DOV standaarddocument code DOV-IMPO-001v0
Handleiding bij het DOV-standaardformulier voor het aanleveren van boorgegevens
April 2008
Databank Ondergrond Vlaanderen
DOV standaarddocument code DOV-IMPO-001
Versiebeheer Versie
Datum
Omschrijving
0.0
07/04/2008
Eerste uitgave
1.0
06/05/2008
Aanpassing codelijst hoofdnaam gecodeerde lithologie
2.0
19/05/2010
Aanpassing verwijzing naar correcte up-to-date codelijsten
DOV standaarddocument code DOV-IMPO-001
Aangepaste paragrafen
INHOUDSTAFEL Versiebeheer............................................................................................................................... 2 1 Inleiding ............................................................................................................................. 4 1.1 Algemeen ................................................................................................................... 4 1.2 DOV-werkbalk ........................................................................................................... 4 1.3 Gebruik van de codelijsten......................................................................................... 5 2 Gegevens per dossier.......................................................................................................... 6 3 Gegevens per boring........................................................................................................... 6 3.1 Proefnaam en -plaats .................................................................................................. 6 3.2 XYZ-gegevens ........................................................................................................... 6 3.3 Boring gegevens......................................................................................................... 6 4 Interpretaties....................................................................................................................... 7 4.1 Algemeen ................................................................................................................... 7 4.2 Lithologie ................................................................................................................... 7 4.3 Gecodeerde lithologie ................................................................................................ 7 4.4 Formele stratigrafie .................................................................................................... 8 4.5 Quartaire stratigrafie .................................................................................................. 9 4.6 Informele stratigrafie.................................................................................................. 9 4.7 Hydrostratigrafie ........................................................................................................ 9 4.8 Milieuhygiënische kenmerken ................................................................................... 9 5 Grondmonsters ................................................................................................................. 10 5.1 Monster gegevens..................................................................................................... 10 5.2 Onderkenningsproeven............................................................................................. 10 5.3 Volumemassa en watergehalte ................................................................................. 10 5.4 Mechanische proeven............................................................................................... 10 6 Bijlagen ............................................................................................................................ 12 6.1 Bijlage : codelijsten milieuhygiënische kenmerken................................................ 12
3
1 1.1
Inleiding Algemeen
Deze handleiding met code DOV-IMPO-001v2 vormt een leidraad bij het invullen van het DOV-standaardformulier “Boring” met code DOV-IMPO-002v0. Het DOV-standaardformulier “Boring” is een manier om gegevens over de Vlaamse ondergrond op een gestructureerde manier in te vullen en vormt zo de Vlaamse standaard voor aanleveren van dit type van gegevens. De formulieren zijn opgebouwd in een Wordformaat, wat de mogelijkheid moet geven aan een groot publiek om dit invulformulier te gebruiken. Deze formulieren worden via een Access-toepassing geconverteerd naar de DOV - XML-standaard hetgeen een vlotte invoer in DOV garandeert. Het formulier is opgebouwd uit verschillende blokken. Een blok bestaat uit een aantal kolommen waarvan de eerste kolom beschrijft welke informatie er gevraagd wordt en de laatste kolom iets meer zegt over het formaat of de eenheid waarin deze informatie moet gegeven worden. Gegevens bij een in vet gedrukt veld zijn verplicht. Indien er van één van de blokken geen informatie is, blijft dit gewoon volledig leeg. De drie eerste blokken geven informatie over de boring zelf, zoals nummer en plaats, een aantal gegevens over de plaatsbepaling en informatie over de uitvoering van de boring. De volgende blokken handelen over de verschillende interpretaties die aan een boring worden toegevoegd. Het invullen van die blokken is niet verplicht, zo zullen enkel de voorhanden zijnde interpretaties worden ingevuld, de andere blokken kunnen leeg blijven. Indien nodig kunnen ook blokken gekopieerd worden (zie 1.2.). Dit is het geval wanneer een bepaalde boring door de boormeester en door de geoloog wordt beschreven. In dat geval zal 1 boring twee verschillende lithologische beschrijvingen hebben. In de verschillende blokken zijn standaard een aantal lege lijnen voorzien om in te vullen. Toevoegen van de nodige lijnen kan eveneens met de DOV-toolbox (zie 1.2.). Een ander aspect en dus een groep van blokken in het formulier zijn de gegevens die bij de grondmonsters horen. Ook deze blokken kunnen naar behoefte gekopieerd worden, afhankelijk van het aantal beschikbare monsters. Naast het DOV-standaardformulier “Boring” is er ook een standaardformulier “Dossier”, met code DOV-IMPO-003v0. Het DOV-formulier “Dossier” is ook opgebouwd in Word-formaat en dient om de gegevens in het standaardformulier “Boring” te koppelen aan een dossiernummer. Een dossier vormt een welbepaalde verzameling van objecten, zoals boringen en interpretaties. 1.2
DOV-werkbalk
Binnen het standaardformulier kan het zijn dat er bepaalde datablokken of lijnen te kort zijn. Van elk informatieblokje zit standaard één exemplaar in het formulier, wanneer er nu meerdere nodig zijn kan dit gekopieerd worden met de DOV-werkbalk.
Figuur 1: DOV-werkbalk Deze werkbalk is een klein venster dat bovenop het eigenlijk document verschijnt, is dit niet het geval dan kan deze toolbox opgeroepen worden via het menu Beeld -> werkbalken -> DOV. Op dezelfde manier kan deze werkbalk ook weer uitgevinkt worden en dus inactief gemaakt.
4
Opgelet, deze werkbalk is een macro. U dient dus Word zo in te stellen dat de macro’s geopend worden. In de werkbalk zit een rolmenu waarop men kan kiezen wat men wil gaan toevoegen, een rij, een interpretatie of een grondmonster. De gebruiker moet het gepaste type object kiezen en met de plus-knop de actie uitvoeren. Let wel: vooraleer deze actie wordt ondernomen is het noodzakelijk dat de cursor zich bevindt in de rij of de interpretatie die men wil kopiëren. De DOV-werkbalk bevat ook twee knoppen, ontwikkeld voor de extra kenmerken (fossielen, sedimentaire structuren, secundair kenmerk, tektoniek en aders) van de gecodeerde lithologie.
Figuur 2 : Extra knoppen gecodeerde lithologie Met behulp van de knop “Details” kunnen de details (extra kenmerken) van één laag van de gecodeerde lithologie zichtbaar of onzichtbaar worden gemaakt. U moet hiervoor wel op deze laag staan met de cursor (bv. op de rij van de gecodeerde lithologie met de “van” en “tot” velden of op een rij van de extra kenmerken). De knop “Alle details” laat u toe om de details (extra kenmerken) van alle lagen van de gecodeerde lithologie zichtbaar of onzichtbaar te maken. Hiervoor kunt u op om het even welk veld of rij van de gecodeerde lithologie gaan staan met de cursor. 1.3
Gebruik van de codelijsten
De databank werkt aan de hand van verscheidene codetabellen. De inhoud van deze tabellen wordt weergegeven in het document DOVcodetabellenSchema.htm en de bijlagen van deze handleiding. De korte codetabellen zitten bovendien ook volledig verwerkt in het DOV-formulier als keuzelijst. Dit wordt telkens aangegeven in de derde kolom van het document. Indien deze codelijsten niet de data niet bevatten zoals u die wenst in te voeren, kan u een eenvoudig verzoek naar DOV richten (
[email protected]) om de codelijsten aan te passen. We evalueren uw vraag en werken met u de gepaste oplossing uit. In de codelijsten als bedrijf_dienst, uitvoerder, xyzorigine,… zal u de afdelingen van de Vlaamse overheid met dubbele benaming terugvinden. De filosofie hierachter is de volgende: Naar aanleiding van de reorganisatie binnen de Vlaamse overheid in 2006, BBB 1 , werden verscheidene organisatorische aanpassingen doorgevoerd en bijgevolg ook naamgevingen aangepast. Alles wat na 1 april 2006 werd uitgevoerd of beschreven wordt volgens de nieuwe naamgevingen ingevuld. Tabel 1 toont het voorbeeld met de momenteel betrokken afdelingen binnen DOV. Hetzelfde geldt uiteraard voor alle andere diensten van de Vlaamse overheid. Voor 01/04/2006 MVG – Afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie MVG – Afdeling Geotechniek MVG – Afdeling Water Tabel 1 1
Na 01/04/2006 VO - ALBON VO – Afdeling Geotechniek VMM – Afdeling Water
Beter Bestuurlijk Beleid
5
2
Gegevens per dossier
Het formulier “Dossier” is niet verplicht in te vullen. Indien u dat wenst, kan u echter wel uw dossiernummer doorgeven door in het blok Dossier het dossiernummer in te vullen. De overige items in het formulier moeten niet ingevuld worden.
3 3.1
Gegevens per boring Proefnaam en -plaats
In dit blok bestaat de mogelijkheid de naam van de boring (proefnaam, gekend als profielnummer bij de OVAM) in te vullen, evenals de exacte ligging m.a.w. X, Y en Z coördinaat. Ook een beschrijving van de uitvoeringsplaats (vb. aan de hoek van de kerk) en een link naar een foto of prent kunnen worden aangevuld. Naast de naam van de boring kan ook een alternatieve naam ingegeven worden, dit is de naam waaronder het object bij u als databeheerder van DOV gekend is. De archiefnaam daarentegen is de naam van het object bij een externe databeheerder. Er kunnen meerdere archiefnamen, maar slechts 1 alternatieve naam worden ingegeven.
Codelijsten: In dit blok dienen geen codelijsten geraadpleegd te worden. 3.2
XYZ-gegevens
In dit deel wordt meer uitleg gevraagd bij de XYZ-gegevens die ingevuld werden in het eerste blok. Op deze manier is het voor de gebruiker van die informatie gemakkelijk de waarde van deze gegevens in te schatten. Zo zal een waarde ingemeten door GPS uiteraard nauwkeuriger zijn een waarde afgelezen van een kaart.
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier XY bepaald door Methode XY bepaling Betrouwbaarheid XY bepaling Z bepaald door Methode Z bepaling Betrouwbaarheid Z bepaling 3.3
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
XYZ_origine MethodeXYZ Betrouwbaar_XYZ
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
XYZ_origine MethodeXYZ Betrouwbaar_XYZ
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
Boring gegevens
De eigenlijke gegevens over het uitvoeren van de boring komen in dit blokje terecht. De beschrijvingen van de verschillende velden spreken voor zich.
6
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Uitvoerder Boormethode Methode (meedere)
Uitvoerder Boormeth Boormeth
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
4 4.1
Interpretaties Algemeen
Voor elk interpretatie-type is er een identiek deel voorzien voor algemene gegevens. Hierin kan de auteur van de interpretatie (vrije tekst), het bedrijf waartoe hij behoort, de datum waarop de interpretatie werd uitgevoerd en de algemene betrouwbaarheid die aan het geheel van de interpretatie kan worden meegegeven, worden aangegeven.
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Bedrijf/Dienst Betrouwbaarheid
Bedrijf_dienst Betrouwbaar
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
Daarnaast wordt elk type interpretatie weergegeven in diepte-intervallen. De velden “van” en “tot” kunnen tot twee cijfers na de komma worden opgeslagen. Aan elke interpretatie kan ook een opmerking, specifiek voor die interpretatie, als vrij tekstveld toegevoegd worden. De auteur is een vrij tekstveld, maar wordt zo uniform mogelijk ingevuld, nl. achternaam, gevolgd door een spatie, dan de eerste letter van de voornaam gevolgd door een punt, bijvoorbeeld: Janssens B. 4.2
Lithologie
Onder het algemene blok is er plaats voor de lithologische beschrijving zoals deze door de auteur is genoteerd, dus vrije tekst met een maximum van 1500 karakters. Er wordt naar gestreefd om de lithologische beschrijving zoals die oorspronkelijk werd genoteerd integraal over te nemen. 4.3
Gecodeerde lithologie
Een tweede blokje geeft de mogelijkheid de lithologische beschrijving weer te geven in vooraf gedefinieerde codes. Op deze manier kunnen de gegevens later op een systematische manier verwerkt en gebruikt worden voor het tekenen van lithoprofielen. Dit type gegevens is bij de OVAM gekend als ‘Bodemopbouw’. Voor de codering bestaat de mogelijkheid voor de invoer van 2 hoofdbenamingen en daarbij 3 bijbestanddelen (Bijnaam). Bij elk bijbestanddeel kan aangeduid worden of dit plaatselijk (vb. lensvormig) voorkomt of niet en een aanduiding gegeven worden wat betreft de hoeveelheid. De aanduiding van de kleur geeft een algemene indicatie van het geheel. Vermits de codering vooral zal gebruikt worden om de gegevens grafisch voor te stellen of om gemakkelijk een selectie te maken, zal men bij het omzetten van de lithologische
7
gegevens in code hiermee rekening moeten houden. Het is niet de bedoeling de originele tekst volledig te vertalen, maar een zo goed mogelijke samenvatting te geven van de tekst in de vorm van een codering. Hierdoor is het belangrijk dat deze codering gebeurt met de nodige aandacht en geologische interpretatie. Naast deze algemene gegevens kunnen ook nog gegevens i.v.m. de helling, fossielen, sedimentaire structuren, secundaire kenmerken, tektoniek en aders in DOV ingevoerd worden in het DOV-formulier. Aan de hand van het kenmerk fossielen kan aangegeven worden welke fossielen in een laag teruggevonden werden. Dit gebeurt aan de hand van 4 specificaties : de aard van het fossiel en het fossieltype (beide in te vullen aan de hand van codetabellen), naam (informatie die op het fossiel gegrift is : vrij tekstveld met maximum 20 karakters) en de diepte waarop het staal genomen werd (diepte is een positief decimaal getal uitgedrukt in m vanaf het nulpunt TAW, met hoogtens 2 cijfers na het decimaal teken). De sedimentaire structuren en de secundaire kenmerken worden ingevuld aan de hand van de codetabellen die u in onderstaande tabel kan terugvinden. Het object tektoniek geeft bijkomende informatie over de tektonische eigenschappen van een laag weer. Dit gebeurt aan de hand van 3 specificaties: het kenmerk van de tektonische eigenschappen (in te vullen aan de hand van een codetabel zoals vermeld in onderstaande tabel), de helling in graden en de afstand in meter. Gegevens van aders kunnen ook ingevuld worden aan de hand van de codetabel vermeld in onderstaande tabel.
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier Kleur Hoofdnaam (1 en 2) Plaatselijk / Niet Plaatselijk Veel/Weinig Bijnaam (1, 2 en 3) Fossielen – veld 1 Fossielen – veld 2 Sedimentaire structuren Secundair kenmerk Tektoniek Aders
4.4
Codelijst DOV grondkleur hoofdnaam hulp bijnaam hoofdnaam fossielaard fossieltype Extrakenmtype soort 3 Extrakenmtype soort 2 Extrakenmtype soort 4 Extrakenmtype soort 1
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) – N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) – N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) – J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) – N (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
Formele stratigrafie
Onder formele stratigrafie wordt verstaan: een lithostratigrafische interpretatie die opgesteld is, gebruik makend van de terminologie gebruikt bij de recente kartering van het Tertiair en van de diepere ondergrond, die ondertussen een standaard binnen Vlaanderen vormt. Er wordt de mogelijkheid geboden om twee verschillende lithostratigrafische pakketten te identificeren in één diepte-interval. Wanneer er geen duidelijke grens bestaat tussen twee verschillende lithostratigrafische pakketten kan men dit uitdrukken als “lid1 en lid2” of als “lid1 tot lid2”. Indien men niet zeker is van de identificatie kan men schrijven “lid1 of lid2”. Indien lid1 gelijk is aan lid2, moet deze laatste niet ingevuld worden.
8
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Lid1 en lid2 Tot/of/en
litho x
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
4.5
Quartaire stratigrafie
Het invullen van de quartaire stratigrafie gebeurt analoog aan deze van de formele stratigrafie.
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Lid1 en lid2 Tot/of/en
kwartaircode x
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
4.6
Informele stratigrafie
Onder informele stratigrafie wordt elke litho- of chronostratigrafische interpretatie verstaan die niet uitgevoerd werd volgens de erkende codes van de formele stratigrafie. Invullen van deze rubriek is vrije tekst en wordt aan geen enkele controle onderworpen. 4.7
Hydrostratigrafie
Bij een hydrostratigrafische interpretatie wordt de ondergrond beschreven in pakketten die al dan niet watervoerend zijn. Daarbij worden ze ingedeeld volgens de HCOV-codering (het veld Aquifer). Indien gekend kan ook de waarde voor verticale en/of horizontale doorlatendheid worden ingevoerd (eenheid m/dag).
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Aquifer Regime Hydrotype
aquifer regime hydrotype
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
4.8
Milieuhygiënische kenmerken
Een laatste blokje geeft de mogelijkheid om een aantal milieuhygiënische kenmerken in te vullen. Aan de hand van keuzelijsten kan de geursoort, de geursterkte, de aanwezigheid van olie, de pid-waarde die wijst op de aanwezigheid van vluchtige bestanddelen en het vochtgehalte ingevuld worden.
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Geursoort
geursoort
N (zie bijlage 1a)
9
Geursterkte Olie Pid Vochtgehalte
5
geursterkte olie pid vochtgehalte
J (zie bijlage 1b) J (zie bijlage 1c) J (zie bijlage 1d) J (zie bijlage 1e)
Grondmonsters
Het onderdeel ‘Grondmonsters’ omvat de gegevens m.b.t. de monsters die eventueel tijdens een boring genomen werden en de daarop uitgevoerde laboproeven. Naar gelang het aantal monsters dat in de XML wordt aangeleverd, zal dit blok dienen gekopieerd te worden met behulp van de DOV-werkbalk. 5.1
Monster gegevens
Hier kan het monsternummer, de diepte waarop het monster genomen is en het type ingegeven worden. Het monsternummer dient uniek te zijn binnen een welbepaalde boring.
Codelijst: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Type bemonstering
monstertype
J (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
5.2
Onderkenningsproeven
In dit deel kunnen de resultaten van de fysische karakteriseringsproeven op het grondmonster ingegeven worden. Onder fysische proeven wordt verstaan het bepalen van de vloei- en uitrolgrens, het humus- en kalkgehalte en de korrelverdeling. Daarnaast kunnen ook gegevens m.b.t. de grondsoort en een referentie meegegeven worden.
Codelijsten: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Uitvoerder Methode Bedrijf/dienst
Uitvoerder Korreltype Bedrijf_dienst
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm) J (zie DOVcodetabellenSchema.htm) N (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
5.3
Volumemassa en watergehalte
In dit blok worden gegevens rond watergehalte, volumemassa en korrelvolumemassa ingevuld. Er is ook mogelijkheid tot ingave van een referentie.
Codelijst: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Bedrijf/dienst
Bedrijf_dienst
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
5.4
Mechanische proeven
10
Van de mechanische proeven als doorlatendheid, samendrukbaarheid en schuifweerstand is er enkel mogelijkheid tot het aangeven of hiervan gegevens bestaan en waar ze te vinden zijn.
Codelijst: Veld uit DOV-formulier
Codelijst DOV
Volledig in de keuzelijst in DOVformulier
Bedrijf/dienst
Bedrijf_dienst
N (zie DOVcodetabellenSchema.htm)
11
6
Bijlagen
6.1
Bijlage : codelijsten milieuhygiënische kenmerken
6.1.1
Bijlage 1a – geursoort Aan de hand van de codelijst geursoort kan de geursoort ingevuld worden. In het standaardformulier dienen de gegevens uit de grijs-gemarkeerde kolom (“code”) te worden ingevuld. code G01 Solventen G02 Minerale Olie
beschrijving
G03 Ondefinieerbaar G04 Ammoniak G05 Brandstofachtige G06 Benzine G07 Carbolineum G08 Chemisch G09 Chloor G10 Condensaat G11 Diesel G12 Glycol G13 Olie aromaten G14 Olie G15 Petroleum G16 Rotting G17 Scherpe geur G18 Teer G19 Terpentine G20 Verf (terpentine basis) G21 Zoete geur G22 Zure geur G23 Slib G24 Aromaten
6.1.2
Bijlage 1b – geursterkte De codelijst “geursterkte” geeft de sterkte van de geur weer. In het standaardformulier dienen de gegevens uit de grijs-gemarkeerde kolom (“code”) te worden ingevuld. code
beschrijving 1 2 3 4 5
geen zwak matig sterk uiterst
12
6.1.3
Bijlage 1c – olie De codelijst “olie” geeft de mate van aanwezigheid van olie weer. In het standaardformulier dienen de gegevens uit de grijs-gemarkeerde kolom (“code”) te worden ingevuld. code
beschrijving 1 2 3 4 5
6.1.4
geen zwak matig sterk uiterst
Bijlage 1d – pid De codelijst “pid” geeft de pid-waarde weer, dit is een indicator die wijst op de aanwezigheid van vluchtige bestanddelen. In het standaardformulier dienen de gegevens uit de grijs-gemarkeerde kolom (“code”) te worden ingevuld. code
beschrijving 1 2 3 4 5 6
6.1.5
0 >0 >10 >100 >1000 >10000
Bijlage 1e – vochtgehalte De codelijst “vochtgehalte” geeft het vochtgehalte weer. In het standaardformulier dienen de gegevens uit de grijs-gemarkeerde kolom (“code”) te worden ingevuld. code
beschrijving 1 droog 2 vochtig 3 waterverzadigd
13
