Bio- ethisch essay: Copyright

Bio- ethisch essay: Copyright. 1. Woord vooraf: bedoeling van het boek: In het bijzonder focussen we ons op het reproductief kloneren van menselijk genetisch materiaal met het oog op het verwekken van personen. We hopen enkele misverstanden uit de wereld te helpen.

2. Hoofdstuk 1: Biotechnologie tussen droom en nachtmerrie -

zwaartepunt van de filosofische en sociale aandacht is verschoven van fysica naar de levenswetenschappen, in het bijzonder biologie en geneeskunde. Recente Gallup –polls tonen dat liefst 46% van de Amerikanen geloven dat de wereld omstreeks tienduizend voor Christus, God de mens heeft geschapen.

A)Biotechnologie; enkele historische aspecten(pg.13) 

Van jager-verzamelaartijdperk naar neolithische revolutie -opmerkingen: de domesticatie van de hond: -de ontwikkeling van landbouw en veeteelt is de belangrijkste gebeurtenis in de geschiedenis van de mensheid en dit heeft de menselijke samenleving drastisch veranderd:  Wie aan landbouw doet is genoodzaakt om te blijven.  Zo ontstond de behoefte naar het verdediging van de eigendommen (omdat andere mensen ook opzoek zijn naar vruchtbare gronden)  De sedentaire culturen hadden nood aan specialisatie  Zo ontstonden de eerste steden (omdat meerdere mensen op één plaats kwamen, in leven gehouden door landbouw en veeteelt)  De ontwikkeling van steden bracht een bijzondere vorm van specialisatie met zich mee namelijk de politiek.  Civis betekent stadsbewoner, civilis is het adj. Waarvan civilisatie afkomstig is

B) Biotechnologie; enkele hedendaagse agriculturele aspecten. (pg. 20) - recent ontdekte bio technologische mogelijkheden oplossing voor hongersnood?  genetische manipulatie en het ontstaan van ‘gut feelings’= een niet beargumenteerde of gefundeerde afkeer van biotechnologisch geproduceerd voedsel. De opvatting dat transgene gewassen onnatuurlijk zijn.

1



3 bedenkingen van mogelijke gevaren - Verwijzen naar de mens die organismen van het éne ecosysteem naar het andere heeft gebracht, met desastreuze gevolgen. - Gevaar voor kruising met wilde soorten, waardoor het ‘soortvreemde genetisch materiaal zich kan verspreiden naar andere soorten, zodanig dat menselijk ingrijpen onmogelijk wordt - Veiligheid voor mensen is niet te garanderen.



biotechnologie; high- risk technologie?zoals kernenergie Discussies omtrent precautionary principle; auteurs die pleitten voor een totaal verbod op kloneren of op zijn minst meer onderzoek en voorzichtigheid Transgene dieren; mishandelde dieren? - de stier Herman; ingeplant menselijk gen met oog op de productie van een ontstekend remmend middel - de oncomuis; menselijk gen ingeplant waardoor het dier kanker krijgt iedereen die toepassingen op dit dier wil uitvoeren moet geld betalen (octrooi) geld is macht?; de multinationals hebben een verkeerde invloed, ontstaan van een grotere kloof tussen arme en rijkere landen. Diegene die kennis en technologie bezitten, zullen de aard van de landbouw en veeteelt in de toekomst nog meer bepalen



 

-C) Biotechnologie; enkele medische aspecten ( pg.28). 

grote bezorgdheid omtrent de vele toepassingen van biotechnologie in de humane geneeskunde. - Xenotransplantatie. - 2 vormen van gen therapie: - Somatic Gene Therapy’ = lichaamscel-therapie -Germ Line Gene Therapy = geslachtslijntherapie



pre- implantatie diagnose; op basis van de informatie die de genetische screening oplevert, maakt men een selectie uit enkele invitro verwekte embryo’s alvorens in de baarmoeder in te planten.

-D) Ethisch handelen en biotechnologie (pg. 33)  

Wat is bio-ethiek?: de wijsgierige discipline die zich buigt over ethische problemen betreffende de biotechnologie. Redenering: Men moet zich de vraag stellen of de voordelen van de gentherapie opwegen tegen de mogelijke nadelen, waarbij men voor- en nadelen in functie van menselijk leed en welzijn moet afwegen. In sommige gevallen kan het ook relevant zijn om dierlijk leed en welzijn in rekening te brengen. - Toepassing hiervan; Baby Adam. De mens moet men steeds als doel beschouwen, als een doel op zichzelf en nooit louter als middel. 2

Ontstaan van de terminator technologie; boeren die elk jaar opnieuw zaad moeten kopen opdoet het hunne steriel is. 

 

Het begrip octrooi speelt een grote rol in het debat over de ethische implicaties van de biotechnologie. - patent op cellijn v/e vrouw die tot het Guaymi- volk in Pananma behoort door het NIH; National Institutes of Healths. - Octrooien op een onderdeel van de levende natuur??? - Reactie; bvb. Chimaera’s van Rifkin & Newman; zo proberen ze te vermijden dat bepaalde biotechnologische firma’s de techniek zouden toepassen. - Octrooien kunnen niet genomen worden op de genetische informatie van iemand anders en zeker niet voor financieel gewin. Er is een diepe nood aan nieuwe normen en waarden , regels aangepast aan de nieuwe omstandigheden Grote kloof tussen diegenen die weten wat biotechnologie betekent en diegene die het niet weten!!

3

3. Hoofdstuk 2; Kloneren: wetenschappelijke en technische achtergrond (pg. 47) A) ophefmakend nieuws  Ian Wilmut en collega’s van het Schotse Roslin Instituut hadden in samenwerking met een bio technologisch bedrijf PPL- Therapeutics een kloon verwekt; Dolly genaamd uit een volwassen lichaamscel van een zoogdier.  Overal ter wereld werden wetten gestemd dat kloneren mensonwaardig en onethisch was en dus werd kloneren illegaal.  Reden: Velen waren mentaal niet voorbereid op de geboorte van Dolly, zodat de filosofische vraagstukken nog niet waren doordacht op het moment dat het artikel verscheen, vele twijfelden nog lang aan het waarheidsgehalte van wat Wilmut en zijn team beweerden. B) klonen, niets nieuws (pg. 49) 





een kloon = dat organisme dat het resultaat is van een aseksuele voortplanting en geproduceerd werd dor één cel of organisme , waarbij elk van deze cellen of organismen gelijk zijn aan de donorcel of donororganisme = de genetisch identieke ouder. In de natuur is kloneren niet nieuws: -celdeling -planten -ééneiige tweelingen Waarom seks? De uitwisseling van genetisch materiaal is een verdediging tegen parasieten en virussen. Bij geslachtelijke geproduceerde organismen moet de genetische code door parasieten en virussen steeds opnieuw gekraakt worden, bij organismen die ontstaan door kloneren is dit niet het geval.

C) Voortplanten op grootmoeders wijze (pg.53)  de evolutie van bevruchting; van zaadcel en eicel naar baby. D) The clone ranger (pg.56)   

In het beginstadium van onze embryonale ontwikkeling zijn bijna alle cellen genetisch en cellulair identiek aan elkaar; na verloop van tijd ontstaat er specialisatie of differentiatie. Men nam aan dat zodra cellen gespecialiseerd zijn , zijn ze niet langer totipotent; ze kunnen niet langer tot onverschillig welke soort lichaamscel uitgroeien. De basis voor deze misvatting ontstond aan het einde van de 19e eeuw, de bioloog Weisman dacht dat de in elke celkern aanwezige informatie afneemt naarmate het embryo zich verder ontwikkelt. De embryoloog Roux probeerde kikkers te kweken door de blastula te splitsen; de aldus verkregen helften ontwikkelden zich tot halve kikkerembryo’s.

4



Roux zijn experiment was verkeerd uitgevoerd, dit tonen andere experimenten van Driesch (zee-egels) aan en ook later met salamanders en kikkers.

E) een fantastisch experiment (pg.58) 



Het begon met Spemann die geslaagde experimenten uitvoerde met salamanders; zijn techniek werd nog uitgevoerd met weer geslaagde eindresultaten. Maar men stelde vast dat er toch een point of no return was bij de embryonale ontwikkeling, hoe ouder de cellen hoe geringer de kans op succes. In zijn in 1938 gepubliceerde Embryonic Development and Iduction stelde Weismann een fantastisch experiment voor; het kloneren van een organisme uit een volwassen cel, maar hij voegde er aan toe dat hij niet wist of het principieel mogelijk was.

F) Onmogelijk bevonden en toch gelukt.(pg.60)  



algemeen: tot hiertoe waren de wetenschappers ervan overtuigd dat men geen leven kon creëren door het genoom van een volwassen organisme te kloneren.( vele experimenten in de jaren 60 en 70) Ian Wilmutt die zich baseerde op Willadsens bevindingen om Dolly te kloneren, was lid van een wetenschappelijke gemeenschap die onderzoek doet naar vruchtbaarheidsaspecten van dieren die in de veeteelt worden gebruikt. (motivatie door economische motieven) Willadsen zei: veeleer dan de natuurwetten te aanvaarden moet de wetenschappers ze proberen te doorbreken.

G) De schreeuw van het lam. (pg.62)   

doel: nakomelingen produceren met optimale eigenschappen, bv. hoge melkproductie. Ian Wilmutt en zijn collega’s van het Roslin Institute hebben in samenwerking met een ander bedrijf (PPL –Therapeutics) een lam op de wereld gezet vanuit volkomen gedifferentieerde cellen. Werkwijze van de wetenschappers (pg.64), het gebruik van de NST techniek of Nuclear Somatic Transfer

H) Klonen en transgene dieren (pg66) 

Transgene dieren zijn dieren waarvan het genetisch materiaal van een andere soort is ingebracht. Het ingebrachte gen kan een bepaalde stof aanmaken die voor dieren en mensen nuttig kan zijn; meestal is het ook een stof die door het menselijk lichaam in kleine hoeveelheden wordt aangemaakt. Als een geslacht dier zich geslachtelijk voortplant bestaat er een kans dat de vermenging van zaad en eicel tot gevolg heeft dat die bepaalde stof niet meer aangemaakt zal worden daarom beseft men wat klonen van volwassenen betekent.

5



Ontstaan van het schaap Polly; menselijke genen voor de bloedstolling werden er ingeplant.

I) Niet honderd procent een kloon (pg.69)  

Een klein aantal procent van het DNA is aanwezig in de ontkernde eicel; hierdoor is de kloon nooit 100procent identiek. Toch is het toch mogelijk om 100 procent identieke klonen te creëren, maar dit is alleen mogelijk bij vrouwelijke individuen.

J) Andere ontwikkelingen (pg.71)    

Neti en Deti; 2 rhesusaapjes die gekloneerd werden uit ongedifferentieerde embryocellen. Apen zijn genetisch en evolutionair nauwer met ons verwant. We gaan voornamelijk in op de ethische problemen van de celkerntransplantatie. Embryo splitting; een bepaalde techniek die in 93 werd gebruikt door Hall en Stillman om te kloneren. Invriezen van embryo’s= cryopreservatie

6

4) Hoofdstuk 3: Kloneren: cultuurhistorische aspecten A) Brave New World (pg.75) 



Seeds (fysicus); eerste wetenschapper die na de bekendmaking van Dolly mensen wou kloneren. Zijn houding werd onethisch genoemd, zelfs gevaarlijk. Nu weten we dat hij een aantal rare ideeën had; dankzij kloneren zullen we gelijk aan God staan, maar in één standpunt had hij wel gelijk; klonen wordt altijd in een negatief daglicht geplaatst. Vb. - Adolf Huxley’s; Brave New World(1932) - The Boys from Brazil( 1976) Het beeld van een kloon was: - hij zal uit een kunstmatige baarmoeder komen. - Hij zal voortkomen uit een cel van een dictator - Hij zal een soort slaaf zijn, zonder persoonlijkheid - Hij zal zich tegen zijn schepper keren - Hij zal geprogrammeerd zijn om het kwade te doen

B) Wetenschappelijke overmoed (pg.77) 



In alle tijden hebben bepaalde critici gezegd dat de mens moet opletten met wetenschappelijke overmoed, dat loopt slecht af. Vb. -Vele mythes ten tijde van de Grieken - Golem verhaal - Dr Frankenstein, or the modern Prometheus Wat is echt gevaarlijk?(kernwapens, virussen, chemische stoffen, of biotechnologie?) Het ontstaan van het ludditisme( the luddites); verzetten tegen elke vorm van vooruitgang.(ijveren ook voor de eleminatie van het World Wide Web) Vb. Wiskunde professor Theodor Kaczynski, a.k.a. de unabomber

C) Onbetrouwbare wetenschap (pg.81)   

neemt wetenschap het mysterieuze weg van het leven? Vb. uitspraken van dichters, feministische auteurs, katholieke en protestantse meningen….. Rorviks boek (non-fictie); de duplicaatmens, Het opzienbarend verslag van het ontstaan van een menselijke kloon. Waarschijnlijk onzin Uitbreken van schandalen Vb. Tuskegee Study of Untreated Syphilis in the Negro Male.; de peneciline die al na WO II bestond werd niet gebruikt om hen te genezen - Willowbrook Study; het inspuiten van een mentaal gehandicapte met het hepatites B virus

7

-

Dergelijke schandalen wekten de indruk dat wetenschappers niet te vertrouwen zijn.

D) kloneren en bio-ethiek (pg.85)   

ontstaan van de bio-ethiek als academische discipline Sommige bio-ethici gebruiken dezelfde argumenten als in de jaren 70 (invitro-fertilisatie) als nu voor het kloneren van mensen. standpunt: veel bio-ethici stellen zich ronduit negatief op tegenover kloneren. Vb. Verwijzing naar The picture of Dorian Gray van Oscar Wilde

E) Angst voor tweelingen (pg. 87)  



In veel culturen bestaat enerzijds een afkeer en anderzijds bewondering ten opzichte van eeneiige tweelingen. Er bestaan hier veel voorbeelden van -doden van tweelingen en moeder in sommige culturen -In de oudheid lieten mannen hun teelballen verwijderen. -wetenschappelijke experimenten in Auschwitz. studies over gescheiden tweelingen Leiden we wel een uniek leven? Vb. verwijzing naar het boek; Strange case of Dr. Jeckyll and Mr Hide.

8

5). Hoofdstuk 4: Waarom niet? Argumenten contra reproductief kloneren. A)Kloneren, personen en persoonlijke identiteit (pg.91) 

Zal een kloon een persoonlijke identiteit, zelfbesef en uniciteit ontwikkelen? Om daarop te antwoorden ontleden we dit argument in een aantal aspecten: -wat is een persoon? - wat maakt iemand uniek? Eerst de verklaring voor de laatste vraag: 

-

Het bestaan van verwarring; vb. waarschuwen voor het verlies aan uniciteit en dat vervolgens proberen te ondersteunen met verhalen die op het tegenovergestelde wijzen. Vb. Het monster golem werd pas gevaarlijk toen het zijn persoonlijke identiteit verkreeg.  Maatschappelijk idee: ideologie van het ideologisch determinisme; wordt de persoonlijkheid van iemand bepaalt door zij of haar genen? Ja en nee…. Er zijn sowieso omgevingsinvloeden die inspelen op de genen zelfs bij personen die (moest het bestaan) 100 procent aan elkaar gelijk zijn. De genen opereren in voortdurende dialoog met zijn omgeving. Genen ondergaan mutaties, daardoor gaan monozygote tweelingen altijd maar minder op elkaar lijken naarmate ze ouder worden. fission = splitsing, het slaat op elke situatie waarin één enthiteit zich in tweeën deelt. Vb. Arnold heeft twee identieke hersenhelften; men plaats de twee hersenhelften in aparte lichamen; Lefty en Righty. De vraag is nu: wie is Arnold? Bestaat Arnold nog wel? Een persoon is niet gelijk aan zijn DNA

B) Wat is een persoon? (pg.97)   

ontstaan: (Lat) persona; een masker dat gedragen wordt door een acteur in een toneelstuk. christelijk denkers: John Locke: in zijn essay: Essay Concerning Human Understanding Een persoon is een denkend intelligent wezen, dat over een rede en het vermogen tot reflecteren beschikt en dat zichzelf kan beschouwen als zichzelf, één en hetzelfde denkende ding op verschillende tijdstippen en plaatsen, waarbij het dat enkel doet met dat bewustzijn dat niet los te beschouwen is van het denken en er essentieel aan is.

9









Men kan op deze theorie niet alleen mensen plaatsen maar ook primaten en dolfijnen die ook een bewustzijn en het vermogen tot communicatie hebben. Etienne Vermeersch hanteert de volgende definitie: alleen een wezen met een bewustzijn, (=authentieke ervaring van zintuiglijke indrukken en emoties) een zelfbewustzijn (met reflectie over de eigen belevenissen en uitingen), met sociale relaties en met een minimale deelname aan cultureel erfgoed. We kunnen hier uit afleiden dat een embryo, zelfs een baby GEEN persoon is. Wat zegt de definitie van identiteit over celkerntransplantatie met als doel het verwekken van menselijke personen? Vb. de verenigde tweeling Eng & Chan, Lori & Riba. Elke helft van een tweeling beschouwt zichzelf als uniek, als een wezen met persoonlijke identiteit. Tal van verenigde tweelingen hebben indien ze voldoen aan de criteria van een persoon een duidelijk en ondubbelzinnig besef van eigen identiteit. Wright zegt; Stel dat je een tweeling bent en je lijkt zo sterk op je broer ook qua persoonlijkheid, dat niemand je van je broer zou kunnen onderscheiden…….Wie ben je nu? Wright antwoordt: “Jij bent jezelf, je kunt alles veranderen aan je identiteit, maar je kunt je bewustzijn van jezelf als een afzonderlijk wezen niet wijzigen, We zouden in staat zijn om onze levens uit te wissen maar onszelf uitwissen lukt niet Personen die genetisch identiek zijn zullen sterk op elkaar lijken maar toch zullen er verschillen zijn, men kan geen personen kloneren, wel het genetisch materiaal.

C) Kloneren, menselijke waardigheid en respect voor klonen.(pg.102) 





Tegenstanders van kloneren redeneren meestal als volgt; het kloneren van personen doet afbreuk aan de persoonlijke identiteit of uniciteit en dit betekent bijgevolg een aantasting van de menselijke waardigheid. We hebben hierboven aangetoond dat een verlies aan identiteit een misvatting is. Wat is nu menselijke waardigheid (Human Dignity)? Of beter gesteld, waarop berust de menselijke waardigheid? Dit wordt vaak als slotargument gebruikt in een discussie; men stelt dat een bepaalde handeling in strijd is met de menselijke waardigheid zonder dat verder te beargumenteren. Dit argument is herhaaldelijk gebruikt, ook in de jaren 70 over invitro-fertilisatie. -John Grabowski (theoloog) stelt dat het kloneren van mensen de menselijke heerschappij overschrijden en, het doet de menselijke waardigheid geweld aan en reduceert de mens tot een subpersoonlijke status. Dit doet weeral verwarring ontstaan.

10

 

 

-De resolutie van het Europees parlement zegt ongeveer net hetzelfde, zonder verdere argumentering; blijkbaar is dat genoeg. We passen dit toe op tweelingen; druist hun bestaan in tegen de mensenrechten? De historische wortels van menselijke waardigheid: - Middeleeuwen: de mens in de middeleeuwen was afhankelijk van Gods wil, de natuur of het lot. De mens heeft wel de mogelijkheid om zelfstandig te leven dit in tegenstelling tot dieren die volledig afhankelijk zijn van de natuur. De menselijke natuur ligt niet vast, de mens is een vrij wezen. (Nu weet men dat de mens wel afhankelijk is van de natuur, bv. we zijn ondergeven aan de natuurwetten) - Renaissance; idee: de mens bepaalt zelf zijn doel. Dit alles kunnen we aanduiden als de eerste karakteristieken van menselijke waardigheid, met het begrip autonomie. Op autonome wijze leven is enkel mogelijk indien men in staat is om zelfstandig te denken, wat als 2e component van menselijke waardigheid beschouwd werd. - De hele menselijke waardigheid ligt dus in het denken Vb. de natuur kan ons vernietigen maar wij zullen het beseffen dat we vernietigd worden, de natuur niet! De mens is bewust van zijn omgeving en van zijn eigen bestaan; kortom hij bezit zelfbewustzijn; het derde kenmerk van menselijke waardigheid. De mens kiest zijn eigen waarden en normen. Dit alles werd ook als het begin van de mensenrechten beschouwd. Een aanslag op de menselijke waardigheid houdt dus in dat er een inbreuk wordt gepleegd op de autonomie en het geluk van een persoon, is dit zo bij kloneren???? Het vermogen tot het opdoen aan informatie en inzicht te verkrijgen in de determinerende factoren, bieden een fundament om de menselijke waardigheid een moderne invulling te geven. Het gevolg hiervan is dat kloneren geen afbreuk doet aan de menselijke waardigheid maar ze juist vergroot!

D) Geplande en toevallige voortplanting (pg. 109) 

 

De ontwikkeling van anticonceptiva en de technologie om het bevruchtings- en voortplantingsproces te bepalen zoals de mens dat zelf kiest, dragen bij tot de ontplooiing van de menselijke waardigheid. We merken op dat diegenen die van mening zijn dat kloneren indruist tegen de menselijke waardigheid ook vaak diegenen zij die van mening zijn dat een onnatuurlijke voortplanting gevaarlijk is. Wie van een kloon zou beweren dat hij of zij geen menselijke waardigheid heeft, doet aan discriminerende projectie van de eigen misvattingen omtrent de vraag wat het betekent om een waardig mens te zijn.

11

E)Respect voor personen. 







a.d.h.v. de definitie van personen kunnen we besluiten dat experimenten op embryo’s geen vermindering inhouden van het respect voor personen. Verdient een persoon wiens genoom wordt gekopieerd minder respect? Het is niet eenvoudig om het begrip respect te verklaren. Is het een geloof, een houding of een gedragspatroon? Wat bepaalt het verschil tussen respect enerzijds en bijvoorbeeld angst, liefde, eerbied, bewondering anderzijds? Kan men respect hebben voor personen op zich of meer voor eigenschappen, talenten, vermogens van personen; bijv. een beroep dat iemand uitoefent of de kennis die hij bezit? Men mag geen mensen discrimineren op basis van de manier waarop ze werden verwekt, net zo min als op basis van geslacht, huidskleur, seksuele geaardheid, enz. Wat hierbij de oorzaak soms is, is de kritiek, die verspreid wordt via de media…. Bv.; Men beweert dat iemand minder respect verdient en hoewel men daar geen enkel zinnig argument voor geeft, gaan sommigen door de bewering zich zelf minder respectvol opstellen; de kritiek maakt zichzelf waar. Bv.; monozygote tweelingen zijn genetisch aan elkaar gelijk. Zij verdienen niet meer of niet minder respect dan personen die uniek zijn qua genoom. Besluit: als we respect voor personen invullen door naar eigenschappen, vermogens, talenten en handelingen te verwijzen , dan zullen klonen in meer of mindere mate gerespecteerd worden naargelang het leven dat ze leiden, net zoals iedereen.

F) Menselijke waardigheid gekoppeld aan instrumentaliteit. (pg.113) 





Het begrip menselijke waardigheid wordt ook vaak gekoppeld aan de Katiaanse ethiek; de vraag of iemand uitsluitend als doel of als middel gebruikt kan worden, maar dit is niet altijd bruikbaar want soms kan de vraag of iemand uitsluitend als middel of uitsluitend als middel gebruikt wordt niet altijd worden beantwoord. De idee dat individuen gebruikt worden als middel voor de doelen van anderen wordt ook aangeduid als instrumentalisering. Ontstaan: bijvoorbeeld de franse genethicus Axel Kahn beroept zich op de 18e eeuwse filosofie van Immanuel Kant, namelijk dat een individu nooit louter als middel maar ook steeds als doel moet gebruikt worden. Vaak worden er ook slechte motieven toegeschreven in de context van kloneren. Ouders zouden een kind kloneren om het te gebruiken als orgaanbank. Niettemin stelden critici dat de ouders om verkeerde redenen een kind willen

12

Bv. Anissa Ayala, een meisje met leukemie werd gered door haar zusje; verwekt om Anissa’s leven te redden door een beenmergtransplantatie. De vraag is nu; wat zijn de goede redenen om een kind te verwekken? G) Kloneren, onnatuurlijke voortplanting en seks (pg.116) 







Het argument dat men kloneren van het menselijk genoom moet verbieden omdat het onnatuurlijk is, is één van de meest gehoorde argumenten. Wat is op deze idee gegrond en wat bedoelt men met onnatuurlijk? We kunnen stellen dat alles wat natuurlijk is, betrekking heeft op alles wat los staat van het menselijke. Sommigen bedoelen met ‘natuurlijk’, dat we de natuur zijn gang moeten laten gaan. Hieruit spreekt een sterk geromantiseerde visie op het verleden. Men denkt bovendien dat de natuur goed is, maar de natuur is niet goed of slecht, ze trekt haar niets aan van het menselijke bestaan; van het menselijk geluk of leed. Het menselijke handelen gaat voortdurend in tegen het natuurlijke; de natuurlijke gang van zaken kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben. Nergens komt de menselijke waardigheid beter tot uiting dan wanneer hij ingrijpt in de natuurlijke gang van zaken. Bv. in het geval van een ernstige ziekte kunnen we de dood misschien vermijden met een operatie. De bewering dat we de natuur haar gang moeten laten gaan lijkt ons de negatie van het meest typische aan de mens.

H) Kloneren en de wil van God.( pg.118) 





Ook bestaat er een argument dat het kloneren van menselijk genetisch materiaal ingaat tegen de wil van God. Wetenschapslui die mensen willen kloneren; zo luidt het bezwaar, zouden slechts uit zijn op het nastreven van hun eigen belangen, wat ingaat tegen de wil van God. Men haalt verschillende passages aan uit het Oude en Nieuwe testament; in de meerderheid moet het erop lijken dat kloneren ingaat tegen de wil van God terwijl anderen zeggen dat het juist een goddelijke must is. Wij weten dat de Bijbel gewoonweg niets zegt over kloneren. Wat de functie van seks is, moeten de mensen zelf bepalen en dat kan verschillend zijn van mens tot mens. Dankzij anticonceptiva zijn we in staat om seks als volwaardige menselijke activiteit te beschouwen en dat niets te maken moet hebben met reproductie.

13

I)

Kloneren, geneeskunde en pedagogie (pg.122) 



 



Velen zijn van mening dat men kloneren moet verbieden zolang er geen garanties bestaan dat de kinderen die erdoor verwekt worden gezond zullen zijn. Dit is het sterkste argument om het kloneren te verbieden. Er bestaan twee vormen van het argument: - in de eerste versie verwijst men erop dat het produceren van Dolly vele pogingen nodig waren en dat uiteindelijk maar één gelukt is. Het verlies van embryo’s betekent niet de dood van een persoon maar vele vrouwen die aan dit experiment deelnemen zullen ongetwijfeld vele traumatische gevolgen hebben. - Een tweede versie van het medische argument om kloneren te verbieden, hangt samen met het risico op afwijkingen die zich pas zullen uiten nadat een menselijke kloon al enkele weken of jaren heeft geleefd; wetenschappers spreken over junk DNA Ian Wilmut benadrukt dat hij niet weet hoe het verouderingsproces zal verlopen, het gevaar is nog steeds groot dat ze op jonge leeftijd zal sterven Bij mensen toegepast zou het kunnen dat bepaalde ziektes die zich op oudere leeftijd voordoen, ook zou voorkomen bij tieners Bv. een tiener die aan dementie lijdt. werkwijze van het verouderingsproces: pg 126 De filosoof Tooley concludeert het volgende: Er zijn redenen voor een tijdelijk, wettelijk verbod op het kloneren van menselijk genetisch materiaal met als doel het produceren van personen. Het risico dat kloneren met zich meebrengt is dat iemand een persoon zal laten bestaan die vroegtijdig zal verouderen of zal lijden onder ander defecten. We kunnen ons nu afvragen hoe veilig de techniek moet zijn vooraleer we op een moreel verantwoorde manier een poging ondernemen om een persoon te verwekken via klonering. - we kunnen enerzijds de lat te hoog leggen, zodat er geen enkel risico meer is. - We kunnen anderzijds de lat te laag leggen waardoor de kans bestaat dat kinderen die verwekt zijn via klonering zich een slachtoffer zouden voelen van een overhaast uitgevoerd wetenschappelijk experiment.

14

J) Problemen met de psychische identiteit. (pg.129) 





Sommige auteurs zijn van mening dat menselijk klonen grotere problemen zullen ondervinden met betrekking tot hun psychische identiteit, omdat het verwachtingspatroon van hun omgeving anders zal zijn dan bij kinderen die een uniek genetisch patroon hebben. Ian Wilmut deelt deze mening; ‘De sociale bezorgdheid is da de ouders niet in staat zouden zijn om een kind dat een kopie van één van hen is, op een natuurlijke manier te behandelen. De bezorgdheid die Wilmut uit, duikt in sterkere mate op wanneer een kloon niet genetisch identiek zou zijn aan één van de ouders. Bv. Peter Singers en Deane Wells drukken het zo uit: Als een ouder veel moeite zou gedaan hebben om een kloon te verkrijgen van een briljant man of leidend staatsman dan zou de teleurstelling zou groot zijn moest het kind geen eigenschappen hebben van deze persoon. Het verwachtingspatroon waar Singer en Wells verwijzen is een variant op het genetisch determinisme waar we het al eerder over hadden. Men kopieert altijd het genoom niet de persoon zelf. Stel dat een vrouw zwanger wordt van een donorspermacel van een Nobelprijswinnaar en er blijkt na enkele jaren dat het kind de eigenschappen van die persoon niet heeft geërfd. Dan zal de moeder toch nog altijd van het kind houden en zal ze het toch goed verzorgen? Kinderen worden overwegend gewaardeerd om wat ze zijn en niet om wat ze eventueel kunnen worden. Er is geen reden om te denken dat het in het geval van klonen anders zou zijn.

K) Klonen en hun toekomst.(pg. 134) 



“Klonen zullen geen toekomst hebben, zo luidt de opmerking, omdat hun ouders al hun hele leven hebben uitgestippeld.” Beslissingen van ouders sluiten altijd een paar toekomstperspectieven uit, maar ze openen ook andere. Het is de taak van alle oudersom beslissingen te nemen ten aanzien van hun kinderen, hoe ze ook zijn verwekt, die aansluiten bij wensen, verlangens en mogelijkheden van het kind zelf. “Weten hoe je eruit ziet, aldus het argument, doet afbreuk aan het recht van eenieder op een open toekomst en, volgens sommigen ook aan het recht van onwetendheid.” Het is evenwel duidelijk dat de inhoud en verpakking twee verschillende zaken zijn. Vb. Sommige kinderen hebben heel sterke gelijkenissen met één van de ouders, lijden die kinderen omdat ze deze gelijkenissen hebben? Monozygote tweelingen verschillen uiterlijk vaak meer naarmate ze ouder worden.

15



Besluit: een jongere kloon zal niet de indruk hebben dat zijn of haar leven weerspiegeld wordt in een leven dat al geleid is door een oudere kloon.

L) Kennis over erfelijke ziekten. ( pg.137) 

Aangezien klonen genetisch identiek zijn kan een jongere kloon, indien hij de genetische ouder kent, weten welke erfelijke ziekten hij zal ontwikkelen op latere leeftijd. Je kan deze informatie nu al verkrijgen, namelijk wanneer iemand hem laat genetisch testen of screenen. De situatie is niet dezelfde aangezien niemand verplicht is om hem te laten screenen. Een kloon heeft de keuze tussen het al dan niet geïnformeerd zijn; hij is altijd geïnformeerd tenzij dat hij niet weet dat hij of zij door kloneren verwekt is, of haar genetische ouder niet kent.



We kunnen het ook op een positieve manier bekijken: ten eerste biedt geïnformeerd zijn veel mogelijkheden die een onwetend iemand niet heeft. In de meerderheid van de ziekten speelt de omgeving ook een rol; door een dieet te volgen of preventieve medicatie te nemen kan men het probleem vermijden. Besluit: Het leven van een oudere kloon kan op een positieve wijze richtinggevend zijn voor het leefpatroon van de jongere kloon. Ook hier geldt dat kennis, in dit geval zelfkennis, de zelfbeschikking en autonomie vergroot. Dat neemt niet weg dat sommige mensen liever onwetend zijn dan geïnformeerd, maar dat probleem lijkt ons niet voldoende om een verbod op kloneren van menselijk genetisch materiaal te rechtvaardigen.



M) Verwantschapsrelaties en gezinsstructuren. (pg.139)  



 

Protest tegen kloneren van menselijk genetisch materiaal heeft vaak ook te maken met angst dat de huidige familie- en gezinsstructuren zullen veranderen. Klonen zullen nog meer verward zijn over hun afkomst omdat ze minder duidelijkheid hebben over de vraag wie nu hun ouders, grootouders, zussen, broers, neven, onkels en tantes zijn. Er zijn inderdaad verschillende combinaties mogelijk; zie pg 140 In feite moeten we nog redelijke en uitvoerbare regels ontwikkelen, zelfs voor elementaire vragen zoals wie van de 5 mogelijke ouders door de wet erkend moet worden als diegene met rechten en plichten ten aanzien van het kind. De moeilijkheden met betrekking tot het ouderschap waar Anas op wijst bestaat voornamelijk in het hoofd van de critici van IVF en kloneren, zoals Anas zelf. Besluit; kinderen die seksueel zijn voortgebracht, hebben bv.50 procent van de genen van de moeder, dit kind 100 procent. Het wordt opgevoed door een man die ze, terecht, als haar vader 16

beschouwt, ook al hebben ze geen genen gemeenschappelijk. Is dit werkelijk problematisch? N) Kloneren en de angst voor de glibberige helling. (pg.143) 

In nagenoeg elk debat over om het even welke bio-ethische problematiek duikt het argument van het hellend vlak of de glibberige helling (slippery slope) op. Dat drukt de vrees uit dat, zodra een bepaalde praktijk wordt toegelaten we ons op een glibberige helling begeven waardoor we onze controle verliezen en beginnen glijden, zonder mogelijkheid om af te remmen. Kortom, men weet waar men begint maar niet waar men eindigt. Bv. Sommige tegenstanders van euthanasie denken dat uiteindelijk ook bejaarden en gehandicapten zullen gedood worden, zonder daar om gevraagd te hebben. Het beeld van een glibberige helling of hellend vlak is vaak misleidend.  Ook bestaat er nog een andere vrees, namelijk die van het kloneren van dictators en het kloneren van superlegers. - op het eerste valt er vlug te antwoorden, er is een groot verband tussen het genoom kopiëren en de persoonlijkheid kopiëren. - Het tweede is gewoon niet realistisch, ten eerste ei si veel tijdverlies, ten tweede voor een leger heb klonen heb je veel baarmoeders nodig, en die vrouwen moeten dan nog eens hun kind afstaan aan een dictator. Kortom dit alles is heel onwaarschijnlijk.

O) Eugenetica en de glibberige helling (pg.147) 





Een voorspelling die we ernstig moeten nemen stelt dat men zal kloneren vanwege eugenetische redenen. Men zou, aldus de engelse wetenschapper Galton, die de eugenetica op de voorgrond bracht, het rudimentair barbarisme uit de wereld willen helpen door selectieve voortplanting De geschiedenis van de eugenetica behoort tot de donkerste bladzijden van de westerse geschiedenis van de 19e en 20ste eeuw. Vb. in de 19e eeuw werden programma’s voorgesteld om de bevolking aan selectieve voortplanting te laten doen waarbij de staat zou meebeslissen wie zich mocht voortplanten met wie en wanneer, dat met oog op het verbeteren van het menselijke soort. Maar eugenetica heeft momenteel een andere betekenis gekregen. De waarden die men nu in de biomedische context benadrukt zoals autonomie, empathie, vrijheid van reproductie, vrijwaren van leed en schade zijn waarden die volledig haaks staan op de vroegere eugenetische ideologie.

17





Aangezien toeval inherent is aan seksuele reproductie, is het resultaat altijd voor een groot deel onvoorspelbaar. We weten niet hoe de genetische kaarten worden geschud. Het bijzondere aan kloneren nu is dat de toevalsfactor van seksuele reproductie grotendeels wordt uitgeschakeld maar zoals we al weten zal het kloneren van een bijzonder intelligent persoon niet noodzakelijk een bijzonder intelligent kind opleveren; hetzelfde geldt voor allerlei andere persoonlijkheidskenmerken. Maar er zijn vanzelfsprekend eigenschappen die wel in hoge mate voorspelbaar zullen zijn; bv. schoonheid. Probleem: ontstaan van een handel in embryo’s van bv. filmsterren. Oplossing: onderzoek naar kloneren te reguleren en ,eens de medische aspecten op punt staan, ook de celkerntransplantatie niet te verbieden maar aan strikte voorwaarden te onderwerpen. Zo is het mogelijk om er een goede controle op uit te voeren. Wel is het een goede zaak om het commercieel verhandelen van embryo’s of lichaamscelkernen door klonering te verbieden. Van het grootste belang evenwel, is de kwaliteit van het genoom wat potentiële gezondheid betreft en de mate waarin een goede opvoeding (in de ruime zin van het woord) wordt gegarandeerd. We kunnen betwijfelen of iemand in staat is om voor een kwalitatieve opvoeding te zorgen als het motief voor het verwekken van een kloon duidelijk niet gericht is op het kind in totaliteit maar op specifieke eigenschappen.

P) Kloneren, demografie en genetische diversiteit. (pg.154)  

Een veel gehoorde opmerking in het debat over kloneren, is dat mensen die geen kinderen kunnen verwekken op de gangbare seksuele manier, hun toevlucht moeten zoeken in adoptie. Het zou een vorm van discriminatie zijn ten opzichte van onvruchtbare mensen om hen te verplichten toevlucht te zoeken tot adoptie. Niet iedereen die onvruchtbaar is en een kinderwens heeft, beschouwt adoptie als een bevredigend alternatief.



Het lijkt ons wenselijk om onvruchtbare mensen voor ze overgaan tot bv. IVF of klonering , te informeren over de voor- en nadelen van adoptie. Maar als men na het overwegen van alle alternatieven toch opteert voor IVF of in de toekomst klonering dan moeten we hun keuze respecteren.  Dit standpunt wordt, zo denken we, verder ondersteund door: a) het gegeven dat mensen die hun toevlucht zoeken tot kunstmatigereproductietechnieken vaak gemotiveerd zijn om voor een kwaliteitsvolle opvoeding te zorgen,

18

b) door het feit dat vruchtbare vrouwen zich in principe zich zondere voorwaarden kunnen voortplanten en c) door het inzicht dat ongewenste kinderloosheid door sommige mensen als iets bijzonder traumatiserend wordt ervaren. 



 

Andere critici maken de volgende bedenking: de wereld is nu al overbevolkt, daarom doen onvruchtbare mensen er beter aan om ofwel kinderloos te blijven om ofwel kinderen uit armere landen te adopteren. Een verbod op kloneren vanuit bezorgdheid voor de demografische groei is slechts een druppel op de hete plaat. Het lijkt veel meer aangewezen om de bevolkingsexplosie tegen te gaan door middel van geboorteplanning, educatie, het scheppen van jobs, enz. Het laatste argument is de opvatting dat kloneren er op de lange duur zal op leiden dat de genetische diversiteit van de mens in het gedrang komt Het is zeker dat de genetische diversiteit , uitgaande van de overweldigende meerderheid van mensen die zich seksueel blijven voortplanten nooit door klonering zal worden bedreigd.

19

6) Hoofdstuk 5: Waarom wel? Argumenten pro reproductief kloneren. 

 

Zodra de techniek medisch verfijnd is, bestaat er geen afdoende argument om de toepassing van de NST- techniek (celkerntransplantatie) op mensen te verbieden. Maar het is niet omdat er geen redenen zijn om iets te verbieden dat men het daarom ook moet doen. Mag alles wat kan?, Moet alles wat kan? We zouden kunnen opmerken dat, aangezien er niets op tegen is, er ook geen reden hoeft te worden gegeven waarom men personen wil verwekken door middel van klonering. Misschien is het beter om de kredieten van kloneringtechnieken aan te wenden voor de behandeling van medische problemen van al bestaande personen? Wanneer we denken aan derdewereldlanden en weten dat we met het geld aan kloneren spenderen, duizenden mensen kunnen helpen met goedkope, maar levensreddende geneesmiddelen, dan lijkt het inderdaad medisch onverantwoord het onderzoek naar NST op mensen voort te zetten. Maar het financiële argument op zich kan niet doorslaggevend zijn om een bepaalde vorm van onderzoek te verbieden want anders zou men het idee uithollen van vrij onderzoek, wat een gevaarlijke ontwikkeling zou zijn.

A) De vloek van onvruchtbaarheid (pg. 161) 



Kloneren houdt de belofte in dat onvruchtbare mensen die niet door de bestaande technieken kunnen worden geholpen, toch aan een kind zullen geraken. Dit is ongetwijfeld het belangrijkste voordeel van de techniek. Een belangrijke vaststelling is dat onvruchtbaarheid geen zeldzaam fenomeen is.( in 1990: 8-10 % van de wereldbevolking) Onvruchtbaarheid (=het onvermogen om een gezond kind te baren, te dragen of te concipiëren.) kan verschillende oorzaken hebben. - Onvruchtbaarheid bij mannen kan te wijten zijn dat er geen of te weinig spermacellen worden geproduceerd worden, of omdat ze geen bevruchting tot stand kunnen brengen. - Bij de vrouw wordt onvruchtbaarheid meestal veroorzaakt door een fysieke of chemische barrière in haar voortplantingsorganen, waardoor eicellen niet bevrucht worden of waardoor de bevruchte eicel niet in de baarmoeder terechtkomt.

B) Intermezzo: geassisteerde voortplanting. (pg.163) 

We belichten even kort de voornaamste reproductietechnieken:  Kunstmatige inseminatie (KI) -Deze techniek waarbij zaadcellen van een man meestal met injectie, in de geslachtsorganen van de vrouw worden gebracht. -impotentie of het onvermogen om een erectie te krijgen is een onrechtstreekse vorm van onvruchtbaarheid bij mannen.

20

-Als het sperma van de man onvruchtbaar is, kan de vrouw of het koppel toch een beroep doen op KI, door gebruik te maken van een donorinseminatie.  In-vitrofertilisatie (IVF) en verwante technieken -IVF werd ontwikkeld door Steptoe & Edwards in 1978 -De techniek was aanvankelijk bestemd voor vrouwen met verstopte eileiders, maar wordt nu toegepast bij verschillende vormen van onvruchtbaarheid. Bij IVF worden onbevruchte eicellen met een naald opgezogen uit de eierstokken en vervolgens bevrucht met sperma buiten het lichaam, in een reageerbuis of een petrischaaltje. (in vitro= in glas) - GIFT = gamete intrafallopian transfer; eicellen die rechtstreeks komen uit de eileiders worden samen met de zaadcellen rechtstreeks in de eileider gebracht, de bevruchting gebeurt in de baarmoeder. - ZIFT = zygote intrafallopian transfer, als men de zygote kort na de bevruchting ( één à twee dagen)in de eileider brengt - Dankzij het gebruik van een recent ontwikkelde kweekvloeistof kan het embryo gedurende vijf dagen in vitro groeien. Zo kan men sterkere embryo’s selecteren en hoeft men er niet vier of vijf in te planten maar een stuk of twee; zo verkleint de kans op de geboorte van een meerling. - Wanneer men vaststelt dat een vrouw na een IVF behandeling zwanger is van een meerling kan de vrouw verschillende beslissingen nemen: 1)de zwangerschap verder laten evolueren, ook al kunnen er zich verdere complicaties voordoen. 2)één of meerdere embryo’s opofferen zodat de overlevingskansen van de andere toenemen. 3)de zwangerschap niet laten door gaan en eventueel opnieuw beginnen. - De werkwijze, toegepast in de meeste fertiliteitsklinieken, om meerdere embryo’s tegelijk in de baarmoeder in te planten in de plaats van één, heeft duidelijke nadelen. Problematisch is ook de valse hoop die bij onvruchtbare koppels met een kinderwens wordt gewekt. C) Onvruchtbaarheid bij mannen (pg. 170)  

Naast impotentie zijn er ook nog andere oorzaken van onvruchtbaarheid zoals hormonale of fysiologische afwijkingen, overmatig gebruik van drugs of alcohol en ziekte. Voor mannen met sperma dat onvoldoende beweegt kan IVF evenwel geen hulp bieden. ICSI= De enige techniek die hier efficiënt kan worden gebruikt is de injectie van één zaadcel in de eicel van de vrouw.

21

  

Als de man niet enkel sperma produceert van slechte kwaliteit maar ook geen rijpe spermacellen aanmaakt dan kan ROSNI ( round spermatid nucleus injection) een oplossing bieden. Een variant op de techniek, ROSI wordt de volledige spermatide geïnjecteerd. De follow-up studie, uitgevoerd aan de universiteit van Brussel toont aan dat de bijna 3000 ICSI baby’s die sinds 1992 zijn geboren, geen groter risico lopen op aangeboren aandoeningen en zich niet trager ontwikkelen dan gewone IVF kinderen of kinderen die seksueel werden verwekt.

D) Draagmoederschap (pg. 173) 



Er zijn verschillen situaties mogelijk waarbij men een beroep doet op draagmoeders - Onvruchtbaarheid van de vrouw, het onvermogen om eicellen te produceren - De vrouw is vruchtbaar maar heeft een aandoening aan de baarmoeder of heeft er geen. Vrouwen die onvruchtbaar zijn omdat ze geen eierstokken hebben of omdat ze geen eicellen kunnen produceren, kunnen nog niet geholpen worden.

E) Problemen bij draagmoederschap ( pg. 175)   



In sommige gevallen waarbij een beroep werd gedaan op draagmoeders ontstonden er conflicten Bv. een baby uit New Jersey Wat betekent het om draagmoeder te zijn? Wij zijn van mening dat de centrale moeder de draagmoeder is, dit wil niet zeggen dat de andere moeders onbelangrijk zijn. Positieve en negatieve gevolgen: Zonder te willen ontkennen dat het draagmoederschap inderdaad aanleiding kan geven tot grotere problemen, willen we er toch op wijzen dat tot op heden in de overgrote meerderheid van de gevallen waarbij kinderen via draagmoederschap ter wereld zijn gebracht alles uitstekend is verlopen. Opmerkelijk is ook dat gewone adoptie wel gemakkelijk wordt aanvaard, hoewel de procedures vaak omslachtig en de selectiecriteria erg streng zijn. In het algemeen wordt het niet maatschappelijk betwist.

22

F) Verminderde vruchtbaarheid. (pg.177) 



  

Verschillende onderzoekers kwamen recent tot dezelfde, verontrustende vaststelling. Het aantal zaadcellen per millimeter ejaculaat daalde vrij spectaculair gedurende de 2e helft van de 20ste eeuw bij mannen uit geïndustrialiseerde landen. De meest waarschijnlijke oorzaak van de verminderde vruchtbaarheid is de abnormale hoeveelheid oestrogeen of oestrogeen- imiterende chemicaliën in het milieu. Deze chemische stoffen die op geslachtshormonen gelijken of ermee interfereren, ontstaan in de industrie en uit producten die zich ontwikkelen bij het verbranden van benzine. Bepaalde stoffen die worden toegevoegd aan plastic en verwekt worden in inkten, verven en aan lijmensoorten worden ervan verdacht kanker aan de voortplantingsorganen te veroorzaken. Maar hierover bestaat nog geen algemene zekerheid. Vruchtbaarheidsspecialisten zijn ervan overtuigd dat het aanbod aan reproductietechnieken, waaronder kloneren, moet worden uitgebreid omdat de natuurlijke vruchtbaarheid afneemt. Sommige auteurs verwijzen zelfs naar een nieuwe seksuele revolutie. Onderzoek in 1996 toont aan dat de eerste stap op weg naar produceren van sperma van verschillende zoogdieren, misschien ook de mens, in testikels van andere diersoorten. Vb. de xenotransplantatie van een rattentestikel naar een man - risico’s zijn: -virussen van de rat overbrengen op de mens -mutaties in het DNA

G) Kunstmatige baarmoeder (pg. 179)  

 

De onderzoekers verkiezen in plaats van kunstmatige of artificiële baarmoeder, de term Extrauterine Fetal Incubation System (EUFI) Voordelen:- het bestuderen van de embryonale ontwikkeling zou veel gemakkelijker worden - men zou de zieke foetussen die niet met de huidige behandelingen worden gered, in leven kunnen houden - foetussen zouden in de laatste fase van de zwangerschap kunnen geholpen worden indien de baarmoeder te klein wordt - als de moeder sterft zou men de foetus in leven kunnen houden. Indien ook het menselijk kloneren mogelijk wordt dan kunnen ook mannen op deze manier een kind krijgen zonder beroep te doen op draagmoeders. Dit is allemaal nog toekomstmuziek maar het is nuttig om nu al na te denken over de potentiële voor- en nadelen.

23

H) Kinderen à la carte (pg. 180) 







Zodra de techniek ver genoeg gevorderd is, kan kloneren een oplossing bieden voor onvruchtbare mensen die toch een genetisch eigen kind willen, maar ook voor homo- seksuele koppels en mensen die aan een erfelijke aandoening leiden en die liever niet doorgeven aan hun nakomelingen. De kloneertechniek staat niet stil. Met de Polly techniek kan men ook transgene organismen maken die DNA bevat dat afkomstig is van een andere soort, maar ook om een genoom te maken die afkomstig is van twee personen. Zo kan men een baby creëren die niet een kloon is want hij of zij bezit de genomen van beide ouders Bovendien omzeilt men op die manier een aantal mogelijke bezwaren die we hierboven hebben besproken, aangezien een persoon die op die manier totstandkomt technisch gezien geen kloon is. Andere bezwaren duiken dan wel weer op. Bv. het ontstaan van de ultieme designer- baby, die werd verwekt uit het DNA van 3of meerdere personen. Maar zo’ n scenario is niet realistisch , zelfs met de kennis die het Human Genome Project ons bezorgt is het verre van duidelijk welke genen we moeten gebruiken die voor bv. intelligentie zorgt.

I) Moderne Eugenetica. (pg. 183) 





Kloneren met behulp van de Dolly techniek zou ervoor kunnen zorgen dat koppels een kind verkrijgen dat genetisch identiek is aan één van de partners, daardoor kan vermeden worden bepaalde schadelijke genen worden doorgegeven. Toepassing: De asjkenazim, joden uit Midden- en Oost- Europa afkomstig zijn, zijn drager van een relatief groot aantal schadelijke genen, verantwoordelijk voor ziekten zoals bijv. mucoviscidose. In de Verenigde Staten screent de Comissie voor Joodse erfelijke ziekten systematisch joodse schoolkinderen. Dankzij dat advies komt de ziekte bijna niet meer voor binnen de Joodse bevolking in de Verenigde Staten. Is dat erg? We zouden kunnen argumenteren zodra we daar de mogelijkheid voor hebben dat het zelfs immoreel zou zijn om de genen die dergelijke ziekten veroorzaken niet uit te schakelen. Is dit eugenetica? Ja, als men onder de term uitsluitend het ingrijpen in genetisch materiaal met oog op het verminderen of vermijden van potentieel leed verstaat. De grondlegger van de eugenetica is Francis Galton. De eugenetici toentertijd hadden het over de kwalitatieve verbetering van de menselijke soort. Wij zijn niet geïnteresseerd in het verbeteren van de genen- pool van de menselijke soort. Het gaat ons enkel en alleen over het vermijden van leed dat door potentiële of al bestaande personen zou kunnen worden ervaren. Als deze mogelijkheid bestaat, waarom zouden we dat dan niet doen?

24





  







We moeten er wel op wijzen dat genen, zoals Matt Ridley in zijn boek Genome duidelijk maakt, niet de functie hebben om ons ziek te maken. Het is maar als we een gen ontberen, of als een gen zijn werk niet goed doet, dat problemen ontstaan. Kloneren kan een vorm van eugenetica zijn als bv. een koppel kiest om een kloon te maken van één van de partners omdat de andere partner een erfelijke ziekte heeft die hij liever niet doorgeeft. Toenemende kennis van genetica en voortplanting en wetenschappelijke en technologische macht erover, resulteert in meer zelfbeschikking en vermindering van menselijk leed. Ons standpunt over genetica niet beledigend ten aanzien van mensen met een bepaalde ziekte of handicap, op geen enkel moment in onze redenering gaat het over mensen die al geboren zijn. We hernemen ook nog eens de problematiek die wordt opgeroepen door het ingrijpen in het genetisch materiaal, niet om therapeutische redenen maar om het te verbeteren. Dit neemt evenwel niet weg dat de weg tussen therapie en verbetering in de toekomst steeds kleiner zal worden. Bv. Stel dat men door in te grijpen in de embryonale toestand het immuunsysteem van de mensen kan gaan verbeteren. Dit kan evengoed als een therapeutische ingreep of als een verbetering begrepen worden. Kloneren kan ervoor zorgen dat eigenschappen wel doorgegeven worden, tenminste deze die erfelijk zijn. Bij seksuele reproductie kunnen bepaalde eigenschappen niet meer aanwezig zijn in de volgende generatie. Vb. intelligentie, artistieke aanleg, schrijf of muzikaal talent, sportieve aanleg, enz. Vele mensen zijn van mening dat we geen genoom mogen kloneren met oog op reproductie van bij. Een intelligent of muzikaal kind. Als we dan toch kunnen kloneren waarom niet ineens begaafde kinderen. Men stelt dat alleen nodig is om mensen te helpen die onvruchtbaar zijn en niet kunnen geholpen worden door andere technieken. Is dit geen vorm van discriminatie tegenover van gezonde en vruchtbare mensen? We mogen niet vergeten dat de biotechnologische ontwikkelingen nog maar van een recente datum zijn, we zijn nog niet vertrouwd met de mogelijkheden en de beperkingen ervan. Een te snel njet tegen het gebruik en de toepassing ervan, kan ons beroven van potentiële voordelen.

25

J) Therapeutisch kloneren.(pg.192)  





Reproductief kloneren gaat over de voortplanting, over de mogelijkheid om een mens te maken die genetisch identiek is aan een andere mens. Therapeutisch kloneren heeft betrekking op de mogelijkheid om organen, weefsels of zogenaamde stamcellen te produceren. Vb. dit kan een grote verandering zijn in de wereld van transplantaties. Tegenstand komt vooral van mensen die het problematisch vinden dat men eerst embryo’s moet creëren om er vervolgens stamcellen uit weg te nemen. Dat betekent volgens critici dat men eerst potentieel menselijk leven maakt om daarna te doden. Voor ons wegen de voordelen veel meer door dan de nadelen. De Britse wetgever heeft het wetsvoorstel goedgekeurd om het onderzoek naar therapeutisch kloneren verder te zetten.

6) Bij wijze van conclusie.( pg.195) Zie boek. De verschillende contra- en pro- argumenten worden nog eens opgesomd. -De Raëliaanse sekte, die de organisatie Clonaid oprichtte, wil een baby kloneren uit het genetisch materiaal van een overleden meisje. -Er is in het algemeen een eenzijdige berichtgeving over kloneren, door de voortdurende verwarring van sciencefiction met realiteit en door het beklemtonen van doemdenkscenario’s

26

27