Open Monumentendag
De van de
zaterdag 11 en/of zondag 12 september 2010
Hoofdsponsor
Open Monumentendag 2010 staat in het teken van de negentiende eeuw. Een eeuw met twee gezichten: dat van technologische vernieuwingen van de industriële revolutie enerzijds, en dat van teruggrijpen naar eerdere bouwstijlen anderzijds. Een combinatie die heel wat verrassende monumenten heeft opgeleverd, waarvan er vele op 11 en 12 september voor publiek toegankelijk zullen zijn.
De
van de
D
e negentiende eeuw kende
men, kregen ook veel steden een ander aan-
musea, dierentuinen, stadsparken, theaters,
eigen bouwstijlen zouden zijn geweest.
stormachtige ontwikkelingen,
zien. Middeleeuwse vestingmuren werden
muziekzalen en sportgebouwen.
Tegelijkertijd had de industriële revolutie
die het aangezicht van Nederland
op grote schaal afgebroken, zodat uitbrei-
Elk type gebouw kreeg een bijpassend
ervoor gezorgd dat meubels en voorzie-
voorgoed zouden veranderen. Met de
ding mogelijk werd. Die was dan ook hard
geachte stijl, waarbij teruggegrepen werd
ningen zoals verlichting, verwarming en
industriële revolutie verschenen overal in
nodig, want de steden waren overvol en de
naar eerdere stijlen die in een negentiende-
hygiëne, voor een grote groep mensen
het land civiele werken, zoals spoorwegen,
hygiënische omstandigheden gebrekkig. Op
eeuwse jas gestoken werden: de neostijlen.
beschikbaar waren gekomen. Wonen werd
kanalen en bruggen, en industriële gebou-
en buiten de stadswallen en singels werden
Zo werd het neoclassicisme bij voorkeur
een massaconsumptiegoed, maar bleef in
wen zoals fabrieken, abattoirs, gemalen en
nieuwe woonwijken aangelegd, met, vaak
gebruikt voor gebouwen die gezag moesten
vorm behoudend, inspelend op de smaak
voor het eerst, een stedenbouwkundig plan.
uitstralen en de neogotiek voor nieuwe,
van de burger.
De Open Monumentendag maakt monumenten toegankelijk voor iedereen.
Neostijlen
meestal rooms-katholieke, kerken. De Hollandse renaissance werd gezien als
Met de afschaffing in 1818 van het gilden-
de nationale bouwstijl: geassocieerd met de
stelsel komt in Nederland het beroep van
Gouden Eeuw en met het protestantisme.
architect van de grond. Voor de architect was het zoeken naar de gewenste verschij-
Smaak
Themapublicatie 2010 De Stichting Open Monumentendag geeft dit jaar de gelijknamige themapublicatie De smaak van de 19 e eeuw uit. Daarin komen
ningsvormen voor de nieuwe gebouwen.
Nog tot ver in de twintigste eeuw werd over
allerlei monumenten en verschijnselen aan
Niet alleen voor fabrieken en andere
bouwkunst uit de negentiende eeuw, en dan
bod die typisch negentiende-eeuws zijn.
watertorens. Ingenieurs en constructeurs
werkplaatsen van industrie, maar ook
met name de tweede helft, gesproken als
Het boekje telt 128 pagina’s, is in full colour
ontwierpen deze gebouwen en maakten
voor nieuwe verworvenheden van de
‘de lelijke tijd’. De bezwaren betroffen vooral
in zakformaat uitgevoerd en kost 1 7,50
daarbij gebruik van nieuwe materialen
opkomst van de burgerlijke samenleving:
de manier waarop in de negentiende eeuw
(excl. verzendk osten). Het is verkrijgbaar
zoals gietijzer, staal en gewapend beton.
warenhuizen, winkelpassages en stations-
verschillende historische stijlen geleend of
via www.openmonumentendag.nl
Toen in 1874 de Vestingwet werd aangeno-
gebouwen, en plaatsen van ontspanning als
gecombineerd werden, waardoor er geen
Wat is de Open Monumentendag? Op Open Monumentendag staan duizenden
zijn vaak het toneel van speciale activiteiten,
monumenten in heel Nederland een dag of
zoals tentoonstellingen, concerten en rondlei-
weekend lang gratis open voor het publiek.
dingen. De landelijke organisatie is in handen
De Open Monumentendag biedt daarmee
van de Stichting Open Monumentendag, die
iedereen de mogelijkheid om kennis te maken
circa 350 deelnemende gemeentelijke
met monumenten en wil zo de belangstelling
comités ondersteunt. In samenwerking met
voor monumenten bij een breed publiek
duizenden vrijwilligers en monumenteigenaren
vergroten. De opengestelde monumenten, te
organiseren deze comités in hun gemeente de
herkennen aan de Open Monumentendag-vlag,
Open Monumentendag.
Stichting Open Monumentendag Herengracht 474 1017 CA Amsterdam 020 422 21 18
[email protected] www.openmonumentendag.nl De Nederlandse Open Monumentendag is onderdeel van de European Heritage Days, de Europese Open Monumenten dagen die in 49 landen in september worden georganiseerd. De landelijke opening van Open Monumentendag 2010 zal plaatsvinden in Apeldoorn. De Open Monumentendag komt mede tot stand door medewerking van het Nationaal Restauratiefonds. Rabo Vastgoedgroep is hoofdsponsor Hoofdsponsor
van de Open Monumentendag.
Afgebeeld: Het Mastboomhuis, Oud Gastel
