Johannes de Doperkerk Protestantse Gemeente Huizinge
Toelichting kerkdiensten 8 januari 2017 t/m 19 februari 2017 Thema: Oude woorden en hun geheim
Genade
Vrede Anneke Kaai
Inleiding Hierbij had ik onmiddellijk de associatie met het boek van Louis Couperus: “Van oude mensen, dingen die voorbijgaan”. Duiden die woorden inderdaad op dingen, begrippen, die voorbij zijn? Zijn het soms woorden die je liever niet gebruikt – althans niet buiten een kleine kring van intimi? Woorden waarvoor je je schaamt dat je ze nog gebruikt omdat jij je zo kennen laat als wereldvreemd, als behorend tot een uitstervend ras? Tot - inderdaad – de oude mensen? Misschien komt dit het duidelijkst naar voren in mijn schroom om het woord 'God' te gebruiken. En daarmee samenhangend alle woorden die voor mij met God verbonden zijn. Dat zijn ook oude woorden: trouw, liefde, vergevingsgezindheid, genade en vrede. En natuurlijk dat koninkrijk. Als ik dat rijtje bekijk valt mij iets op: allemaal zijn het woorden van verlangen want van het spul dat zij benoemen is er domweg te weinig en wat er van is, is niet eerlijk verdeeld. Zou het kunnen dat God hetzelfde verlangt? Zo ja: dan is dat reden te meer om ons met die woorden bezig te houden.
2
Voor 2017 zijn de volgende series gekozen: Serie 01
Oude woorden en hun geheim
Serie 02
Matteus Biddag
Serie 03
Palmzondag Stille week
Serie 04
Vreemdeling zijn Hemelvaartsdag Pinksteren
Serie 05
Eerste gemeenten
Serie 06
Vrije invulling
Serie 07
Huizinger verhalen
Serie 08
Jona
Serie 09
Heiligen Laatste zondag Kerkelijk jaar
Serie 10
Lange adem/profeet/dieren Kerst Oudjaarsdag
Voor er een serie begint zult u in de kerk daar een beknopt boekje over kunnen vinden. De voorgangers voor dit blok zijn: 08 15 22 29 05 12 19
– – – – – – –
01 01 01 01 02 02 02
Egbert Smit Just van Es Jolanda Tuma Arie de Leeuw Mannie Hovenkamp Barbara de Beaufort Anja Diesemer 3
Zondag 8 januari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Egbert Smit
Lezing(en):
Prediker 12: 1 – 7: over de dagen van het onbehagen. Lucas 2: 8 – 16: over mensen van het welbehagen.
Welbehagen - onbehagen Kees Steketee Grietje Schanssema-Ritsema Martje Star Frank Colstee
Toelichting: Het oude woord dat ik gekozen heb is 'chefets' in oudere vertalingen weergegeven met 'welbehagen'. Het is een gevoel dat in het Oude Testament zowel aan God als aan de mens wordt toegeschreven. De lezing uit Prediker werd ingegeven door de titel van dat boek van Couperus, de lezing uit het Nieuwe door de tijd van het (liturgisch) jaar. Ik denk dat de ervaring van je omgeving sterk afhangt van je grondhouding: acceptatie of afweer. Diaconale collecte: Edukans
Wereldwijd gaan 58 miljoen kinderen niet naar school. Onderwijs maakt weerbaar, geeft kinderen vaardigheden waar ze hun leven lang profijt van hebben. Daarom werkt Edukans aan meer scholen, schoolbanken, schoolborden, meer boeken en leraren in ontwikkelingslanden. Edukans werkt altijd samen met lokale organisaties. Samen werken we aan beter onderwijs voor kinderen in ontwikkelingslanden. Ook in Nederland is Edukans actief: Edukans betrekt Nederlandse scholieren, studenten en docenten bij internationale samenwerking. In de herfst van 2016 jaar reisde ons gemeentelid Miriam Geerts namens Edukans naar Ghana. Deze bijzondere organisatie bereikt inmiddels 370.000 leerlingen in Nederland met acties als Schoenmaatjes en Going Global. Al deze jongeren worden door de acties bewust van het feit dat niet ieder kind op deze wereld naar school kan gaan. En dat zij er samen met Edukans wat aan kunnen doen. www.edukans.nl
4
Zondag 15 januari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Just van Es
Lezing(en)
Matteus 4: 18 – 22.
Uitverkiezing Kees Steketee Liesbeth de Voogd Roely van Leeuwen Jan Willem Kapper
Toelichting: Een oud woord dat veel misverstanden en misstanden en dus weerstand heeft opgeroepen. In de bijbel zijn “uitverkiezing” en zijn broertje “roeping” belangrijke woorden. Ze willen iets wezenlijks van het menselijk bestaan duidelijk maken. In het verhaal van de roeping door Jezus van zijn leerlingen, zien we de uitverkiezing aan het werk. We lezen het verhaal uit het evangelie dat deze winter aan de beurt is in onze kerk: Mattheus (4:18-22) Diaconale collecte: Stichting Cordaid
1,2 miljard mensen, bijna een kwart van de wereldbevolking, leeft in armoede. Zij zijn het meest kwetsbaar voor natuurrampen, oorlog en geweld. Daarom zet Cordaid zich voor deze mensen in. Cordaid wil dat ieder mens kans heeft op een veilig en menswaardig bestaan, met toegang tot gezondheidszorg, onderwijs en economische kansen. Speciale aandacht gaat uit naar ondernemers, vrouwen en jongeren. Juist zij zijn de aanjagers van vrede en welvaart. Cordaid werkt met de lokale bevolking, want zij weten wat ter plekke echt nodig is en wat werkt. Bovendien leggen ze verbindingen met bedrijven, organisaties en overheden op nationaal en internationaal niveau om wetgeving en overheidsbeleid te verbeteren. Hierdoor heeft het werk blijvende impact: ook op de lange duur, én op grotere schaal. Door samenwerking en bundeling van krachten besparen we kosten, kunnen we effectief werken en creëren we kansen voor ieder mens. www.cordaid.nl
5
Zondag 22 januari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Jolanda Tuma
Lezing(en)
Genesis 43: 30 – 34, Genesis 45: 1 – 2a Genesis 50: 15 – 21 Marcus 6: 30 – 34
Ontferming Kees Steketee Grietje Schanssema-Ritsema Martje Star Dick Jalink
Toelichting: ‘Heer Jezus Christus, Ontferm U over mij, zondaar’. Zo klinkt het Jezusgebed. ‘Ontferm u’. Het roept het beeld om van een beschermende mantel, een ruimte waarin je veilig je leven kan leven wat er ook gebeurt of gebeurd is. Een veilige ruimte waarin je ademruimte krijgt en waar je weer op kan staan nadat je viel. Ontferming heeft ook iets van doen met eenzaamheid en geborgenheid, of geborgenheid in eenzaamheid, zoiets. Ede Staal zong in dat weergaloos mooie liedje Het Hogelaand, onder andere over de nacht die als ‘n donker klaaid’ over ons heen wordt gelegd. ‘De wilde plan'n dij'k hád Komt sikkom niks meer van terecht - Totdat de nacht van ’t Hogelaand 'n Donker klaid over ons legt - Dat is mien laand, mien Hogelaand’ Ontferming, een oud woord met een geheim en met grote actuele waarde. Aan de hand van enkele fragmenten uit het verhaal van Jozef die zijn broers weerziet in Egypte wil ik dat woord ‘ontferming’ graag gaan onderzoeken. En tot slot lezen we ook die bekende woorden uit het Marcus-evangelie: ‘Jezus werd met ontferming bewogen’ bij het zien bij de schare die was als een kudde schapen zonder herder. Diaconale collecte: Stichting Mensenkinderen
Mensenkinderen helpt kinderen, gezinnen, gehandicapten en bejaarden in Albanië, Armenië, Bulgarije en Moldavië voor wie niemand anders zorgt. Mensenkinderen werkt uitsluitend via kerken en lokale organisaties. www.mensenkinderen.nl 6
Zondag 29 januari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Arie de Leeuw
Lezing(en)
Deuteronomium 6: 4 – 9, Micha 6: 6 – 8, Lucas 2: 15 – 19 Johannes 1: 1 – 8 en 14
Een land zonder luisteraars Jan Smid Liesbeth de Voogd Roely van Leeuwen Martje Star
Toelichting: ‘… in een land zonder luisteraars …’ dit zinnetje uit de kersttoespraak van koning Willem Alexander zong nog lang door in mijn hoofd. De mens is inderdaad een ‘talig’ wezen. Wij moeten het van onze woorden hebben om elkaar te (leren) verstaan. Goed naar elkaar luisteren is daarom een voorwaarde om samen te kunnen leven op een stukje van de aarde dat je met anderen moet delen. In deze serie wil ik het graag hebben over de vraag: wat betekent ‘het woord’ in het taalgebruik van de bijbel en wat is van dit woord het geheim? Is God ook een ‘talig’ wezen? Spreekt hij bij voorbeeld? Luistert hij ook? Vroeger wel, zegt men, maar nu toch niet meer? Kortom, het gaat vandaag over het woord van de zwijgende God. En dat in een land zonder luisteraars. Over communicatie gesproken! Diaconale collecte: De Open Hof
De Open Hof is een huis in de binnenstad van Groningen waar mensen terecht kunnen die buiten de samenleving staan. Een huis dat een veilige plek is voor daken thuislozen, druggebruikers, heroïneprostituees, alcohol- en andere verslaafden. De Open Hof is een oecumenisch diaconaal - pastoraal centrum. Het centrum wordt mede in stand gehouden door de Groninger kerken. Ook de gemeente van Huizinge probeert al jaren haar steentje bij te dragen door regelmatig te collecteren. www.openhof.org.
7
Zondag 5 februari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Mannie Hovenkamp Delen van Brood en Wijn Genade Kees Steketee Grietje Schanssema-Ritsema Martje Star Betty Elema
Lezing(en)
Lucas 15: 11 – 32.
Toelichting: Genade, is het een oud woord? We beginnen en eindigen elke dienst met een tekst waarin genade voorkomt. In de voorgangersgroep was onduidelijk of het thema nu oude of grote woorden was. Een groot, beter gezegd, groots woord is genade zeker. Het Hebreeuwse woord kent veel vertalingen: goedheidgoedertierenheid-goedgunstigheid-trouw-barmhartigheid. Woorden die de gezindheid van God jegens ons weergeven. En toch heb ik het gevoel dat genade nog daar bovenuit gaat. Dat wil ik voor deze dienst gaan onderzoeken. Genade was ook het woord dat Luther bezig hield. Voor hem was het een benarde vraag 'hoe krijg ik een genadig God'. In het Luther jaar 2017 wil ik daar ook bij stil staan. Diaconale collecte: Werelddiaconaat Kerk in Actie:
Boeren verdienen meer met biologisch nootmuskaat In de 18e eeuw was nootmuskaat het zwarte goud voor de Indonesische provincie Noord-Molukken. Tegenwoordig is de prijs van de specerij laag. Toch is er wereldwijd een grote vraag naar nootmuskaat van goede kwaliteit. Daarom traint partnerorganisatie IDH (Sustainable Trade Initiative) boeren om nootmuskaat op biologische wijze te verbouwen en deze te verwerken volgens internationale kwaliteitsnormen. IDH helpt boeren ook zich in coöperaties te organiseren om hun nootmuskaat gezamenlijk te exporteren. Door de verbeterde kwaliteit en de verkoop via coöperaties levert de nootmuskaat meer op. De ambitie is dat 5.000 boeren dankzij dit project voor eind 2017 een hoger inkomen hebben. www.kerkinactie.nl/nootmuskaatproject
8
Zondag 12 februari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Barbara de Beaufort Offer Kees Steketee Liesbeth de Voogd Roely van Leeuwen Grietje Schanssema-Ritsema
Lezing(en): Toelichting: Er wordt wat afgeofferd in de Bijbel. Te pas en te onpas. Ik zal er geen geheim van maken dat een offer wat mij betreft meestal te onpas is. Want wat is dat voor gebruik, om iets dat je lief is, iets dat veel waard is, dood te maken of te verbranden om Hogerhand gunstig te stemmen. Toch – ook Jezus wordt beschreven als iemand die een offer brengt, namelijk dat van zijn eigen leven. En het idee van een offer brengen voor de goede zaak is ook in onze tijd nog niet uitgestorven. Graag doe ik een poging om in deze dienst verder te komen op zoek naar de zin en de betekenis van het offer. Om achter dit oude woord en zijn geheim te komen. Diaconale collecte: Stichting Koopvaardij Pastoraat Groningen
Deze stichting, gevestigd in Uithuizermeeden, zorgt voor geestelijke bijstand van opvarenden, die met schepen in de Eemshaven aanmonsteren. Jaarlijks worden er ongeveer 500 schepen bezocht. Ook zeevarenden die in het ziekenhuis belanden worden bezocht, en wordt een kerstdozenactie op touw gezet. De hulp wordt door de zeevarenden, maar ook door het ziekenhuis, zeer gewaardeerd. Een lokaal doel dat we van harte aanbevelen.
9
Zondag 19 februari 2017. Voorganger: Bijzonderheden: Thema: Organist: Ouderling van dienst: Bloemen: Afkondiger:
Anja Diesemer
Lezing(en):
Genesis 1: 1 – 4. 1 Johannes 1: 5. Matteus 5: 14 – 16.
Licht Kees Steketee Grietje Schanssema-Ritsema Martje Star Liesbeth de Voogd
Toelichting: Wie in de bijbel op zoek gaat naar het woord ‘licht’, struikelt er bijna over. Een losse greep: “God is uw licht voor altijd” (Jes. 60, 19), “Bij Hem woont het licht” (Dan. 2, 22), “Uw woord is een licht op mijn pad” (ps. 119, 105b). Meteen op de eerste bladzijde van de bijbel horen we hoe Gods eerste daad het scheppen van het licht is. Zonder licht is er alleen chaos, geen leven. Het licht is dus de bakermat van alles. Ook het hele evangelie is vol van licht en toont ons de lichtgestalte van Jezus, als de reflectie van Gods licht. Vanochtend maken we een keuze uit de vele mogelijkheden om na te denken over ‘licht’. We horen “God is licht”, maar ook –tot onze schrik- “júllie zijn het licht!” Diaconale collecte: Stichting Wilde Ganzen
Wilde Ganzen bestrijdt armoede wereldwijd. Door middel van een financiële bijdrage, kennis en expertise stimuleren zij projecten en sociale ondernemingen die voortkomen uit gezamenlijk initiatief van bevlogen Nederlanders en mensen die in armoede leven. De projecten en ondernemingen zijn kleinschalig en leveren zichtbare resultaten op. Ook versterkt Wilde Ganzen de kracht van mensen die in arme omstandigheden leven om in eigen land fondsen en middelen te mobiliseren. Voor een directe én een structurele verbetering van hun situatie en een kansrijke toekomst. www.wildeganzen.nl
10
Pastoraat. Er is een pastoraal werker aan onze gemeente verbonden, Barbara de Beaufort. Voel u vrij om haar te bellen of te mailen als u, om wat voor reden ook, prijs zou stellen op bezoek of een gesprek. : ✉:
0595-795059 of 06-48968570
[email protected]
11
