PowerPoint-presentatie - De pagina is niet gevonden

Het Leesgezelschap van 1768 Vrijdag 9 april 2010

Evolutie van het schrift. Een eigen dynamiek.

Allan R. de Monchy

Wat is schrift ? • Van Dale: Afgeleid van schrijven, het gebruik van op of in iets aangebrachte tekens om taal over te brengen. • Eigen definitie: Het vastleggen van informatie op of in een daarvoor geschikt medium.

Indeling • Leven op aarde. • Hoe de “moderne mens” de wereld veroverde. • De stadscultuur. • Evolutie van het schrift. • Digitale tijdperk. • Het schrift van het leven. • Wat maakt de moderne mens uniek in de evolutie en waar gaat het naartoe ??

Oorsprong van het leven op aarde blijft een groot ??? • Oudste fossielen zijn restanten van cyaanbacteriën toen er nog geen zuurstof in de atmosfeer aanwezig was. • 3,5 miljard oud en worden gevonden in Australië, Botswana en Groenland • Deze bacteriën zijn geen tussenvorm maar reeds een eindproduct. • De “cel” was reeds compleet !!!

Stel: de aarde bestaat 1 jaar (ipv 5.000.000.000 jaar) • De maan ontstaat in het vroege voorjaar • In mei verschijnt de cel; anaeroob leven. In juni begint zuurstofproductie. • 27 december inslag meteoor Yucatán • 8 uur ‘s avonds oudejaarsdag verschijnt Homo Erectus op aarde. De moderne mens vertrekt uit Afrika 10 minuten voor twaalf. • 1 minuut voor 12: stadscultuur in Mesopotamië en mens leert lezen en schrijven • Historie; laatste halve minuut • Twee seconden voor twaalf; Boekdrukkunst (jaar 1450)! • Franse Revolutie en Verlichting; één seconde voor 12.

Adam en Eva

Waar de moderne mens vandaan komt.

Het Eva Gen: Mitochondriale mtDNA • Circulaire DNA molecuul • Mitochondriën gaan van moeder naar dochter want vader staat alleen zijn DNA af aan de eicel bij bevruchting • Eens in de 1000 generaties treden er z.g. puntmutaties op. • D.w.z. één basen-paar of nucleotide muteert.

Verspreiding mens met mtDNA mutaties onderzoek.

Eva 180 duizend jaar geleden

De huidskleur van de mens

Het Adam Gen: Y-chromosoom • Alleen de man heeft een Y-chromosoom in de vorm van XY paar • De vrouw heeft “slechts” een XX paar • Adam heeft een iets ander stamboom dan Eva wegens verschil in mobiliteit • Eva heeft meer zorg voor haar kinderen. Adam heeft vaak kinderen bij meerdere vrouwen.

• Zowel Adam en Eva behoren beide tot de kleine groep migranten uit Afrika 85.000 jaar geleden die de oversteek maakten van Somalië naar Jemen.

De moderne Cro-Magnon mens migrant naar Europa

Wat gebeurde er met de Neanderthaler?

Wat gebeurde er met de Neanderthaler? • Cro-Magnon mens was de eerste moderne Europeaan en verschijnt tussen 40 en 50 duizend jaar geleden • De Neanderthalers waren de oerbewoners van geheel zuidelijk en midden Europa. • Er treedt geen vermenging op van Cro-Magnon en Neanderthaler. Dit blijkt uit mtDNA en Ychromosoom onderzoek. • 25 duizend jaar geleden sterft de Neanderthaler uit en Cro-Magnon mens blijft als enige inwoner achter.

Laatste resten Neanderthalers

Waarin onderscheidt zich de moderne mens van zijn voorganger ? Mogelijke antwoorden: 1. Er is maar één soort mens op aarde. 2. Het zeer geavanceerde vermogen tot patroonherkenning

Rotstekeningen van Altamira

De stadscultuur en hoe de mens leert informatie vast te leggen.

Ongeveer 10.000 jaar geleden gaat een deel van de mensheid wonen in steden in plaats van nomadenbestaan. Het wonen in steden betekent specialisatie (bakker, boer, timmerman, schriftgeleerden) met aan het hoofd een priesterkoning die zich liet vereren als profeet van een godheid. Zo werd religie een bindende factor.

Bevolkingsgroei Tienduizend jaar geleden hooguit 10 miljoen mensen op aarde. Romeinse tijd (Pax Romana) 300 miljoen. Rome was de eerste miljoenenstad. In de middeleeuwen geen groei door ziekte, oorlog en geringe welvaart. Na 1500 exponentiële groei tot huidige 7 miljard.

Van kleitabletten en hiëroglyfen naar wordprocessing en internet.

Gebieden in de wereld met schrift.

De stadsculturen in Mesopotamië

Soemerisch pictografisch schrift uit de stad Ur.

De Soemeriers woonde in het land Soemer; een klein gebied niet groter dan Nederland. Zij gebruikten het schrift uitsluitend voor zakelijke en administratieve zaken. Omstreeks 2000 voor Chr. werd het Soemerisch vervangen door Akkadisch maar het schrift bleef bestaan.

Spijkerschrift kleitablet van Shuruppak beschrijft verkoop land en huis

Gebruik van papyrus in Egypte.

De steen van Rosette gevonden door leger van Napoleon in 1798 Hiëroglyfisch Egyptisch

Demotisch Egyptisch

Grieks

Het bleek een eerbetoon aan Ptolemaeus V Epiphanes geschreven in 196 voor Chr.

Jean-François Champollion (1790-1832) Het 11-jarige wonderkind zag de steen voor het eerst en vroeg of iemand het kon lezen. Het antwoord was nee en hij zei: “dan ga ik het ontcijferen”. Twee jaar later kon Champollion Arabisch, Syrisch en Koptisch. Het koste hem toch nog 14 jaar om de tekst te lezen.

Grieks, Demotisch en Hiëroglyfen

Petra de hoofdstad van de Nabateeën

Aramees, Hebreeuws en Phoenicisch schrift

Aramees was in de oudheid een taal die werd gesproken van Klein Azië tot in Afghanistan

560 jaar boekdrukkunst 200 jaar digitaal schrift Binaire tijdperk Tijdperk van de Verlichting na de Franse Revolutie en Industriële Revolutie

Jacquard weefgetouw kaarten

John von Neumann met eerste “Computer”.

De Personal Computer van IBM 1981

Het Binaire schrift en Word-processing. • Byte bestaat uit 8 bits waarmee 256 symbolen kunnen worden gedefinieerd volgens het ASCII code (American Standard for Computer Information Interchange).

• Word-processing vanaf 1980 • Internetten ontstond aanvankelijk voor wetenschappelijke doeleinden; het distribueren van data naar instituten over de hele wereld vanuit CERN. Vanaf ongeveer 1990 voor publiek toegankelijk.

Een klein bericht 16 maart 2010

Charles Kao, Halve Nobelprijs Fysica 2009 voor Fibre Optika

DNA: het niet door de mens ontwikkeld schrift.

De uitvinding van de 20-ste eeuw

DNA modellen

Schematische voorstelling DNA Lint van Fosforzuur en deoxyribose suikermoleculen

Baseparen van T=Thymine (Paars)

A=Adenine (Blauw) C=Cytosine (Geel) G=Guanine (Groen)

Frederick Sanger; Twee maal Nobelprijs. Decodering DNA informatie. “Sanger Sequensen”.

Menselijke Chromosomen

Evolutie van de moderne mens • Het vermogen om in een afbeelding een reëel voorwerp te onderscheiden is kennelijk een unieke eigenschap van de moderne mens. • We noemen dit Patroon herkenning. • Kunst, symbolen, schrift behoren tot haar kundigheden. • Het schrift als mede patroonherkenning is kennelijk de evolutionaire succesformule van de moderne mens op aarde.

Patroonherkenning: Bruna

EINDE