground source heat pump, biomass from on-site harvesting
Off-site supply options
3 4
Use renewable energy soures available off site to generate energy on site
Purchase off-site renewable energy sources
Daidalos Peutz bouwfysisch ingenieursbureau
Duurzaam zorgvastgoed Oktober 2014
Biomass, wood pellets, ethanol, or biodiesel that can be imported from off site, or waste streams from on-site processes that can be used on-site to generate electricity and heat (CHP) Utility-based wind, PV, emissions credits, or other "green" purchasing options. Duurzaam zorgvastgoed oktober 2014 | 62
31
Nearly zero energy buildings • •
•
Primair energieverbruik (E‐peil) – CO2‐uitstoot (ambitie
View more...
Comments
