Operatie aan de aangezichtszenuw

Operatie aan de aangezichtszenuw

In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een operatie aan de aangezichtszenuw vanwege aangezichtspijn. Deze operatie vindt plaats op de afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc. Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie ontvangt u uitgebreide mondelinge informatie van uw behandelend arts. Deze folder is een aanvulling deze informatie, zodat u alles nog eens rustig kunt doorlezen. Deze folder gaat vooral over de voorbereiding op en het herstel van de operatie en geeft algemene informatie. Uw behandelend neurochirurg geeft u specifieke informatie over uw situatie. Ongetwijfeld heeft u ook na het lezen van de folder nog vragen. Stel deze gerust aan uw behandelend arts of verpleegkundige.

Hersenzenuwen

Er zijn twaalf paar hersenzenuwen die bijna allemaal rechtstreeks uit de hersenen ontspringen. Voor het gevoel in het gezicht waar de pijnscheuten plaatsvinden, is de ‘nervus trigeminus’ verantwoordelijk, kortweg de ‘nervus V’ genoemd. De zenuw ontspringt uit de Pons (brug) en verdeelt zich later in drie takken (vandaar de naam trigeminus). De eerste tak verzorgt het gevoel van het voorhoofd en de ogen. De tweede tak verzorgt het middenstuk van het gezicht, ofwel de wangen, de neus, de bovenkaak, het bovengebit en de neusbijholten. De derde tak is verantwoordelijk voor het gevoel in de onderkaak, het ondergebit, de tong en de kin. De derde tak bevat behalve de zenuwvezels die het gevoel overbrengen, ook motorische zenuwvezels voor het bewegen van de kauwspieren.

• • •

Aangezichtspijn

Aangezichtspijn of trigeminusneuralgie is een aandoening waarbij u last heeft van kortdurende pijnscheuten aan één kant van uw gezicht. De pijnscheuten kunnen worden opgewekt door kou, bewegingen in het gezicht (praten, kauwen, slikken) en/of aanraken van een bepaalde plek (een zogenaamde triggerpoint, bijvoorbeeld de neusvleugel of zijkant van de tong). Het gevoel in de gebieden waar de pijnscheuten zitten, is meestal normaal.

1

Oorzaak

Volgens de Amerikaanse neurochirurg Jannetta moet de oorzaak van aangezichtspijn worden gezocht in de aanraking van de nervus trigeminus door een kronkel van een nabijgelegen slagadertje. Het kloppen van dit slagadertje tegen de zenuw geeft veranderingen in de zenuwvezels (zie figuur 1). Hierdoor is de zenuw heel gevoelig geworden en kunnen kleine prikkels heftige pijnscheuten veroorzaken.

Figuur 1: Verloop van de nervus trigeminus. Bij de hersenstam is te zien hoe een kronkel van de bovenste kleine hersenslagader tegen de zenuw aanzit.

Voorbereiding op de operatie

Haren wassen Voorafgaand aan de operatie moet u uw haren wassen met een desinfecterend middel. U krijgt hiervoor instructies op de polikliniek of verpleegafdeling. Scheren Het is erg belangrijk dat u vijf dagen voor de ingreep uw hoofd niet scheert met een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de neurochirurg het nodig vindt om te scheren, gebeurt dit op de operatiekamer.

2

Crème Op de dag van de operatie mag u geen (gezicht-)crèmes gebruiken. Sieraden, piercings etc. U mag geen nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) dragen tijdens de operatie. Verwijder ook acryl- of gelnagels van uw wijsvingervoor de operatie. Veiligheid Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak de start van de operatie, neemt het gehele operatieteam bijvoorbeeld een ‘Time out’. Tijdens dit moment controleert het team uw naam, geboortedatum, het lichaamsdeel dat zij gaan opereren en de operatiebenodigdheden. Medicijnen De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en met welke u moet stoppen. Uw behandelend arts overlegt met u of u bloedverdunners kunt blijven gebruiken of niet. Heeft u hierover vragen? Stel ze dan gerust aan uw behandelend arts.

Anesthesie

Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek beoordeelt de anesthesioloog uw algehele gezondheidstoestand. Indien nodig bespreekt hij aanvullende onderzoeken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie. Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder ‘Behandeling of onderzoek onder anesthesie’.

Dag van opname

Voor de opname heeft u contact met de behandelend arts, anesthesioloog, zaalarts en een verpleegkundige. Tijdens de opnamedag vangt een verpleegkundige u op en wijst u de weg op de verpleegafdeling Neurochirurgie. Hij of zij neemt een korte vragenlijst met u door. U bespreekt met de anesthesioloog vanaf welk tijdstip

3

u niet meer mag eten en drinken (nuchter zijn). U krijgt een bed toegewezen en wordt vervolgens voorbereid op de operatie. De operatie kan pas beginnen als zeker is dat er een bed op de afdeling Medium Care (MC) of Intensive Care (IC) beschikbaar is. Dit is noodzakelijk voor extra bewaking na de operatie.

De operatie

Soms helpen medicijnen tegen aangezichtspijn. Als deze medicijnen onvoldoende werken of te veel bijwerkingen geven, komt u in aanmerking voor een neurochirurgische operatie. De operatietechniek die gebruikt wordt is de ‘microvasculaire decompressieoperatie volgens Jannetta’. Microvasculair betekent dat er een operatiemicroscoop wordt gebruikt om de slagader op te zoeken. Decompressie betekent het ontlasten van de zenuw. Jannetta is de neurochirurg die de operatie veel heeft toegepast.

• • •

Bij deze operatie krijgt u een kleine opening in de schedel achter het oor. De neurochirurg zoekt de slagader op dat tegen de zenuw aanklopt. Meestal is dat de bovenste kleine hersenslagader (arteria cerebelli superior) die het bovenste gedeelte van de kleine hersenen van bloed voorziet. De slagader wordt van de zenuw losgemaakt. De neurochirurg plaatst een klein kussentje van kunststof tussen de zenuw en de slagader om te voorkomen dat ze elkaar opnieuw raken. Een voordeel van de operatie volgens Jannetta is dat het gevoel in uw gezicht normaal blijft.

Complicaties

Na iedere operatie en narcose kunnen complicaties optreden. Een operatie aan de aangezichtszenuw vormt hierop geen uitzondering. De kans op complicaties is afhankelijk van een aantal factoren. De neurochirurg informeert u voor de operatie over mogelijke complicaties.

Medium Care

Na de operatie gaat u naar de afdeling Medium Care. Gespecialiseerde verpleegkundigen controleren regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk, pupilreflexen en de wond. Met behulp van een bewakingsmonitor observeren zij u om eventuele

4

complicaties vroegtijdig te ontdekken en te behandelen. Als u wakker wordt, merkt u dat u verbonden bent aan een aantal slangen. Dit zijn onder andere een blaaskatheter, een infuus en eventueel een maagslang. Op de wond zit soms een drukverband. Als uw toestand stabiel blijft en zich geen problemen voordoen, gaat u de volgende dag weer terug naar de verpleegafdeling Neurochirurgie.

Na de operatie

Op de verpleegafdeling komt u, als dat mogelijk is, op een eenpersoonskamer te liggen. Ook hier controleert de verpleegkundige regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk, pupilreflexen en de wond. Afhankelijk van uw herstel en lichamelijke conditie kunt u vaak al snel weer beginnen met revalideren en mobiliseren. Hierbij kunnen een fysiotherapeut, logopedist of ergotherapeut worden ingeschakeld. Als u er behoefte aan heeft, kunt u contact opnemen met een maatschappelijk werker of een medewerker van de Dienst Geestelijke Verzorging en Pastoraat. Zij zijn aan de afdeling verbonden. De meeste patiënten zijn binnen drie tot vijf dagen na de operatie zover hersteld dat ze naar huis kunnen. Vanaf 48 uur na de operatie mag u uw haren wassen met een milde shampoo. Tot zes weken na de operatie mag u uw haren niet permanenten of kleuren.

Naar huis

Afhankelijk van hoe snel het herstel verloopt, mag u naar huis. U krijgt een afspraak mee voor de polikliniek om op controle te komen bij de neurochirurg. Als u hechtingen heeft die niet oplosbaar zijn, kunt u deze na acht dagen bij uw huisarts laten verwijderen. Uw behandelend arts bespreekt met u het afbouwen van de pijnstilling en instructies ten aanzien van het hervatten van activiteiten zoals sporten en autorijden.

Nazorg

Heeft u een van de onderstaande symptomen? Neem dan contact op met uw behandelend arts via het algemene telefoonnummer Neurochirurgie (024-3616604). zwelling, roodheid, pijn van de wond; openspringen of pus uit de wond; hoge koorts; lekkage van helder vocht uit de wond;

• • • •

5

• • •

last van het licht (fotofobie); ernstige hoofdpijn; toenemende sufheid.

Vragen

Via het algemene telefoonnummer voor de afdeling Neurochirurgie kunt u terecht met al uw vragen over: operatieplanning; wachttijden; (poli) afspraken; medische klachten; contact verpleegafdeling.

• • • • •

Extra informatie

Raadpleeg voor meer informatie de volgende websites: www.nvvn.org/patienteninfo.php www.nccn.nl/nccn/patienteninfo

6

Ruimte voor uw notities

03-2016-7098

Adres Polikliniek Neurochirurgie C0 Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 725, Poliplein C0, Balie A 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 727 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Adres Verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie C2 Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 736, Zone C2 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 736 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie (uw naam) Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Algemeen telefoonnummer Neurochirurgie 024 - 361 66 04 www.radboudumc.nl/neurochirurgie

Radboud universitair medisch centrum