Vliegen tot de hemel: het verhaal van de minotaurus

Lestip 'Vliegen tot de hemel: het verhaal van de minotaurus' Over het boek Dit boek gaat over dingen die iedereen wel eens doet: iets beloven en het toch niet kunnen waarmaken. Of niet luisteren naar wat je vader zegt en lekker ongehoorzaam zijn, zelfs als je leven op het spel staat. Het verhaal van Vliegen tot de hemel is dan ook eeuwenoud: het is een stukje uit de Griekse mythologie over de Minotaurus. Het begint met Daedalus die een labyrint ontwerpt waaruit dit gevaarlijke monster niet kan ontsnappen en eindigt vele jaren later met de overmoedige Theseus die de Minotaurus wil overmeesteren. En altijd is er Ariadne, die zich erg alleen voelt op het eiland van de Minotaurus. Je kan hun lotgevallen ook meevolgen al luisterend naar het hoorspel op de bijbehorende cd en al kijkend naar de prenten in de vernieuwde digitale stijl van Gerda Dendooven. Auteur(s) Michael de Cock, Gerda Dendooven (illustrator) Uitgeverij Davidsfonds/Infodok / 2010 Aantal pagina's 108 p. ISBN 9789059083318 Genre Fictie Prentenboek Doelgroep 5de leerjaar, 6de leerjaar Trefwoorden griekse mythen en sagen, helden, avonturenverhalen, hoorspelen Auteur lestip Laure Evers

Vóór het lezen Bekijk met de kinderen het boek. Laat hen raden waarover het boek zou kunnen gaan. - Hebben de kinderen al gehoord van de Minotaurus? - Wat zien ze op de cover? Welke kleuren overheersen? Welke voorwerpen zijn te zien? Wat zou dit allemaal kunnen betekenen? - Lees vervolgens de achterflap van het boek. Wordt alles al een beetje duidelijker? Zien de kinderen een verband tussen de cover en de korte inhoud? Laat hen volop fantaseren. Het is altijd leuk enkele uitspraken te noteren om er tijdens de volgende bijeenkomst op terug te komen. - Vraag de kinderen om tijdens het lezen fragmenten aan te duiden die hen opvallen: stukjes die hen erg ontroerden of die hen juist met afschuw vervulden…

Algemene bespreking

Kies enkele vragen uit om aan de kinderen te stellen. Meer vragen vind je in het boek Vertel eens… van Aidan Chambers (Biblion, 2002) en in het hoofdstukje Methode Chambers op www.kjv.be/begeleiders/handboek.php. - Wat vond je leuk, mooi of goed aan dit boek? Wat is je opgevallen aan dit boek? Waar had je meer over willen lezen? - Wat vond je niet leuk? Waren er stukken die je vervelend vond? Heb je stukken overgeslagen? Welke? - Als je het boek niet helemaal gelezen hebt, waar ben je dan gestopt met lezen? Waarom daar? - Waren er stukken in het boek die je spannend vond? Kon je bij sommige stukken niet stoppen met lezen? - Hoe voelde je je bij het lezen? Was je blij? Bang? Boos? …. - Als je zelf een stuk in het boek zou mogen veranderen, welk zou dat dan zijn?

Bespreking van de door de kinderen gekozen fragmenten Vraag de kinderen welke fragmenten ze in het boek aangeduid hebben. Daar kan je deze vragen aan koppelen: - Waarom vond je dit fragment zo opvallend? - Welk gevoel gaf het je? - Vind je dat de auteur de boodschap op een juiste manier verwoordt? Zo niet, zou jij het op een andere manier neerpennen? - Welke woorden hebben jou precies geraakt? Waarom vind je die woorden zo mooi/lelijk/ontroerend…? - Is dit fragment belangrijk voor het verhaal? - ….

Citaten uit het boek Bespreek met de kinderen volgende citaten uit het boek: - “Het is aan vaders om de weg te wijzen, aan zonen om de weg te zoeken.” (Icarus en Daedalus) “Vaders verbieden, zonen doen hun zin.” (Theseus en Aegus) Elk van deze twee citaten leidt een verhaal over vader en zoon in. Het eerste dat van Daedalus en Icarus, het tweede dat van Aegus en Theseus. Zijn de uitspraken goed gekozen? Zijn ze allebei op allebei de verhalen toepasselijk? Gaan de kinderen akkoord met de uitspraken? - Ariadne: “De meeste mooie verhalen zijn triest.” Icarus: “Zie je wel dat niet alle verhalen een slecht einde hebben.” (p.33) Icarus en Ariadne hebben allebei een heel verschillend idee over verhalen. In wie kunnen de kinderen zich het beste vinden? Is het allemaal zo zwart-wit te stellen? Hebben de twee verhalen een slecht einde of zit er toch een positieve boodschap in? Waarom is het zo dat triestige verhalen vaak erg mooi zijn? Je kan ook naar dit citaat linken: “Alles verandert, zo had Daedalus ooit aan Icarus verteld. Alles. Lente wordt zomer en zomer wordt herfst, en na het vallen van de bladeren, komt de winter. Zo ging het ook met Icarus. Ooit was hij een jongen. Heel even werd hij een vogel. Nu draagt de zee, waarin hij verdronk, zijn naam. Want als de zee haar golven eindeloos neerlegt op het goudgele strand, fluistert het schuim bij elke golfslag zachtjes zijn naam. Icarussss…. Icarussss…” (p.52) - Icarus: “Ooit worden we allemaal een verhaaI.” (p.33) Wat zou Icarus hiermee bedoelen? Gaan de kinderen hiermee akkoord? Je kan eventueel de link leggen naar de dagelijkse leefwereld van de kinderen: als je mama iets over jou aan je oma vertelt, ben je dan eigenlijk geen personage in een verhaal?

!! Dit zijn slechts enkele fragmenten uit het boek. Er zijn nog tientallen andere mooie zinnen die voer voor discussie kunnen zijn !!

Mythes Daedalus en Icarus, Theseus en Aegus, Minos, Ariadne en de Minotaurus zijn figuren uit de klassieke Griekse mythologie. Vroeger, toen de wetenschap nog niet zo ver ontwikkeld was en niet alles rationeel verklaard kon worden, hadden de mensen nood aan een houvast, aan een reden waarom bepaalde zaken waren zoals ze waren. Aangezien de wetenschap hen geen uitleg kon verschaffen, zochten ze hun heil in verhalen. Mythes proberen om allerlei onverklaarbare fenomenen te verklaren, zoals de seizoenen, culturele gebruiken, geografische namen… De hoofdpersonages in die verhalen zijn vaak goden, halfgoden of helden. Ook in de verhalen in Vliegen tot de hemel wordt er voortdurend verwezen naar het geloof. Vraag aan de kinderen of ze zich een paar van die verhalen en verklaringen herinneren. Bijvoorbeeld: waarom spechten tokken (p.22), waarom raven zwart zijn (p. 80-82). Kennen de kinderen nog andere verhalen die iets in de natuur verklaren? Wat vinden ze van dit soort verklaringen? Je kan de kinderen ook vertellen dat er effectief een Egeïsche Zee (< Aegus) bestaat, die volgens de verhalen oorspronkelijk de Icarische Zee heette. De mythes kunnen ook troost brengen. Denk aan Ariadne op haar eiland (p.106). Welk effect hebben verhalen op de kinderen? Kunnen ze ook hen troosten als ze verdrietig zijn?

Enkele personages - Met welk personage kunnen de kinderen zich het beste/slechtste identificeren? - Met wie leefden ze het meest/minst mee? - Zien de kinderen gelijkenissen of verschillen tussen de twee hoofdpersonages Icarus en Theseus? - Ariadne: •Verandert Ariadne in de loop van het verhaal? Als ze Icarus ontmoet is ze nog een heel jong meisje en zit ze nog vol dromen. Is ze nog steeds zo als ze zovele jaren later Theseus ontmoet? •Wat vinden de kinderen van de manier waarop ze met Theseus omgaat? Ze dwingt hem eigenlijk om haar mee te nemen en met haar te trouwen. Waarom doet ze dat? •Wat vinden de kinderen van de laatste woorden die Ariadne aan Theseus schrijft: “Ik zou je moeten haten. Maar hoe kan ik haten wie met me sliep onder een hemel van sterren.” - Theseus: •Waarom belooft Theseus aan Ariadne dat hij met haar zal trouwen en laat hij haar vervolgens achter op een onbewoond eiland? Wat vinden de kinderen hiervan? •Hoe kijkt Theseus terug op wat hij gedaan heeft? Is hij echt zo koelbloedig als hij laat uitschijnen?

Vorm Bekijk met de kinderen opnieuw de cover van het boek. Kunnen ze de illustraties nu beter plaatsen? Vinden de kinderen de cover bij het boek passen? Roept het de juiste sfeer op? Blader met de kinderen door het boek en bekijk de illustraties. - Wat valt op? - Waarom heeft de illustrator voor slechts drie kleuren gekozen? (zwart – rood – blauw) - Hebben de kleuren een bepaalde betekenis? - Wat vinden de kinderen van de tekeningen? - Passen de illustraties bij het verhaal? Geven ze een extra betekenis?

Ten slotte - Als je het boek aan iemand zou moeten aanbevelen, wat zou je dan zeggen? - Hoe zou je het boek omschrijven? Welke woorden passen bij dit boek? - Zijn er dingen die je graag aan de auteur of de illustrator zou willen vragen?

Meer lezen Michael De Cock en Gerda Dendooven maakten nog twee boeken waarin ze de Griekse mythologie herwerkten: De lange weg naar huis: het verhaal van Odysseus (Davidsfonds/Infodok, 2008) en Diep in het woud: verzamelde verhalen van Ovidius (Davidsfonds /Infodok, 2011).