EGYPTE FESTIVAL EGYPTE ‘MOEDER VAN DE WERELD’ | UMM EL DUNYA
03 > 28 | 03 | 2015
EGYPTE “MOEDER VAN DE WERELD”? Masr ‘Umm el-Dunya’. Egypte is de ‘moeder van de wereld’, zo beweren de Egyptenaren. Op het eerste zich lijkt deze uitspraak overdreven, maar het was wel zo dat in de vruchtbare grond van de Nijlvallei ooit het wereldrijk van de farao’s bloeide. Later werd Egypte het bloeiende centrum van Islamitische kunst en cultuur. In de twintigste eeuw groeide Cairo uit tot het hart van de Arabische filmindustrie en werd het de thuishaven de legendarische artiesten als Umm Kulthum en Abdel Halim Hafez.
E
gypte werd één van de bronnen van onze beschaving. Alleen al het feit dat deze woorden op papier kunnen gezet worden, hebben wij te danken aan de eeuwenoude culturen van het Nabije Oosten en van NoordAfrika. Van farao’s tot Kopten De beschaving van de farao’s wist gedurende meer dan drieduizend jaar de culturele ontwikkeling van de mens in ons deel van de wereld te beïnvloeden. De Grieken wisten de Egyptenaren naar waarde te schatten en ook de Romeinen hebben geput uit de Egyptische bron van wijsheid. Maar deze duizelingwekkende beschaving van de farao’s dreigt de erfenis van meer recente Egyptische culturen in de schaduw te plaatsen. Zelfs in het eeuwige Egypte verloopt
de tijd mee met het stromen van de Nijl. Ook na het verdwijnen van de farao’s was Egypte op vele terreinen een ‘Umm el-Dunya’. Het waren Egyptische christenen – de kopten – die het christendom in onze contreien hielpen verspreiden en de wereld van de kloosters en abdijen introduceerden. Herfsttij en verval Tijdens onze middeleeuwen was het islamitische Egypte een verbindende schakel tussen het Oosten en het Westen. Toen onze kathedralen verrezen, groeide Cairo uit tot een ware wereldmetropool. Uit deze glorietijd dateren honderden historische monumenten die in aantal enkel door de stad Rome worden overtroffen. Cairo was toen het kloppende hart van de islamitische
wereld en opnieuw een ‘moeder van de wereld’. Nieuwe handelsroutes en politieke conflicten zorgden voor een tijdelijke achteruitgang en Egypte werd in de 16de eeuw een provincie van het Osmaanse rijk. Met de komst van Napoleon ontwaakte Egypte uit haar lange slaap en verwierf zij opnieuw haar zelfstandigheid. Umm el-Dunya Tijdens het bewind van Mohammed Ali in de eerste helft van de 19de eeuw groeide Egypte opnieuw uit tot een militaire mogendheid die zelf het Osmaanse rijk dreigde te veroveren! De Nijlvallei werd opnieuw een lichtend voorbeeld op het vlak van economie, industrie en cultuur. De herwonnen vrijheid en het groeiende zelfvertrouwen leidde tot een grote bloei van een eigen cultuur waarin het Oosten en het Westen met elkaar werden verzoend. Deze integratie van westerse en oosterse elementen uitte zich in het bijzonder in de architectuur, de muziek en de beeldende kunsten. Het artistieke talent van eigen bodem werd verrijkt door de komst van buitenlandse kunstenaars. Auteurs als Gustave Flaubert en Arthur Rimbaud bereisden het land. Lawrence Durrell, E.M. Forster en Konstaninos Kavafis bezorgden Alexandrië - ooit de hoofdstad van een wereldrijk - een nieuwe literaire glorietijd. Franse en Italiaanse architecten herschiepen Cairo tot het Parijs aan de Nijl. De Belgische baron Empain bouwde in de woestijn een nieuwe stad die hij Heliopolis doopte. Maar ook de dochters en de zonen van de Nijl
namen deel aan dit reveil en al vlug maakten zij de import van talent overbodig! De Egyptenaren namen het heft in eigen handen. Vanaf de jaren ‘30 tot en met de jaren ‘60 werd de Nijlvallei opnieuw ‘Umm el-Dunya’ toen Egyptische films en Egyptische podiumkunstenaars, zoals Umm Kulthum en Abdel Halim Hafez de Arabische wereld veroverden. Dalida en Omar Sharif werden ook in het Westen beroemd. Frank Sinatra scoorde een wereldhit met My Way, een song geschreven door Claude François die in Ishaïlia aan het Suezkanaal het levenslicht zag. Sinds 1984 is de biënnale van Cairo één van de belangrijkste kunstevenementen van het Midden-Oosten en NoordAfrika. HISHIK BISHIK SHOW
Een uitgelezen programma ... In tijden van economische tegenspoed, politieke onrust en religieuze spanningen lijken deze gloriedagen voorbij, of toch niet? Dankzij een uitgelezen programma willen wij aantonen hoe talent van allerlei pluimage ook in 2015 in ruime mate aanwezig is! Het is hartverwarmend dat in deze tijden van economische tegenspoed, politieke onrust en religieuze spanningen jonge mensen aan een nieuwe en betere wereld timmeren. Neem nu de Libanese groep Hishik Bishik: tien podiumartiesten die zich door de Egyptische cabaretscène uit de vroege twintigste eeuw laten inspireren. Zij herinneren aan de tijd toen overal in Cairo cabarets, theaters en nachtkroegen het uitgangsleven bepaalden. Of neem de Belgisch-Marokkaanse zangeres Samia Sabri die als een waardige erfgename van Umm Kulthum kan beschouwd worden. En wat zou het Oosten zonder dans zijn? Buikdanseressen zoals Fifi Abou en Dina Talaat wisten ook buiten Egypte talrijke podiumkunstenaars te inspireren zoals de Gentse Aida die de faraonische traditie van het dansen in haar eigen Vlaanderen verder zet. De Egyptisch-Belgische zusjes Binti uit Deinze proberen vanuit hun dubbele afkomst een eigen sound te brengen. De Egyptisch-Nederlandse Monique Samuel belichaamt de traditie van zelfstandig denkende vrouwen zoals Huda Sha’rawi, Doria Shafik en Nawal el Sadawi die baanbrekend werk verrichtten op het vlak van de mensenrechten.
DI 03 MRT 10:00>12:30 & 14:00>16:30
Kelderzaal
inschrijvingsgeld: € 12,00 | leden AMARANT € 10,00
HET PARIJS AAN DE NIJL
Amarant op locatie (met Peter De Smet)
De naam Egypte brengt bij de meesten op een welhaast automatische wijze het Egypte van de farao’s voor ogen. Mensen die nooit van de piramiden gehoord hebben zijn dan ook uitermate zeldzaam … Maar Egypte is meer dan het “Egypte van de farao’s”. Zo is er het Egypte van de kopten, het Egypte van de islam of het Egypte van de huidige Egyptenaren! Tijdens deze dag nemen we het moderne Egypte onder de loep. Chronologisch beginnen we ons verhaal met de komst van Napoleon en we eindigen bij de val van President Hosni Moebarak. Uit het toenmalige rijke culturele leven nemen we thema’s die Egypte vanuit een andere invalhoek belichten, zoals het ontstaan en de bloei van Egyptische cinema, het chique leven tijdens het interbellum toen Alexandrië en Cairo op het vlak van levenskwaliteit makkelijk konden wedijveren met Londen of Parijs. Zo was de Avenue des Pyramides ooit de uitgangsbuurt bij uitstek met talrijke muziektenten. We brengen u het Egypte van Umm Kulthum, Abdel Halim Hafez, Dalida en Claude François. Het Egypte van E. M. Forster, Agatha Christie en van Lawrence Durrell. Het is het verhaal van een heerlijke tijd toen Cairo werkelijk nog het Parijs aan de Nijl was. Inschrijvingen: www.amarant.be - 070/233 048 Tip: Het is mogelijk uw lunch te nuttigen in het wereldrestaurant van De Centrale. Reserveer wel ruim op voorhand op het nummer 09/266 13 21. Co-org. AMARANT CURSUS
DO 05 MRT 20:00
Turbinezaal
vvk € 13,00 (UitPas € 10,00) | adk € 16,00 (UitPas € 13,00) | kansentarief € 3,20
HISHIK BISHIK SHOW
Hommage aan het Egyptische cabaret uit het begin van de 20ste eeuw
De show Hishik Bishik brengt een hommage aan de muziek en de wereld van het Egyptische cabaret in de eerste helft van de 20ste eeuw. Met muziek en projecties brengen negen artiesten deze artistieke gouden periode uit Cairo weer tot leven. Het wordt een nostalgische trip. Niets is wat het lijkt. Ook niet het cabaret. Wie kon ooit bevroeden dat deze vorm van entertainment –als combinatie van komedie, zang, dans en theater- , die in 1881 voor het eerst het licht zag in de literair-muzikale club des Hydrophates in Parijs, enkele decennia later furore zou maken in Cairo? Het Libanese cultuurhuis Metro al Madina brengt de fel gesmaakte Egyptische cabaretvoorstellingen opnieuw tot leven. Metro al Medina bestaat amper twee jaar, maar heeft zich nu al op de internationale kaart gezet. Het was artistiek leider Hisham Jaber’s lumineuze idee om de magie van de Egyptische caba-
retvoorstellingen en bruiloften aan het begin van de 20e eeuw op het podium te brengen. Het resultaat is een mengelmoes van muziek, dans en film, omgedoopt tot de Hishik Bishik Show. Herbeleef de nostalgische en artistieke rijkdom van de gouden eeuw van Caïro, gezien door de ogen van een Libanees topensemble.
BINTI
Co-org. Nomadisch Kunstencentrum Moussem CABARET
ZO 08 MRT 18:00
Kelderzaal
gratis
MONIQUE SAMUEL
Internationale Vrouwendag: ontmoeting met Nederlands MiddenOostendeskundige
Monique Samuel heeft de laatste jaren als politicologe, publiciste en correspondente heel wat bekendheid verworven. Zij is een dochter van een Egyptische vader en een Nederlandse moeder. Monique studeerde zowel in Nederland als in de Verenigde Staten en in 2012 behaalde zij een master in internationale relaties en diplomatie. Toen in februari 2011 de Egyptische opstand losbarstte, werd Monique vanwege haar studies en afkomst een graag geziene gaste op radio en TV. Toen de Egyptische president Moebarak op 11 februari 2011 aftrad, kwam Monique haar belofte na om tijdens de uitzending van Pauw & Witteman te buikdansen. Monique heeft ook een vlotte pen. Naast een fervent blogger is Monique ook een gevierde en gelauwerde auteur. Zij leverde verschillende bijdragen in kranten als het NRC Handelsblad, de Volkskrant en de Groene Amsterdammer (wiens vaste correspondente zij is voor het Midden-Oosten en Afrika). Tot nu toe publiceerde zij niet minder dan acht boeken en wist zij verschillende prijzen in de wacht te slepen. Zo verscheen in 2012 ‘Dagboek van een zoekend Christen’ en in 2013 ‘Mozaïek van de revolutie’, gewijd aan de Egyptische revolutie. Monique weet op een ongewoon boeiende en sympathieke wijze haar verhaal te brengen. Co-org. deBuren en Oog in Oog LEZING
ZO 08 MRT 20:30
Turbinezaal
vvk € 6,00 (UitPas € 3,00) | adk € 9,00 (UitPas € 6,00) | kansentarief € 1,80
BINTI
6 zingende zussen met Egyptische roots
Hadiel, Yasmin, Amina, Rana, Sherien en Fedia Holail zijn zes zingende zussen uit Deinze met een Vlaamse moeder, een Egyptische vader en een gemeenschappelijke passie voor muziek. Deze passie deed hen besluiten hun stemmen te verenigen en leidde in 2010 tot het oprichten van Binti. Voor die naam zochten ze inspiratie bij hun Egyptische roots. Binti betekent in het Arabisch immers “mijn dochter”, “mijn meisje”. Samen gingen zij op zoek naar een eigen klank. In 2010 verscheen hun eerste EP ‘Everybody loves my
Baby’ en nadat zij veel op straat en op verschillende kleinere festivals hadden opgetreden, stonden ze al snel op steeds grotere podia waar ze door o.a. Filip Kowlier en Sioen werden opgemerkt. Deze laatste vroeg de zusjes om backings te doen voor één van zijn platen, waar ze gretig op ingingen. In de lente van 2013 verscheen hun tweede EP en in november van dat jaar werd Binti uitgenodigd door Absynthe Minded voor de Radio 1-sessies. De meisjes van Binti brengen hoofdzakelijk vocale muziek begeleid door Amina’s gitaar en Rana’s dwarsfluit. De zusjes pinnen zich niet vast op één muzikale stijl en hun muziek is een mix van close harmony, reggae, jazz, soul, blues en pop met als resultaat een unieke sound die uit de duizenden te herkennen is. Co-org. Oog in Oog CONCERT
ZO 15 MRT 20:00
Studio Skoop
tickets € 9,00 | reducie € 7,00 (zie ww.studioskoop.be)
THE YACOUBIAN BUILDING
Egypte 2006, van Marwan Hamed (regie) en Wahid Hamed (screenplay), met o.a. Adel Emam, Nour El-Sherif en Hend Sabri naar het in 2002 verschenen boek van Alaa al-Aswany. Het boek werd in 2004 in het Engels vertaald waarop het de wereld veroverde. In het verhaal staat een flatgebouw (the Yacoubian Building uit de titel) als een metafoor voor de Egyptische samenleving in de jaren THE YACOUBIAN BUILDING
‘90. De inwoners vertegenwoordigen de verschillende standen en lagen van de Egyptische maatschappij, terwijl de bewoners op het dak symbool staan voor de groeiende urbanisatie en daarbij gepaard gaande problemen. Al-Aswany behandelt controversiële thema’s zoals homoseksualiteit en het gebrek aan democratische vrijheden. De verfilming uit 2006 is van de hand van de jonge Egyptische regisseur Marwen Hamed. The Yacoubian Building is één van de meest succesvolle Egyptische films van de laatste jaren. FILM
WO 18 MRT 14:30
Kelderzaal
vvk € 5,00 (UitPas € 3,00) | adk € 8,00 (UitPas € 5,00) | kansentarief € 1,60
UMM (OEM) ZINGT LIEDJES
Herneming succesvol muziektheater voor kinderen (4+)
Umm zingt liedjes, eerst voor haar vader, dan voor het hele land, zelfs voor de president! Als Umm op de radio zingt, lopen de straten van de stad leeg. 5 jaar na het erg succesvolle ‘Geen Spijt - leven en liedjes van kleine Edith’ creëert DE KOLONIE MT – deze keer samen met Moussem – opnieuw muziektheater op basis van het levensverhaal van een grote zangeres. De Egyptische zangeres Umm Kulthum (1904-1975) had een legendarische stem en was een excentrieke iconische persoonlijkheid. Haar liedjes zijn nog steeds immens populair in de Arabische wereld. UMM wordt een universeel verhaal in beeld, tekst, beweging en muziek. UMM is een verhaal van weinig woorden en veel muziek. UMM is muziektheater voor kinderen én ouders, met roots in alle windstreken. Concept, compositie & muziektheatrale regie : Bo Spaenc, regie: Benjamin Van Tourhout, spel & zang: Thaïs Scholiers, live muziek: Osama Abdulrasol, poppen: Filip Peeters, tekst: Paul Verrept, boek UMM en cd, met tekst en illustraties van Paul Verrept en muziek van Bo Spaenc ALLES KIDS
ZA 28 MRT 19:00
Turbinezaal
vvk € 16,00 (UitPas € 13,00) | adk € 19,00 (UitPas € 16,00) | kansentarief € 3,80
CLUB ORIENTAL ft. SAMIA SABRI, AÏDA & CLOCLO
Klassiekers van Umm Kulthum, Abdel Halim Hafez, Warda, Dalida én Claude François
De Belgisch-Marokkaanse zangeres Samia Sabri verzoent in haar liederen poëzie en muziek op heel persoonlijke wijze waardoor zij een ware opvolger van Umm Kulthum mag genoemd worden. Ze brengt – samen met Orchestre D3, de begeleidingsband van oa Abdelhadi Belkhayat, Doukali, Bajedoub, Latifa Raafat, Souiri,… en nog veel meer) – een repertoire van o.a Umm Kulthum, Abdel Halim Hafez, Dalida en Warda In de jaren 60 en 70 was Claude François (1939-1978), bijgenaamd Cloclo, één van Frankrijks grootste
SAMIA SABRI
entertainers. Hij werd in een Frans-Italiaans gezin in het Egyptische Ismaïlia geboren. Als jongeman kwam hij al vlug in de ban van de rock & roll en nam hij verschillende covers op. Maar Cloclo begon al snel zelf te componeren en liedjes zoals Alexandrie Alexandra en Comme d’Habitude (My Way) werden klassiekers en veroverden de wereld. Zijn eigengereide wijze van bewegen inspireerde zelf Michael Jackson en hij was één van de eersten om danseressen, de zogenaamde Clodettes, in zijn shows te introduceren! Sommigen vergeleken hem met Elvis Presley en anderen verleenden hem de status van The Beatles. Zeker is dat Cloclo’s potentieel door zijn vroegtijdige dood een groot verlies was voor de Franstalige showbusiness. Ondertussen gingen al meer dan 70 miljoen van zijn platen over de toonbank. In de show van Alain Des is het alsof Cloclo uit de dood is opgestaan. En wat zou een Oriëntaalse club zijn zonder Egyptische bellydance? Aïda en haar danseressen brengen deze Oriëntaalse sfeer met verschillende originele choreografieën én met Live-muziek! En uiteraard staat daarna de dansvloer open voor iedereen. CONCERT & DANS
WORDT VERWACHT VR 24 APR NASEER SHAMMA
In de ban van de oed
Iraakse grootmeester van de Arabische luit voor het eerst live in Gent! Een niet te missen concert in De Centrale. Naseer Shamma wordt beschouwd als één van de grootste hedendaagse oedspelers. Sinds 1999 tot vandaag is hij directeur van het door hem opgerichtte ‘Beit al Oud’ (Huis van de oed) in Caïro.
HISHIK BISHIK SHOW
EGYPTE ‘MOEDER VAN DE WERELD’ UMM EL DUNYA EGYPTE FESTIVAL
DI 03 MRT | HET PARIJS AAN DE NIJL Amarantcursus op locatie DO 05 MRT | HISHIK BISHIK SHOW Hommage aan het Egyptische cabaret ZO 08 MRT 14:00 | OOG IN OOG NAMIDDAG Interculturele Internationale Vrouwendag ZO 08 MRT 18:00 | MONIQUE SAMUEL Nederlandse Midden-Oostendeskundige ZO 08 MRT 20:30 | BINTI Zes zingende zussen uit Deinze met Egyptische roots ZO 15 MRT | THE YACOUBIAN BUILDING Film (Studio Skoop) WO 18 MRT | UMM (OEM) ZINGT LIEDJES Muziektheater voor kinderen (4+) ZA 28 MRT | CLUB ORIENTAL FT. SAMIA SABRI, AÏDA & CLOCLO Klassiekers van Umm Kulthum, Abdel Halim Hafez, Warda, Dalida en Claude François
08 MRT | INTERCULTURELE VROUWENDAG Van 14u tot 18u doorlopend een hippe ecologisch verantwoorde Swishing hoek waar eco-fashionistas samenkomen om hun kledij te ruilen voor een nieuwe outfit. Er is ook een brei- en haakhoekje, een theekar en diverse eetstandjes. En je kan een button maken met je eigen straffe vrouwendag-slogan. Op het podium: 15:00 | Maya Sapera Dance Company 16:30 | Hakims of Comedy met Arbi el Ayachi en Latif Een organisatie van Oog in Oog Vrouwennetwerk Gent – Oostvlaanderen | www.ooginoog.be
De Centrale | Kraankindersstraat 2 | 9000 Gent tel 09/265 98 28 |
[email protected]
www.decentrale.be
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
Member of the UNESCO Creative Cities Network since 2009
