Onderwerp - Gemeente Leiden

Collegevoorstel Onderwerp

Vaststellen brief aan de raad over doorontwikkeling sociale wijkteams In te vullen door Bureau Secretaris Portefeuille: Jeugd, Zorg en Welzijn Programma: Programma 9 maatschappelijke ondersteuning Afdeling: Datum Beleid Maatschappelijke vergadering Ontwikkeling Naam opsteller: B en WAnne Rogerson-de Mooij nummer Telefoonnummer 071 516 5919 Versie stuk:

1

Publieksparticipatie Ja

Nee

Raadplegen Adviseren Coproductie

Openbaarheid Openbaar

Parafen Directeur

Afdelingsmanager

Concerncontroller1

Directiecontroller Servicepunt712

Uitgesteld openbaar tot: Vertrouwelijk, omdat:

Ja

Bevoegd gezag

Nee

Ja

Nee

Portefeuillehouder

Gemeenteraad

College

A-hamerstuk B-bespreekstuk

Mandaat portefeuillehouder

Besluiten: 1. Bijgaande brief aan de leden van de raad, inzake de doorontwikkeling van de sociale wijkteams, vast te stellen. De brief gaat onder andere in op: a) De ontwikkelingen sinds 1 januari 2015. b) De oprichting van de coöperatie door de partners Kwadraad, Libertas, MEE en Radius. Die vorm sluit het beste aan bij de doelen (het ‘wat’) die we willen realiseren: een toegankelijke toegang tot zorg en welzijn voor de Leidse inwoners. c) Dat de gemeente geen lid zal worden van de coöperatie. d) Dat we 2016 gebruiken om het opdrachtgeverschap richting de coöperatie verder uit te werken en neer te zetten. Behoudens advies van de c ommissie

1

Indien van toepassing; bij instemming/vaststelling planning & control product, kredietvoorstel, begrotingswijziging, voorstel met aanmerkelijk financieel risico. Dekking post onvoorzien of algemene middelen. 2

Voorstellen met financiële consequenties dienen altijd geparafeerd te worden door de directiecontroller van Servicepunt71

1

Perssamenvatting: Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten de gemeenteraad middels een brief te informeren over de wijze waarop de sociale wijkteams in Leiden doorontwikkeld zullen worden. De brief gaat onder andere in op het oprichten van een coöperatie door de partners van het sociaal wijkteam; Kwadraad, Libertas Leiden, MEE en Radius. Ook ActiVite is hier actief bij betrokken i.v.m. het vormgeven van de rol van de wijkverpleegkundige bij de wijkteams. Het sociaal wijkteam in de vorm van een coöperatie, sluit volgens het college het beste aan bij het doel dat we in de stad willen realiseren, namelijk: een laagdrempelige en toegankelijke toegang tot zorg en ondersteuning voor de Leidse inwoners. De teams doen dit in samenwerking met andere organisaties in de wijk en de Backoffice WMO, Stadsbank en unit Werk & Inkomen van de gemeente Leiden. De gemeente zal zelf geen lid worden van de coöperatie.

2

Ambtelijk memo Onderwerp: Vaststellen brief aan de raad over doorontwikkeling sociale wijkteams Versie: 1 B en W-nummer: Bijlagen 1. Concept Startdocument Coöperatie 2. Raadsbrief Openbaar Vertrouwelijk, omdat:

Doel Het informeren van de raad over de doorontwikkeling van de sociale wijkteams. De brief richting de raad gaat onder andere in op het oprichten van een coöperatie door de partners van het sociaal wijkteam; Kwadraad, Libertas Leiden, MEE en Radius. Ook ActiVite is hier actief bij betrokken i.v.m. het vormgeven van de rol van de wijkverpleegkundige bij de wijkteams. Het sociaal wijkteam in de vorm van een coöperatie, sluit volgens het college het beste aan bij het doel dat we in de stad willen realiseren, namelijk: een laagdrempelige en toegankelijke toegang tot zorg en ondersteuning voor de Leidse inwoners. De teams doen dit in samenwerking met andere organisaties in de wijk en de Backoffice WMO, Stadsbank en unit Werk & Inkomen van de gemeente Leiden. De gemeente zal zelf geen lid worden van de coöperatie. Alle deelnemers in de coöperatie hebben een éénduidig gemeenschappelijk belang; één missie die haar medewerkers voor ogen staat, één visie op wat zij op middellange termijn willen bereiken en één strategie over hoe ze dat wil bereiken. De wens is om het volgende te bereiken (het ‘wat’): 1. ‘Een omslag in denken en doen: van behoefte naar noodzaak, ruimte voor eigen regie en eigen of samenkracht van inwoners, meer zorgen dát in plaats van zorgen voor, 2. De toegang tot ondersteuning voor de inwoner helder en dichtbij borgen. 3. De ondersteuning vraag- en oplossingsgerichter maken. 4. De ondersteuning zelf (zowel qua inhoud als organisatievorm) veranderen om versnipperingen en overlap in aanbod weg te halen, en meer aan te sluiten bij de inwoner. 5. Innovatieve oplossingen om de forse Rijk bezuinigingen op te kunnen vangen. 6. Een andere meer resultaatgerichte manier van sturen door de gemeente.’ Op basis van de huidige praktijkervaring, is bij de nieuwe entiteit het volgende van belang: 1. 2. 3. 4.

Heldere rol van de partners. Heldere rol van de gemeente. Heldere rol van de sociaal werkers. Voor de werkers is helder wie hun aanspreekpunt is (voorkomen van dubbele sturing vanuit SWT en moederorganisatie).

Het concept startdocument van de coöperatie (en de relatie met/rol van de gemeente), waar bestuurlijke gesprekken over gaande zijn, is als bijlage toegevoegd. Bestaand kader Sociaal Maatschappelijke Structuurvisie (RV 12.0006), Notitie Toekomst van Sociaal Domein (RV 13.0091), Uitgangspunten Notitie herontwerp van het Sociaal Domein (RV13.0150), Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (RV 14.0092), Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (B&W 14.1085), Beleidskader Verbonden Partijen (RV 13.0016) Overwegingen Sinds 1 januari 2015 zijn de drie decentralisaties (3D’s) een feit. Gemeenten zijn nu verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet, de Wet maatschappelijke 3

ondersteuning 2015 (Wmo 2015) en de Jeugdwet. Het afgelopen jaar zijn we hard aan de slag met het realiseren van die decentralisaties. Daarbinnen is één van de middelen de sociale wijkteams (om de beleidsdoelstellingen op een vernieuwende manier te realiseren binnen de budgettaire kaders). In 2013 is er één pilot gestart met sociaal wijkteam Boshuizen, in 2014 waren er vijf sociale wijkteams actief en per 1 januari 2015 zijn dit er acht. De gemeente werkt hierin samen met Kwadraad, Radius, Libertas en MEE middels een samenwerkingsconvenant. Met Activite is er een aparte overeenkomst gesloten in verband met de andere rol/plek van de wijkverpleegkundige in de sociale wijkteams. In 2015 en 2016 staat de doorontwikkeling van deze teams centraal. In april 2015 hebben de partners Radius, Kwadraad, Libertas en MEE de vraag gekregen om een voorstel voor een nieuwe entiteit van de sociale wijkteams te doen. Ook vanuit de gemeente is er een casestudie naar allerlei vormen en hun voor- en nadelen gedaan. Uitkomst is dat de partners een coöperatie op gaan richten die per 01-01-2017 operationeel is. Belangrijk is dus nu dat we aan de slag gaan met de verdere uitwerking van deze richting. De partners zullen de verantwoordelijkheid dragen voor de inrichting en implementatie van de coöperatie (het bouwen van ‘het huis’, waaronder de sturingsstrategie); als gemeente is het zaak om goed haar opdrachtgeverschap neer te zetten. Ook de samenwerking met de Backoffice WMO, Stadsbank en W&I moet goed geregeld zijn. De varianten die we (de gemeente) hebben bekeken, zijn het samenwerkingsverband (zoals nu), de uitvoeringsovereenkomst, de gemeente zelf, aanbesteden, de stichting en de coöperatie. De variant gemeenschappelijke regeling is niet verder uitgewerkt omdat de samenwerkende partners geen openbare lichamen zijn. Allereerst is van belang dat de vorm de inhoud volgt en de organisatievorm dus aansluit bij de beleidsdoelstellingen: 1. ‘Een omslag in denken en doen: van behoefte naar noodzaak, ruimte voor eigen regie en eigen of samenkracht van inwoners, meer zorgen dát in plaats van zorgen voor. 2. De toegang tot ondersteuning voor de inwoner helder en dichtbij borgen. 3. De ondersteuning vraag- en oplossingsgerichter maken. 4. De ondersteuning zelf (zowel qua inhoud als organisatievorm) veranderen teneinde versnipperingen en overlap in aanbod weg te halenen meer aan te sluiten bij de inwoner. 5. Innovatieve oplossingen om de forse Rijk bezuinigingen op te kunnen vangen. Hierin is met name van belang dat er een focus op zelfredzaamheid en het bieden van maatwerk moet liggen vanuit de teams en in het algemeen. Verder is er nog een aantal indicatoren die we belangrijk vinden bij de doorontwikkeling van de wijkteams. Alle varianten zijn daarop gescoord. De stichting en coöperatie scoren (overall) het beste op de indicatoren. De indicatoren zijn: 1. Bestuurlijke invloed en sturing (Raad en College) 2. Draagt de variant bij aan innovatie en vernieuwing in het sociaal domein op de (middel)lange termijn? 3. Past het binnen ‘aansluiten bij de vraag van de burger’ en ‘de nieuwe rol van de gemeente’? 4. Zelfstandigheid (team en werker) 5. Juridische consequenties (o.a. organisatieverandering, overgang van onderneming en arbeidsvoorwaarden) 6. Teamgevoel (één organisatie, één team?) 7. Privacy (welke afspraken moeten gemaakt worden) In overleg tussen de wethouder van Gelderen en de kernpartners is overeenstemming gevonden over de organisatievorm coöperatie, waarbij medewerkers (voorlopig) in dienst blijven van de moederorganisaties. Die vorm sluit het beste aan bij de doelen (het ‘wat’) die 4

we willen realiseren: een laagdrempelige en toegankelijke toegang tot zorg en ondersteuning voor de Leidse inwoners. Met name de manier waarop deze vorm bijdraagt aan innovatie en vernieuwing en het aansluiten bij de vraag van de burger waren twee doorslaggevende factoren voor deze keuze. Kenmerken van de coöperatie  Rechtspersoon van een vereniging met leden. Zeggenschap ligt bij de Algemene Ledenvergadering.  Bij een coöperatie kan toezicht gehouden worden door een Raad van Commissarissen. Dit is één van de randvoorwaarden die we als gemeente meegeven aan de partners.  Als je lid bent van de coöperatie heb je invloed vanuit de Algemene Ledenvergadering en (als je in het bestuur zit) als bestuurslid.  Charme: o Ieder lid brengt zijn eigen talent in, waarmee de multidisciplinariteit is gewaarborgd. De kruisbestuiving tussen verschillende leden kan voor innovatie zorgen. o Aangezien de leden uit het veld komen, wordt (een deel van) het veld erg betrokken. o Een entiteit waarbij verschillende partijen kunnen in- en uittreden. De partners en de gemeente hebben de gezamenlijke opdracht voor een verdere uitwerking op verschillende onderdelen met daarbij onderscheid tussen 1) uitwerking die op korte termijn noodzakelijk is en 2) ontwikkelopgaven; uitwerking die later in de tijd kan. Daarbij is de voorziene datum van werken vanuit de coöperatie 1 januari 2017. Voor het startdocument waarin ingegaan wordt op deze uitwerking op de korte termijn en de ontwikkelagenda, zie de bijlage. Afstemming Intern: Team Beleid Maatschappelijke ontwikkeling, Team WMO en Stadsbank, Servicepunt71, Team Financiën, Strategie, Middelen en Control, coaches sociale wijkteams. Extern: Kwadraad, Radius, MEE, Libertas, Activite. Financiële, personele en organisatorische consequenties Financiën: 1. Subsidiestroom: Inzet is: de subsidie richting SWT-partners wordt gedeeltelijk afgebouwd en richting de coöperatie opgebouwd. Dekking is gelijk, vindt alleen een verschuiving plaats. Hierop moet nog een finale fiscale toets op plaatsvinden. Mogelijk dat voor de personeelskosten gewerkt gaat worden met een ‘virtueel’ budget richting coöperatie. Dit wordt de komende twee maanden verder verkend en vormgegeven in het opdrachtgeverschap richting coöperatie en SWT-partners. 2. Kosten van vormgeving opdrachtgeverschap (gemeente): VNG trainee: o.b.v. 16uur per week tot 01-01-2017, +/- €27.000,Projectleider: o.b.v. 24uur per week tot 01-03-2017, +/- €70.500,-. Dekking vanuit in- en uitvoeringsmiddelen 3D. Daarnaast kan er eventueel sprake zijn van frictiekosten bij de oprichting coöperatie. Denk bijvoorbeeld aan extern advies, juridische kosten, inrichting van de organisatie en processen, etc. Specifieke kosten daarvan zijn nu nog onbekend, maar moeten later in het proces wel duidelijk worden. De kosten komen ten laste van alle deelnemende partijen en het gemeentelijk aandeel moet binnen het in- en uitvoeringsbudget 3D blijven. Voor uw informatie het tijdpad dat we daarbij lopen is:  Januari 2016: SWT-partners leveren concept bedrijfsplan voor de coöperatie op.  April 2016: SWT-partners richten coöperatie op  Juli 2016: opdrachtgeverschap richting coöperatie is helder i.v.m. subsidiegesprekken voor 2017 met coöperatie en afzonderlijke SWT-partners. Personele consequenties: detachering medewerkers unit WMO. Organisatorische consequenties: niet van toepassing Juridische consequenties 5

De bevoegdheden tot het toekennen van WMO maatwerkvoorzieningen blijven bij de gemeente. Hierin dus geen juridische consequenties. Wel voornemen tot vermindering subsidies richting ketenpartners. Subsidie rechtstreeks naar coöperatie. Evaluatie De op te richten coöperatie is een lerende organisatie. Monitoring vindt continu plaats in het proces (conform Rv. 15.0041; sturen, monitoren en verantwoorden binnen het sociaal domein). En ook volgens de toezichthoudende rol vanuit de gemeente. Met het onderzoek ‘Verandering in Beeld’ (Leidse invulling van ‘niet tellen maar vertellen’) zullen we evalueren of en wat de invloed is op het werk van medewerkers en ondersteuning aan de klant.

6