Koude Oorlog

Antwoordkernen bij Eureka 3MAVO Koude Oorlog H. 18 t/m 20 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je eerst zelf de antwoorden vindt/bedenkt. Daarna maak je er zelf goede eigen zinnen van. Pas achteraf controleer je, of je antwoord goed is. Vaak is het geen kwestie van goed of fout, maar van volledig of niet volledig. Wat zijn de regels voor het maken en nakijken van opdrachten: Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen van de aantekeningen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan Opdrachten: 3. Alle opdrachten moeten gemaakt worden. De antwoorden moeten in HELE zinnen uitgeschreven worden. 4. Je slaat steeds een regel over tussen de opdrachten. 5. Alle antwoorden moeten nagekeken worden: a. Is een antwoord goed, dan zet je met RODE pen een voor de kantlijn. b. Is een antwoord fout en je snapt waarom je antwoord fout is verbeter je met RODE pen. c. Is een antwoord fout en je snapt niet waarom je antwoord fout is dan zet je met RODE pen een ? voor de kantlijn. Dat moet je dus vragen in de les. Soms komt er bij de antwoordkernen xxx: dat betekent: zo'n antwoord moet je helemaal zelf bedenken. Vaak gaat het dan om een eigen mening, of een eigen voorbeeld: zoiets kunnen we natuurlijk niet voor je bedenken. → betekent: de opdracht is geen vraag. Je moet alleen de opdracht lezen. De vraag komt dan daarna ………… betekent, dat wat op de stippellijn moet, overgenomen moet worden uit het boek

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

18

De aanloop tot de Koude Oorlog

18.1

Nieuwe machtsverhoudingen

1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7

 Polen, Litouwen, Sovjet-Unie Sovjet-Unie Verenigde Staten Niet op Amerikaanse bodem gevochten Duitsaland xxx Geschreven, want het is een statistisch overzicht; secundair, want de gegevens zijn uit vele bronnen verzameld (niet direct door een ooggetuige); standplaatsgebondenheid is laag, objectief; niet

2 2.1

xxx xxx

3

Europa machteloos; verlies koloniën VS en SU nieuwe wereldmachten Nieuwe kaart van Europa

4 4.1

4.6

 Duitsland verliest gebied aan Polen en de SU; deling Duitsland en Berlijn Schuift op naar het westen Westen: VS Oosten: SU Ten koste van Polen, Duitsland; Oost-Europa bezet Uitbreiding grondgebied en macht naar het westen Verklarende vraag

5

Kapitalisme communisme

4.2 4.3 4.4 4.5

6 Afbeelding

Toelichting Afbeelding

Toelichting

Truman; VS

kernwapens

Afbeelding

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

toelichting dollars

Stalin; SU

invloedssferen

Grootste landleger

……………..

6.1

xxx

7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10

 Wel Geen Democratie, dictatuur Wel, geen Dictatuur Vrije markteconomie, planeconomie Grote, kleine SU Democratie, vrije markteconomie Particulieren, staat

8

Bedoeld wordt het schema van vergelijkingsschema van opdracht 5.

De tegenstelling tussen beide nieuwe grootmachten:

VS

SU

…kapitalisme……..

……………communisme……..

Democratie (meerdere partijen)

Dictatuur ( 1 partij)

Vrije verkiezingen

Geen vrije verkiezingen

Vrijheid van meningsuiting

Geen vrijheid van meningsuiting

Vrije markteconomie

planeconomie

atoombom

landleger

9 9.1

xxx Nieuwe leiders; Potsdam: spanning tussen Stalin en Truman/Attlee

10 10.1

Koude Oorlog Onder de Koude Oorlog verstaat men de economische, politieke, militaire en psychologische spanningen tussen de VS en de SU en hun bondgenoten. Geen directe militaire confrontatie tussen de VS en de SU. Nee, wel regionale conflicten

10.2

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5

 Communistische Kapitalistisch overheid zakenman Links

Waar of door wie wordt het businessplan bedacht? Waar is ‘gelijkheid’ en waar niet? Wie krijgt de winst? Wie is eigenaar van de fabriek? 12 12.1 12.2 12.3

18.2

Rechts

Overheid (state goverment)

Zakenman (businessman)

wel

niet

overheid overheid

zakenman zakenman

 Subjectief Tegen De communist wordt afgebeeld als de dood; donkere wolken voorspellen een slechte toekomst; communist steekt de wereld in de brand met zijn fakkel.

De VS nemen de leiding in de wereld

13 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5

 Polen, DDR, Tsjechoslowakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije Machtsuitbreiding van de SU naar West-Europa Ja IJzeren gordijn Zijn afhankelijk van de ‘zon’ de SU

14 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.8 14.9 14.10 14.11

 Marshallhulp en containment Comecon, Warshaupact Burgeroorlog in Griekenland Schade WO II/ dreiging communisme Together Samen tegen de dreiging van het communisme Windmolen VS: grootste vlag Wanneer gaat … beginnen; waardoor; waartoe leidt Subjectief; westen Verklarende

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

19

De Koude Oorlog in de praktijk

19.1

Oorzaken van de Koude Oorlog

1 1.1 1.2

 Vrede met Duitsland Internationaal optreden tegen de communisten in Rusland: invasielegers

2 2.1 2.2

 Appeasement: vredespolitiek ten opzichte van Duitsland; Duitsland mocht op Conferentie van München gebied uitbreiden naar het oosten (Tsj.) SU

3 3.1 3.2 3.3

 Kaart van Tsjechoslowakije Stalin Zwakkelingen; hulpjes van Hitler

4

Niet-aanvalsverdrag

5 5.1 5.2 5.3 5.4

 Hitler en Stalin Niet-aanvalsverdrag Engelsman Negatief

6 6.1 6.2

 Koning (monarchie), kerk en kapitaal Wereldrevolutie

7 7.1 7.2 7.3 7.4

 Expansiepolitiek Winst door goedkope grondstoffen uit de koloniën Kolonies Overal ter wereld moet het kapitalisme worden bestreden

8 8.1 8.2 8.3

 Kapitalist; wereld/VS; rijk Tegen Kapitalisme

9

Hoog; representatief voor het standpunt van het westen

10

Redenvraag; gevolgvraag (verklarend) Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

11

19.2

Aanleidingvraag (verklarend)

Toenemende spanningen tussen Oost en West in Duitsland

12 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6

Duitsland Blokkade Berlijn Luchtbrug Geldhervorming Oost-west tegenstelling ( kapitalisme-communisme) Deling Duitsland Nauwe samenwerking met de VS en West-Europese buurlanden Adenaur wilde zich niet herenigen met de DDR.

13 13.1

Communistisch herenigd Duitsland Zware industrie

14 14.1

 xxx

15

Verklarende vragen

19.3 16

De Korea-oorlog Deling in communistisch en kapitalistisch deel Verandering in de verhouding oostwest.

Betekenis:

1. China wordt communistisch

Communisme breidt zich uit

2. SU heft atoombom

VS niet meer het sterkste land ter wereld

17

18

xxx

19 19.1 19.2 19.3

 Communisten Gevolgen Het is onbekend dat er in Korea meer slachtoffers vielen door napalm dan in Vietnam. Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

20 20.1 20.2 20.3

 Amerikaan Dat men denkt dat het communisme slecht is. In de Koude Oorlog wordt een vijandbeeld van de tegenpartij geschapen om zoveel mogelijk steun onder de eigen bevolking te krijgen.

21 21.1 21.2 21.3

 Communistische leger wint van het westen Enorme tank; bij slachtoffers zie je U.S. Om de kracht van het communisme te benadrukken en het westen bang te maken.

22

Noord-Korea is communistisch en valt Zuid-Korea aan dat kapitalistisch is en door de VS wordt gesteund. De VS (met de VN) steunen Zuid-Korea om het communisme terug te dringen. China steunde Noord-Korea. Strijd tussen communisme en kapitalisme!

23

Subjectief ; ellende van de burgerbevolking; subjectief; hoog; hoog

24

Napalmbommen

25

Verklarende vraag/ gevolgvraag; verklarende vraag/redenvraag

26

Secundair; primair

27

Ongeschreven en geschreven; geschreven

19.4

Vreedzame coëxistentie

28 28.1 28.2

Vreedzame coëxistentie xxx Oorlog is allesvernietigend; communisme wint ook met vreedzame concurrentie

29

Chroesjtsjov slaat opstand in Hongarije neer.

30 30.1 30.2 30.3 30.4

Vreedzaam protest  Nee, zij voelden zich in de steek gelaten. Tekst: VS helpt; optreden Kennedy: geen echte hulp. VS is bang dat de SU sterker wordt dan de VS; Apollo-project

19.5

De Cuba-crisis

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

Vragen

Antwoorden

1. Wat voor soort staatsvorm had Cuba?

republiek

2. Wat voort soort regeringvorm had Cuba?

dictatuur

3. Wat waren de voornaamste middelen van bestaan op Cuba?

Suiker; tabak

4. Hoe was de rijkdom verdeeld?

Kleine groep rijken, grote groep armen

31

32

Democratie, dictator is rechts en vriend van de VS; beter dan een communist als buurman.

33 33.1 33.2

Nationalisatie van Amerikaanse bedrijven. Communisme Handelsboycot; invasie van Cubaanse bannelingen op Cuba gesteund

34

Financiële problemen door het wegvallen van de VS als handelspartner; angst voor een nieuwe Amerikaanse invasie SU Communisme tegen kapitalisme

34.1 34.2 35

Reactie

36 36.1

Nadeel

1. Niets doen

D. De VS verliest de voorsprong in kernbewapening

2. Onderhandelen

A. De SU zal de tijd krijgen de bases te voltooien

3. Militaire actie tegen Cuba

C. De Russen kunnen reageren met een zelfde actie tegen West-Berlijn

4. Blokkade

B. Het kan escaleren tot een derde wereldoorlog

 Ambassadeur SU in de VS Adviseur van President J.F. Kennedy President Fidel Castro

37 37.1 37.2 37.3

Bron 3 Bron 1 Bron 2

 xxx Ja Nee

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

37.4 37.5 37.6 37.7

Namen van gebieden/landen waar communisme een bedreiging vormt volgens de VS Cuba-crisis De Kennedy’s kunnen niet tegen Chroesjtsjov op. Overleg tussen Kennedy en Chroesjtsjov

38 38.1 38.2 38.3 38.4 38.5 38.6 38.7 38.8

 Verklaring Wanneer gaat de Cuba-crisis beginnen? VS ontdekken raketten op Cuba Waardoor kan de Cuba-crisis ontstaan? Oost-west-tegenstelling/ Cuba wordt vriend van de SU/ raketten geplaatst op Cuba Waartoe heeft de Cuba-crisis geleid? Raketten verwijderd, wapenbeheersing; geen bovengrondse kernproeven, hotline Blokje 5 gebeurtenis

19.6

De Vietnamoorlog (1964-1975)

39 39.1 39.2

Nationalisme, onafhankelijkheid Koude Oorlog wordt wereldwijd conflict Dekolonisatie

40 VS en WestEuropa; blauw staat voor kapitalisme

Ee we rste rel d

Tw e

De

ed

ew

rde

ere

we

ld

rel d

SU en OostEuropa; rood staat voor communisme Ex-kolonies; geel staat voor onafhankelijk; hebben nog geen kant gekozen in de Koude Oorlog

Deling Europa West-Europa

Oost-Europa

Afrika, Zuid-Amerika, Zuid-oost Azië

N W

O Z

Derde wereldlanden worden onafhankelijk Koude Oorlog verspreidt zich naar de derde wereld

40.1 40.2

xxx Onafhankelijkheid, Koude Oorlog/ Vietminh is communistisch en VS steunt Frankrijk

41 41.1 40.2

 1= dropping; 2= evacuatie; 3= Agent Orange 4= napalm xxx

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

42 42.1



43 43.1 43.2 43.3

 Vietcongstrijders De burgers Informatie over verblijfplaats guerilla’s en wapens

44

Nadeel, want het leidde tot protesten

45 45.1 45.2

Nixon Vietnamisering Geen gezichtsverlies

46 46.1 46.2

 Amerikanen Communisten

19.7 47 47.1 47.2 47.3 47.4 48 48.1 48.2

zwaar bewapend leger (luchtmacht)

Het conflict in het Midden-Oosten: Israël-Palestina (1945-1979) Centralen – Geallieerden Midden-Oosten behoorde tot het Turkse Rijk Aan de Arabieren de belofte van een eigen staat; aan de Joden de belofte van een eigen joods tehuis. Arabisch en joods nationalisme groeien. Afstaan Midden-Oosten

48.3

Vredesorganisatie Verdeling onder Engeland en Frankrijk in mandaatgebieden Engeland en Frankrijk hadden in het geheid het Midden-Oosten al verdeeld: uitbreiding kolonialke rijken Imperialisme

49 49.1 49.2

Imperialisme en belofte aan de Joden Palestina Groot-Brittannië

50

Door de Joodse immigratie in Palestina stegen de spanningen met de Arabische bevolking Waardoor werd de onrust in de jaren 30 erger? Welvaart Joden en Palestijnen

50.1 50.2 50.3

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

51

WOII; antisemitisme en genocide in Europa leidden tot stroom van Joodse immigranten na de oorlog.

52 52.1 52.2

Vredesorganisatie Verdelingsplan Palestijnen en Arabische buurlanden wezen het plan af

53 53.1 53.2

Onafhankelijke staat Israël uitgeroepen Eerste Arabisch-Israëlische oorlog A= 1949; B = 1947; C= 1946

54 54.1 54.2

 xxx xxx

55 55.1 55.2 55.3

Conflict wordt groter Egypte Suez-crisis VS: Israël, Iran, Saoedi-Arabië SU: Egypte

56 Zesdaagse oorlog 1. In welk jaar? 2. Wie begonnen deze oorlog? 3. Wie werd / werden aangevallen? 4. Wat was het gevolg voor het grondgebied van Israël? 5.Welke landen kregen steun van de VS? 6. Welke landen kregen steun van de SU? 7. Na welke oorlog groeide het Palestijnse nationalisme? 57 57.1 57.2 57.3

Jom Kippoeroorlog

1967 Israël Egypte, Syrië, Jordanië

1972 Egypte, Syrië Israël

uitbreiding

-

Israël

Israël

Syrië en Egypte

-

x

Sadat 1978 Camp David Israël weg uit de Sinaï; vrede tussen Egypte en israël Nee, want de Camp David akkoorden losten het Palestijnse vluchtelingenprobleem niet op.

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20

20

Het einde van de Koude Oorlog

20.1

Spanning en ontspanning

1 1.1

Gevaar verminderen en geld besparen Ontspanningspolitiek

2 2.1 2.2

Salt-akkoord. Beperking kernwapens Breznjev en Nixon Presidenten zijn belangrijke mensen, zeker van de wereldmachten VS en SU

3 3.1

‘het rijk van het kwaad’ Wapens

4 4.1

Plaatsing van kruisraketten in Europa Nl is lid van de NAVO

5 5.1 5.2 5.3

 Mensen sterven door de neutronenbom, gebouwen blijven staan Angst voor de bom die kan elk moment vallen 1= spot met de atoomwapens die voor veiligheid zouden zorgen 2= sarcastische humor over de neutronenbom die zorgt voor vernietiging van de mensheid Jaren 80 Er was kritiek op de bewapening Pacifisme De kruisraketten op het hoofd Hollanditis

5.4 5.5 5.6 5.7 5.8

20.2

Het instorten van het oostblok

6 6.1 6.2 6.3

 Wapenwedloop en oorlog in Afghanistan Perstrojka en glasnost Uiteenvallen oostblok

7

Demonstranten op de Berlijnse Muur

8

Oorzaak

9

Verklarende vraag

10

In hoge mate standplaatsgebonden

Eureka 3M 2016 – 2017 Antwoordkernen Koude Oorlog H. 18 t/m 20