Hfd 5 §5 De gemengde samenleving

Hoofdstuk 5 |de Verenigde Staten worden een wereldmacht Par 5: De gemengde samenleving

Samenleving • De Amerikaanse samenleving kent vele bevolkingsgroepen. Naast de blanke Amerikanen (ook weer onder te verdelen) bestaat de samenleving uit Latino’s en Afro Amerikanen. • Met name de laatste groep geldt in deze paragraaf als voorbeeld.

Voorbeeld • “Slaven zijn ons bezit. Je bezit moet je kunnen onderscheiden van anderen. Net als paarden. Daarom is brandmerken normaal.” • Leg uit dat hier sprake is van standplaatsgebondenheid.

De Reconstructie 1865-1877 • Na de Burgeroorlog kwam het zuiden onder militaire controle van federale troepen. • 1866: 14e amendement aangenomen (burgerrecht zwarte mannen) – Niet geaccepteerd door het Zuiden – Gevolg: bezetting Zuiden en gedwongen aanname van het amendement. • Reactie burgers: verzet • Oprichting KKK (Ku Klux Klan - 1865) • Tegen rechten voor Freedmen

• 1870: 15e amendement aangenomen (stemrecht zwarten)

De zuidelijke generaal Nathan Bedford Forrest staat bekend als oprichter van de KKK

• 1877: President Hayes besluit tot terugtrekking federale troepen – tegenstanders gelijke behandeling zwarten aan de macht in het zuiden.

• Alle mogelijke middelen ingezet om zwarte burgers als stemmers uit te sluiten. – Stemmen niet geteld – Lezen en schrijven – Terreur door o.a. de Ku Klux Klan

• Wat was trouwens het 13e amendement?

• Politiek: ontzeggen stemrecht (in de zuidelijke staten) • Economisch: vaak werkloos, anders slecht betaald, snel kans op ontslag • Sociaal: Segregatie – gescheiden wonen, werken en leven – In grote steden worden de aparte wijken ghetto’s genoemd • Hier is sprake van veel sociale misstanden: armoede, geweld, schooluitval.

South Bron NY 1964

Segregatie • Na 1877: segregatie in het Zuiden • Jim Crow-wetten afgekondigd (1887)

• Geen verzet uit het Noorden (presidenten zijn bang om kiezers te verliezen), zie ook voorbeeld Roosevelt (blz. 135) • Hooggerechtshof (1896): segregatie is niet in strijd met grondwet, zolang basisvoorzieningen gelijk zijn.

Segregatie

Eind 19e eeuw: Booker T. Washington

Wat is het belangrijke verschil tussen deze twee voorvechters voor zwarte rechten?

W.E.B. Du Bois 1909 - NAACP

Acties voor burgerrechten • Vanuit de (zwarte) bevolking zelf • 1954: doorbraak rechtszaak: – Brown vs Board of Education of Topeka – Rassenscheiding binnen onderwijs in strijd met de grondwet

• 1955: Rosa Parks – volgende dia • 1957: Little Rock (Arkansas) – Gouverneur wil zwarte leerlingen niet toelaten op een blanke school. – Inzet Nationale Garde als federale troepen door president Eisenhower om binnentreden school af te dwingen (zie docu)

De Busboycot • 1955: NAACP lid Rosa Parks gearresteerd – Zij weigerde haar plaats in de bus af te staan aan een blanke. – Na de arrestatie Busboycot in Montgomery o.l.v. dominee ML King – Hooggerechtshof: Rassenscheiding in openbaar vervoer in strijd met de grondwet.

• Oprichting Civil Rights Movement – Geweldloos verzet, sit-ins – Reactie: politiegeweld en heropleving KKK – Sympathie voor activisten door televisiebeelden

Vanuit de overheid • President Roosevelt (1933-1945) – Aandeel steunprogramma’s werklozen (wel een lagere uitkering) – Zwarten binnen de overheid. • Wel beperkt, vanwege kiezers,

• President Kennedy (1961-1963) – Wetsvoorstel voor einde segregatie en bescherming stemrecht

• President Johnson – Civil Rights Act (1964) – Voting Rights Act (1965)

Johnson ondertekent in het bijzijn van ML King de Civil Rights Act

• Martin Luther King was voor geweldloos verzet, maar dit werd vaak met geweld beantwoord door de politie of blanke tegendemonstranten. • Zwarte leiders als Malcolm X en Stokely Carmichael (Black Panthers) vonden dat de zwarte Amerikanen strijdbaarder moesten zijn. • Ontwikkelen nieuwe identiteit • Black is beautiful • Not Negro, not colored, but black!!

• Nation of Islam – Malcolm X (tot 1964) – Wilde niets met blanken te maken hebben  uitgaan van eigen kracht. – Malcolm X vond MLK niet radicaal genoeg. – Malcolm X werd vermoord toen hij zich afkeerde van geweld en zwart racisme.

• Black Panthers (1965) – Stokely Carmichael – Wees bereid om desnoods met geweld voor jezelf op te komen 

• Frustraties zwarte bevolking leidden tot rassenrellen • 1968: moord ML King  wederom grote uitbarsting rellen in de VS, maar ook grote onvrede onder zwarte soldaten in Vietnam – Van insubordinatie, desertie tot ‘defragging’.

Vanaf de jaren ‘70 van de 20e eeuw • Verbetering verhoudingen in de VS tussen Afro-Amerikanen en blanken • Grote groep bleef en blijft arm én in de ghetto’s, maar er stromen wel steeds meer AfroAmerikanen naar een hogere plek op de sociale ladder, b.v. – – – –

Acteurs Artiesten Sporters Politici  denk aan de huidige president! 1989: Generaal Powell hoogste militair van de VS. Zonder burgerrechtenbeweging ondenkbaar!