In de voetsporen van René en Adiel tijdens de Eerste Wereldoorlog

In de voetsporen van René en Adiel tijdens de Eerste Wereldoorlog! Kinderzoektocht doorheen Doomkerke

Tips voor volwassenen:

Deze wandeling en zoektocht is gebaseerd op de informatie die terug te vinden is in het Erfgoedproject Herinneringseducatie dat werd uitgewerkt door de Cultuurdienst, Heemkundige Kring Oud Ruysselede en Hogeschool Vives. Vooraleer u met deze kinderzoektocht start is het interessant om de verschillende producten van het Erfgoedproject door te nemen zodat u de kinderen goed kan begeleiden. U kan het fictieve educatieve verhaal samen met dit zoekformulier downloaden via www.ruiselede.be > Vrije Tijd > Cultuur > Erfgoedproject Herinneringseducatie of het bundeltje afhalen in het gemeentehuis of in de bibliotheek. De historische schets, artikels, archiefbronnen en een digitale tijdlijn leest u via www.ruiselede.be > Vrije Tijd > Cultuur > Erfgoedproject Herinneringseducatie. Had u niet de tijd om dit vooraf te lezen, help de kinderen dan zoveel u kan en neem achteraf een kijkje op onze website.

Hallo daar!

Deze zoektocht is gebaseerd op het verhaal van een échte Ruiseleedse familie. Maria en René, de kinderen Adiel, Clara en Marcel en ook later schoonzoon Oscar, kleindochter Suzanne enzoverder. Lees het verhaal en bekijk ook de stamboom en de tekeningen. Klaar? Neem dit opdrachtenboekje en begin je tocht door Doomkerke. Kruip in de huid van René, Clara, Adiel of Suzanne en duik de geschiedenis in!

Start aan de kerk.

I. René wordt soldaat Clara woont in 1914 met haar familie in de Bruggestraat in Ruiselede. Ze is dan 7 jaar. Als je deze weg volgt, kom je in de Bruggesteenweg die langsheen Doomkerke loopt. Op 2 augustus 1914 horen Clara en haar vader René de veldwachter roepen: ‘Het is oorlog! De Duitsers vallen België binnen. René, je moet soldaat worden!’. René pakt zijn spullen en laat zijn vrouw Maria met de kindjes achter in Ruiselede. Hij vecht tegen de Duitse soldaten en belandt uiteindelijk met het Belgisch leger achter de rivier de IJzer in het zuidwesten van West-Vlaanderen. René vecht vier jaar aan het front, tot in 1918. Daarna blijft hij nog in het leger tot in 1919. Hij overleeft de oorlog, maar komt ziek thuis. Door de gasaanvallen zijn z’n longen beschadigd.

OPDRACHT: schrap deze woorden in het rooster

II. Doomkerke in 1914 In augustus 1914 worden de Belgische soldaten opgeroepen. De oorlog is echt begonnen. Ook in Doomkerke! OPDRACHT: Zoek de plaats van waarop deze foto genomen is. Vergelijk het beeld met wat je vandaag ziet. Tip: sta je aan de kerk, ga dan naar links en draai je af en toe eens om.

In 1914 telde de Brandstraat 32 woningen. In de parochie waren toen 12 herbergen, 14 winkels, 2 kapperszaken, 2 timmerlieden en een smid. Drie bakkers zorgden voor brood en vier slagers slachtten thuis en bij de boeren. De melkerij draaide op volle toeren. Dit kleine maar bedrijvige Doomkerke, en bij uitbreiding de hele omgeving rond het Sint-Pietersveld, was een plek van grote activiteit tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Niet enkel vader René gaat vechten als soldaat in 1914. Maar liefst 25 Doomkerkse mannen werden onder de wapens geroepen, een groot aantal voor zo’n klein dorp. Er meldden zich drie vrijwilligers aan en ook twee meisjes wilden verpleegster worden. Onze soldaten vechten dapper, maar het Duitse leger is te sterk. In oktober 1914 bereiken Duitse soldaten Ruiselede. Ze bereiken Doomkerke eerst en dan pas Ruiselede-Centrum. Ze zullen er blijven tot november 1918, vier lange jaren. Kinderen uit Doomkerke herinneren zich: 13 oktober 1914 - 'Ze zijn daar!! (…)in de verte zag ik inderdaad drie groengrijze ruiters patrouilleren langs het bos.(…) Het was omstreeks 10u als de eerste infanteristen hun intrede deden: 'n patrouille van ongeveer tien man. Behoedzaam slopen ze langsheen de huizen en zonder slag of stoot verdwenen ze noordwaarts in de richting Veldkapelleke. Kort daarop volgde een stroom van grijze uniformen; ze kwamen uit alle hoeken en kanten en zagen er zeer vermoeid uit. (…) Daar de dorpsplaats van Doomkerke tussen de banen Ruiselede-Wingene en Ruiselede-Beernem ligt, was de doortocht van Duitse troepen er zeer beperkt. Doch wat er op vermelde banen voorbijtrok is onbeschrijflijk. Dagenlang krioelde er die grijze massa,onophoudend was het een gerol van zwaar beladen wagens en gedreun van grof geschut.' Ons Doomkerke, 1965, nr. 2)

III. Duitse soldaten in Doomkerke Vanaf oktober 1914 maken de kinderen van Doomkerke kennis met de Duitse soldaten. Er is heel wat te beleven in het dorp en de omgeving errond. Ook de kinderen Adiel en Clara verhalen van hun vriendjes die spannend is de oorlog er toch. wreed is, beseffen de kinderen

horen vol bewondering de in Doomkerke wonen. Hoe Dat de oorlog ook heel nog niet.

GASMASKEROEFENINGEN OPDRACHT: Ga verder in de Brandstraat en laat de kerk achter je, ga voorbij de huisnummers 33 en 31 en zoek dit gebouw:

In dit gebouw was een melkerij gevestigd, waar boeren de melk van hun koeien kwamen afleveren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de melkerij gesloten. In 1918 werd het gebouw afgesloten en als gaskamer gebruikt voor gasmaskeroefeningen. Keer op je stappen terug en ga terug in de richting van de kerk en de school.

MACHINEGEWEERSCHOOL Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwamen heel wat Duitse soldaten in de omgeving rond Doomkerke uitrusten na een lange periode aan het front waar ze vochten tegen de Belgische soldaten. Ook tijdens hun rustperiode bleven de soldaten bezig en leerden ze onder meer schieten met de nieuwe machinegeweren die toen in de oorlog werden gebruikt. In de herfst van 1917 werd daarvoor een machinegeweerschool opgericht in Doomkerke. De lessen gingen door in de klassen van wat vandaag Basisschool De Linde is. De schietlessen gingen door in de boltent van Herberg ’t Burgerswelzijn van Modest Swanckaert (nu woning Brandstraat 28). De terreinoefeningen vonden plaats in de omgeving van Kruiskerke waar een schietveld en loopgraven werden aangelegd.

ZEPPELIN Keer terug in de richting van de school De Linde. Stap voorbij de school verder in de Brandstraat. In de Brandstraat zagen en hoorden de bewoners in de nacht van 13 op 14 april 1915 een zeppelin overkomen. Op 13 april was de zeppelin met de naam LZ35 vertrokken voor een aanval achter het Ieperse front om daar Belgische en Britse soldaten te bestoken met bommen. De zeppelin kon er 1500 kg bommen uitwerpen, maar werd bij zijn terugkeer neergeschoten en verloor gas. De zeppelin (met de bemanning nog aan boord) dreef met de wind mee richting Sint-Maria-Aalter en Doomkerke. De mensen van Doomkerke hoorden het geroep en gehuil van de gewonde bemanning. De zeppelin, die 125m lang was dreef verder af, daalde langzaam en stortte neer op de sparren in de bossen van Sint-Maria-Aalter. OPDRACHT: Wat is een zeppelin? Omcirkel!

Sla net na huisnummer 42 rechts af en volg het pad tot je in het Landschapspark Disveld uitkomt. Leef je uit op het speelterrein of in de weiden.

VLIEGVELD Wist je dat… er niet zover van de plaats waar je nu zit, tijdens de Eerste Wereldoorlog een vliegveld was? Aan het kruispunt van de Maria-Aalterstraat en de Bruggesteenweg werd door het Duitse leger een vliegveld aangelegd vanaf augustus 1916. In de laatste jaren van de oorlog werd het terrein vergroot en werden barakken en opslagplaatsen bijgebouwd. De aanwezigheid van het vliegveld zo dicht bij het dorp was best gevaarlijk. Er werd heel wat munitie opgeslagen in ondergrondse kuilen in de omgeving. De bevolking in de huizen rondom hoorde bijna onophoudelijk het geronk en gegrol van de motoren, die bij het landen boven Doomkerke-dorp plots stilvielen, waarna de landing werd ingezet. Het gebeurde ook dat geallieerde vliegtuigen de terugkerende Duitsers vergezelden en de landingsbaan bestookten met bommen en mitrailleurvuur.

Ga vanuit het speelterrein van het Landschapspark in de richting van de kerk, achter Basisschool De Linde. Blijf hier even staan, met zicht op de kerktoren. Dit mooie gebouw uit de 19e eeuw is heel bijzonder. Neem straks, bij het verlaten van het landschapspark zeker een kijkje binnenin. De muren zijn er versierd met bloemetjes, kleurrijke vormen en sierlijke slingers.

OPDRACHT: De kerktoren heeft bovenaan een rond balkonnetje. Boven dat balkon zie je kleine raampjes. Hoeveel raampjes zie je, wanneer je recht op de kerktoren kijkt? ……………

Op het einde van WOI bleef de kerktoren van Doomkerke als bij wonder bewaard. Toen de Duitsers in oktober 1918 onze streek verlieten, vernielden ze alle kerktorens om te verhinderen dat ze als uitkijkpost gebruikt zouden worden. De kerktoren bleef als bij wonder gespaard omdat de pastoor bleef vragen aan de Duitse bevelhebber niet met de ontploffing door te gaan. Na een dag aandringen beslisten de Duitsers de kerktoren van Doomkerke te sparen. De kerk was gered!

Je zoektocht is afgelopen. Je wandelde door Doomkerke in het spoor van onze Ruiseleedse familie en leerde meer over de geschiedenis van deze parochie. Dien dit antwoordformulier in bij de cultuurdienst (1e verdieping) in het gemeentehuis in Ruiselede en wordt beloond voor je inzet!

Naam: ……………………………………………………………………………………………………………………………… Adres: …………………………………………………………………………………………………………………………… E-mailadres: …………………………………………………………………………………………………………… Telefoonnummer: …………………………………………………………………………………………………… Ik vond deze zoektocht: Leuk

Saai

Niet leuk

Interessant

Tof

…………………………………………………………………………