roeselare tijdens de eerste wereldoorlog

ROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

Kort voor de oorlog

RO_03

Zo zag de Grote Markt er uit, kort voor de oorlog.

- Wat zie je links vooraan in beeld? *Tip: als je de foto van de website haalt, dan kun je hem op het scherm van je computer uitvergroten. Dan kun je ook zien wat er allemaal in de uitstalramen ligt. - Ongeveer in het midden van het beeld zie je twee jongens. Wat duwen ze voort? Ga jij ook zo boodschappen doen?

31 juli 1914: ten oorlog!

Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen vertrekken. Jonge mannen worden in plaats van bakker of slager van de ene dag op de andere soldaat. Gepakt en gezakt vertrekken ze. Niemand weet voor hoelang. Antwoorden: Paard en kar / Een kruiwagen

Augustus - september 1914

bezig is, komen de eerste en ek w ie dr og rl oo de er Wanne de omliggende dorpen. en e ar el es Ro in e to n ge vluchtelin en... Ze vertellen uv Le n, le he ec M , el ss ru B Ze komen uit maakt de mensen et H s. er ts ui D de er ov en vreselijke verhal bang.

Duitse verkenners

Samen met de eerst worden ook de eerste vluchtelingen, soldaten gesignaleer e Duitse ulanen, verkenners d. Het zijn Op sommige plaatsente paard. ze de spoorlijnen en saboteren telegraaf- en telefoo knippen ze ndraden door.

Legers marcheren voorbij

Begin oktober komen de eerste soldaten van het Belgisch leger voorbij: ze komen van Antwerpen en trekken in de richting van de IJzer. Later zien de mensen ook Britse en Franse soldaten langs de wegen.

19 oktober 1914: Schuwe Maandag

Op 19 oktober beschieten Franse soldaten de Duitsers in de buurt van Roeselare. De Duitsers denken dat het de burgers zijn die hen beschieten. Als wraak slaan ze aan het plunderen en steken ze huizen in brand.

Roeselare wordt een Duitse garnizoenstad

Een paar dagen later wordt de eerste grote veldslag geleverd bij Ieper. Roeselare komt nu achter de frontlinie te liggen. De stad wordt een garnizoenstad en een van de belangrijkste draaischijven voor het vervoer van manschappen en wapens. Gezonde soldaten worden vanuit Roeselare naar de nabijgelegen frontlijn gevoerd en de gewonden worden dan weer naar de stad gebracht.

De Duitsers nemen de touwtjes in handen

Het wordt moeilijk voor de inwoners om nu nog te vluchten. Veel schoolgebouwen worden soldatenkwartieren, dienen als militair hospitaal of als bakkerij, paardenstal... voor het Duitse leger.

geeft je een idee to fo e D . re la se oe R ! Duitse soldaten in en. Je zag ze overal ar w el w er s en at hoeveel sold

RO_19

Duitse soldaten worden bij de burgers ingekwartierd.

RO_14

aten vieren Pasen, 4 april 1915 - Drie Duitse sold n van het gezin ergens in Roeselare. De kindere hoot. waar ze logeren, zitten op de sc

R0_21

Hier zie je hoe soldaten een klaslokaal hebben ingepalmd. Links zie je jongens onder de schoolbanken liggen. Misschien proberen ze daar te slapen? Dit is een klaslokaal in de Wereldlijke School van Roeselare.

RO_02

Omdat de Duitsers veel klaslokalen bezetten, wordt lesgeven moeilijk. Toch proberen de onderwijzers en de zusters zoveel mogelijk lessen te geven. Dat doen ze op de meest vreemde plaatsen: in gangen, parochiezalen, op zolders...

Er is werk aan de winkel

Vele inwoners van Roeselare worden aan het werk gezet voor de Duitsers: er zijn verplegers nodig in de hospitalen, her en der schieten cafés uit de grond en de kisten voor de vele doden leveren werk op voor de timmerlui...

RO_04

ent van 31 oktober 1917. Hier zie je de markt, na het bombardem n. In december moet ffe De Britten wilden de Duitse bezetters tre iedereen de stad verlaten.

RO_6

Kinderen tussen de ver Ooststraat. Op de ac woestingen, op het einde van de ht van de toren van de ergrond zie je nog net de punt Sint-Amandskerk.

RO_08

De Grote Markt met links de Ooststraat. Je kan Duitse soldaten zien en ve rw denken we dat dit een foto oeste huizen. Daarom is van 1917.

RO_09

Stationsplein van Roeselare, De spoorweg is verwoest. Vermoedelijk 1917

RO_20

doelwit voor de Britten. jk ri ng la be n ee as w n io at Het st het verwoeste station. n va d el be r de an n ee je Hier zie

- Hoeveel kinderen te l je? - Wat doen ze daar, de nk je?

RO_01

Kinderen tussen het puin van een huis in de Steenhouwersstraat. Antwoord: 10

Militaire ziekenhuizen

RO_11

kenhuis in Roeselare Kinderen voor het huidige Stedelijk Zie voor de oorlog een (Brugsesteenweg). Het ziekenhuis was op als veldhospitaal. het en eis rs itse Du De ht. tic ges gen lin ouder Dat is een tramlijn Zie je rechts in beeld die spoorlijn lopen? om hun zieken aan die de Duitsers speciaal hebben aangelegd en af te voeren.

RO_12

Een school of klooster in Roeselare, opgeëist als Duits hospitaal. De zieken dragen allemaal een streepjespijama met een witte schort erover.

RO_07

inarie is ook opgeëist m Se ein Kl et H . at ra st id Roeselare, Zu eelplaats worden gewonde g sp n ee Op t. re za la ts ui D als laden. Die brengt hen teru ge en ag nw ke zie n ee in en soldat rder te herstellen. naar Duitsland om daar ve

RO_13

Hier zie je een feestzaal in het Klein Seminarie. De zaal is ingericht als ziekenzaal.

Oktober 1918: het einde van de oorlog

Op 14 oktober 1918 wordt Roeselare bevrijd door de Fransen.

RO_15

oorlog hulde aan de na n ee et m n ge en br en Schoolkinder ns en hen voor hun hulp tijde nk da be Ze . en an ik er m A de n van Koning Albert, tte re rt po de n zie e W . og de oorl d I en Leopold II. Koningin Elisabeth, Leopol

- Sommige jongens dragen een sol datenpet. Hoeveel tel je er? - In welke taal is het opschrift op het bord? Kun je het ook lezen? En begrijpe n?

“Les écoliers de Roulers offrent à l’Amérique leurs coeurs reconnaissants. America for ever!” Antwoorden: 14 / In het Frans. De laatste zin is Engels.

De wederopbouw Zoals overal in de streek, beginnen de mensen na de oorlog het puin te ruimen. Mensen die geen huis meer hebben, krijgen barakken om in te wonen. Na een paar jaar worden de dorpen weer opgebouwd. Voor een deel bouwen de mensen hun huizen en gebouwen opnieuw zoals ze er uitzagen voor de oorlog. Maar ze maken ook vaak van de gelegenheid gebruik om aanpassingen te doen.

RO_10

Hier zie je de markt van Ro es toont goed de volledige toes elare in 1950. De foto tand van de wederopbouw . Ondertussen is er alweer heel wat verbouwd en vera nderd in Roeselare.

Neem een foto van de markt vandaa g om te vergelijken met de markt in 1950 en de markt net voor de oorlog. Pro beer op dezelfde plaats te gaan staan als de fotograaf van deze foto. Druk je foto af en kle ef hem hieronder.

Roeselare vandaag

Zoek het eens op! 1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:

Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de bibliotheek van je gemeente.

2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna? Aantal inwoners vandaag:

Aantal inwoners rond 1910:

Aantal inwoners rond 1920; Is het aanta inwoners van je gemeente • afgenomen? • toegenomen? • gelijk gebleven?

3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s op de kaart van je gemeente kan situeren. 1. Ga naar http://maps.google.be 2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld. 3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog, omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt. 4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin. 5. Druk de luchtfoto af. 6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto te situeren.

Zelf aan de slag als fotoreporter! Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee en het album met oude foto’s van je gemeente. ­• Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt. • Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk, maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen. • Neem nu een foto. • Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.