GROEP GABI * ANNA

GROEP GABI – ANNA - BENCE

2.5. –

2.5.1.

Antonimische adjektiefparen 

(het Engels): old – young; tall – short; large – small

 Deze paren hebben antonimische betekenissen. – wij kunnen constateren dat een man tegelijkertijd niet oud en jong kan zijn.  

 

(41) His mother is not old; she is young. (42) Antoniemen – Ze lijken tegengesteld. How old is this child? – old wordt gebruikt in verband met een kind. – maar een kind is helemaal niet oud. Er is een neutrale interpretatie die alleen voor een van de paren kan worden gebruikt . (Dat is altijd het adjectief die bredere betekenis heeft.) OLD



Volgende probleem:



How long was the lecture? – juist ( neutrale betekenis) How short was the lecture? – nooit gebruikt wordt.

   





In de tweede zin, zien we een soort vooroordeel omdat de spreker weet dat de lezing kort was. (43 a) I am told there is a gas station nearby? How far is it? – (43 b) I am told the gas station is far away. How close is it? Elk lid van de antonimische paren kunnen op twee verschillende manieren gebruiken. – oppositie en neutrale betekenis of bredere betekenis. old – young – How old?; tall - short – How tall?



Wij kunnen constateren dat de nominale vormen van deze woorden op dezelfde manieren worden behandeld. :

 

I am measuring the length of this mosquito. Note the tiny width of this hair.



Samenvatting: DE ANTONIMISCHE ADJECTIEVEN HEBBEN NEUTRALE EN TEGENGESTELDE BETEKENISSEN MAAR ALLEEN EEN VAN DE TWEE HEEFT EEN OPPOSITE BETEKENIS.

Greenberg 

Twee andere waarnemingen die met vorm en veelvuldigheid hebben te maken.:



De voorwaarde: Een van de twee adjectieven moeten van de andere (neutrale) afstammen. In dit geval: happy – unhappy; unsad – happy (niet bestaat)



Theorie van Greenberg: De brede van betekenis en eenvoud van vorm spelen de rol in het geval van de antonimische adjectieven. Een extra factor: VEELVULDIGHEID: good; many; long; wide Altijd de neutrale betekenis is veelvuldiger!



 

Zijn deze regelen alleen voor het Engels geldig? 

NEE, b.v.: in het Spaans:

profundo – diep;poco profundo – een beetje diep 29 andere talen werden door Jessica With onderzocht en de uitkomst was dezelfde.

BEDANKT.



Tok Pisin: op Engels gebaseerde Creool taal  gut, nogut



De groepering van bredere mening, eenvoudige vorm, frequente voorkomen zijn niet inparallel in andere delen van woordenschat



Lichaamsdelen die vaak voorkomen hebben korte, monomorfemische vormen



Ook verwantschapswoorden en getallen



Frequentie karakteriseert de vrije elementen van tegenstanders:



Lichaamsdelen: namen voor de bovenlichaamsdelen meer gedifferentieerd dan voor de onderlichaamsdelen: benaming voor elk vinger, maar niet voor elk teen



Familie: dichte familieleden hebben geslachtgedifferentieerde benamingen: Mother, father, MAAR cousin





Getallen: lage getallen die in texten vaak voorkomen zijn ook geslacht-gedifferentieerd: unus, duo, tres



 

Bij antonimische adjectiefparen is de vrije adjectief paradigmatisch complexer: tall-short long-short  horizontale en verticale dimensies uitgedrukt hard-soft loud-soft  auditiefe en tastdimensie apart gehouden Tegenvoorbeeld: young, new  old (polaire en neutrale betekenis) Duits: alt jung (mensen) alt neu (dingen) Deens: gammel ung (mensen) gammel ny (dingen)

GEN-23: Bij sommige talen, bij antonimische adjectiefparen A-1 en A-2, als A-1 een polaire en neutrale interpretatie heeft, dan 1. Als een adjectief van de andere afgeleid is: A-2 is gebaseerd op A-1 2. Als een adjectief meer frequent is dan de andere, dan is A-1 frequenter 3. Als een adjectiefe betekenis meerdere subtypes bij vorm heeft, dan is A-1 degene die meerdere subtypes heeft 

•

In welke talen het zo is, is open

Woorden voor kleuren     

Jaren 60 – onderzoek van Brent Berlin en Paul Kay (University of California) -kleurtermen in 98 talen Beperkte basis van 11 kleuren Verschil: voor hoe veel kleuren een woord Universele hiërarchie !

Onderzoek – Berlin en Kay 

Basis kleurcategorieën:



Restricties qua keuze:

Onderzoek- Berlin en Kay   

Onbeperkte universalia: Alle talen hebben een woord voor zwart en wit Ook implicatonale universalia

Kracht van stellingen? 



Wankelend 

Combinatie van 11 basiskluren – in theorie 2048 types



Wegens hierarchie: 22 types

Sinds 1969- veranderingen in kleurterminologie 

qua basiskleur: turkoois (Tsakhur-Caucasus)



qua hierarchie : 

zwart-wit → niet universeel



Piraha – geen kleurtermen

Kritiek op de onderzoekmethode 



Berlin, Kay – fiches tonen aan de deelnemers 

Woord voor het voorwerp dat de kleur heeft?



Kleur is niet per se een taalcategorie in alle talen

Wierbiczka:

Vragen 1.

Waarom is de poel beperkt?

2.

Waarom zijn bepaalde kleuren meer gekozen?

3.

Waarom kiest een bepaalde taal voor het of andere

alternatief?

Antwoorden 

1-2. Fysieke eigenschappen van kleuren 



Hoe het oog de kleuren waarneemt

3. Sociale reden 

Minder ontwikkelde technologie → meer simpele kleurterminologie



Kleuren creëren en manipuleren

Taal en denken 

Waarneming van realiteit = basis van betekenis en structuur van woorden



Beinvloedt de taal hoe we over de wereld denken?



Eufemismen: 

Als met mij iets gebeurt (Als ik doodga)



Visueel gehandicapt (blind)



bang : directe woorden = slecht gevolg?

Taal en denken 

Waar taal geen opties biedt 

Turks : geen grammaticale geslacht E/3



Engels: he (♂) her (♀)



Engels: „gendered” zicht op de wereld?



Turks: „ungendered” zicht?



Taal op een niveau bepaalt het denken



„Gendered” zicht - alleen in E/3 of in het algemeen? 

Ja – Volgens Sapir-Whorf

Onderzoek-kleuronderscheiding 

Jonathan Winawer (2007)



Engelse en Russische proefpersonen



Schakeringen van blauw:





Russisch Donkerblauw – goluboj Lichtblauw – sinij



3 fiches – welk fiche past bij het topfiche?



Engels blue blue

Resultaten 

Russische proefpersonen waarnamen de kleuren verschillend dan de Engelse deelnemers



Het zijn niet de Engelsmannen die het licht-en donkerblauw niet kunnen onderscheiden



Russen- 2 schakeringen kunnen niet NIET onderscheiden

Taal en denken - conclusie



Taal bepaalt onze wereldbeschouwing niet 

Bepaald kader over realiteit



aandacht vestigen op bepaalde aspecten