Engeland - atGreijdanus.nl

Tijdbalk met gebeurtenissen Karel V

1477-1588

Streefde naar centralisatie en absolute macht. Een landsheer en de volgende 3 raden hielpen hem daarbij: -Raad van Financiën -Raad van State -Geheime Raad 1555

Filips II

Vrede van Augsburg: Karel V werd gedwongen om in Duitse gebieden waar de lokale vorst protestants was de protestantse eredienst toe te staan. Dit is een directe reden voor Karels aftreden. Volgt Karel V op als koning van Spanje Onvrede over de strenge godsdienstpolitiek, de hoge belastingdruk en de centralisatiepolitiek in de Nederlanden

1566

Smeekschrift: Edelen vroegen om vermindering van kettervervolging  afgewezen Hagenpreken Beeldenstorm Filips stuurt Alva naar de Nederlanden  kettervervolging neemt toe  10e penning

1566-1648

Oorlog: de Nederlanden (Willem van Oranje)  Spanje(Filips II + Alva)

1572

Bloedbruiloft

1576

Gewesten proberen om een oplossing voor de burgeroorlogen en de godsdienstige tegenstellingen te vinden  Pacificatie van Gent  Nederland raakt verdeeld

1579

Unie van Atrecht: Unie van Utrecht:

Zuidelijke Nederlanden Noordelijke Nederlanden

1581

Acte van Verlatinghe: Noordelijke Nederlanden keerden zich af van Filips II

1588

De Noordelijke gewesten besloten zonder vorst verder te gaan De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstaat

De Nederlanden, Frankrijk, Spanje en Engeland

1477-1588

De Nederlanden Nederland in handen van Karel V en Filips II De kerngewesten waren eerst Brabant en Vlaanderen. Deze gebieden waren sterk verstedelijkt en maakten deel uit van een internationaal handelsnetwerk. Holland was minder succesvol omdat er 1geen grote steden waren en omdat er 2lage landbouw opbrengsten waren. Ook was de 3grond niet geschikt voor graanbouw. Maar hier kwam verandering in omdat men erin slaagde de landbouw winstgevend te maken d.m.v. commercialisering en specialisering. Ook zorgde de Moedernegotie voor aanvoer van goedkoop graan. Hierdoor werd Holland toch een rijk gewest en was men in staat hoge belastingen te betalen voor Karels en later ook Filips oorlogen. Willem van Oranje komt aan de macht WvO zag in verdraagzaamheid van en acceptatie van een meer pluriforme samenleving een mogelijkheid tot herstel van de orde. WvO was voor gewetensvrijheid. D.w.z. dat je mag geloven waar je in wilt. Maar alleen protestanten mogen een eredienst houden. Nederland ontstond rond 1588 uit vele stedelijke en regionale economieën die van elkaar gescheiden werden oor onder andere tolbarrières en gewestelijke handelsbeperkingen. Alleen Holland en Zeeland vormden een gezamenlijke markt door het beleid van kooplieden-regenten. Na de val van Antwerpen in 1585 groeide Holland en in het bijzonder Amsterdam uit tot het centrum van de Europese handel. De concurrentie met Frankrijk en Engeland was beperkt.

Engeland In Engeland was er een parlement en een koning. Het parlement zorgde voor evenwicht voor de vorstelijke macht. De staatskerk was de Anglicaanse Kerk. Afwisselend werden in Engeland katholieken en protestanten vervolgd. de scheuring in de kerk zorgde ook in Engeland voor veel beroering na de dood van Hendrik VIII.  Onrust tussen katholieken en protestanten Met het bestijgen van de troon door Elizabeth I werden rust en orde hersteld.

Frankrijk In Frankrijk was de staatskerk de katholieke kerk. Hugenoten werden vervolgd. Maar steeds meer Fransen werden Hugenoot en dus nam de strijd tussen Hugenoten en katholieken toe. In een poging om de strijd te sussen, liet de Franse koning zijn zus in 1572 trouwen met Hendrik van Navarra, een hugenoot (=Franse protestant). Dankzij deze bloedbruiloft wisten veel hugenoten aan de dood te ontkomen. "Parijs is mij wel een mis waard"

Tijdbalk met gebeurtenissen 1588

1588-1648

Ondergang van de Armada (Spaanse vloot)  Spanje zit diep in de financiële problemen . Ook hebben ze het moeilijk door de constante oorlog met Frankrijk Stadhouder Maurits van Oranje en landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt zetten zich in om de militaire macht respectievelijk de handelspositie van de Republiek te versterken. In de Republiek lag de soevereiniteit (=zelfstandigheid) sinds de Deductie van Vrancken (= soort van onafhankelijkheidsverklaring) bij de Staten  Holland voert de boventoon als belangrijkste financier van de defensie-uitgaven

1596

Frankrijk en Engeland erkennen de soevereiniteit van de Republiek door het ondertekenen van het drievoudig verbond  verbond tussen Engeland, Frankrijk en de Republiek tegen Spanje.

1598 1598

Frankrijk doet niet meer mee met het verbond tegen Spanje vanwege onrust in eigen land. Engeland en de Republiek blijven over Edict van Nantes: Verdrag dat door Franse koning Hendrik IV was ondertekend om zo een einde te maken aan de godsdienstoorlog te maken

1609-1621

Twaalfjarig bestand (= wapenstilstand) tussen de Republiek en Spanje Op politiek gebied ontstond er tussen Maurits en Van Oldenbarnevelt een machtstrijd. Deze machtstrijd eindigde in 1619 met de onthoofding van Oldenbarnevelt. Maurits laat de oorlog met Spanje hervatten. Frederik-Hendrik volgt Maurits op als stadhouder Verovert strategische gebieden die de generaliteitslanden heten.

1618

Dertigjarige oorlog: Oorlog in Duitsland die begon als een conflict tussen katholieken en protestanten. Spanje koos partij voor de katholieken. Frankrijk koos voor de kant van de protestanten omdat ze bang waren voor de invloed van Spanje.

1641

Huwelijk Maria Stuart (Engeland) en Willem II (De Republiek)

1648

Vrede van Münster: de Republiek sluit vrede met Spanje

De verhoudingen tussen De Republiek en Engeland worden hechter. Elisabeth I had de Republiek openlijk gesteund tegen Spanje. Later bevond de Engelse koning Karel I zich in financiële problemen en hij was afhankelijk van het parlement. Hij wilde met steun van de Republiek zijn zelfstandigheid behouden en liet daarom zijn dochter trouwen met Willem II

De economie van de Republiek groeit en in de 17e eeuw groeit de volume van de handel van de Republiek. Men richt de Amsterdamse Beurs op om de internationale handel te vergemakkelijken. In de Republiek ontstond de VOC en de WIC VOC: Haalt grondstoffen uit het oosten en verhandelt die verder in Nederland en andere Europese landen. WIC: Hield zich bezig met de driehoekshandel en met kaapvaart tegen Spanje.

Tijdbalk met gebeurtenissen

1648-1702

1650

† Stadhouder Willem II  Stadhouder loos tijdperk no. 1

1650-1672

Stadhouderloos tijdperk 1 De regenten vonden stadhouders te oorlogzuchtig terwijl oorlog duur was en de handel schaadde en daarom dachten ze dat het beter was om zonder stadhouder verder te gaan. Onenigheid tussen staatsgezinden en oranjegezinden over de inrichting van de Republiek als statenbond met of zonder een stadhouder en de mate van soevereiniteit van de gewesten. Het dagelijks bestuur van de Republiek functioneerde dankzij bestuurlijke kwaliteiten van lokale regenten en het staatsmanschap van de raadspensionaris van Holland, Johan de Witt. De Witt opereerde in het landsbelang, maar bij conflicten verdedigde hij toch vooral de belangen van Hollandse regenten. In Engeland ontstaat een burgeroorlog die leidde tot de onthoofding van koning Karel I Stuart  Oliver Cromwell volgt hem op als Lord Protector

1651

Engeland voert Acte van Navigatie in. (zie volgende blz.)

1660

Het parlement hersteld de monarchie  Karel II nieuwe koning

1661

Lodewijk XIV neemt de regering zelf op zich. Hij slaagde erin absolute macht te krijgen. Lodewijk streefde naar een groter Frankrijk.

1672

Rampjaar De Republiek wordt aangevallen door o.a. Engeland en Frankrijk. Johan de Witt werd in dit jaar gelyncht, en het stadhouderschap werd hersteld. De Republiek bleef overeind dankzij de inspanningen van Willem III als legeraanvoerder en Michiel de Ruyter als vlootaanvoerder.

1688-1689

1702

Een bondgenootschap tussen De Republiek en Engeland ontstond toen de katholieke Stuart-koning Jacobus II door een protestante meerderheid in het parlement werd afgewezen en deze meerderheid toenadering zocht tot Willem III als troonopvolger. = Glorious Revolution (1688-1689). Engeland wordt weer een parlementaire democratie † Willem III  Begin stadhouderloos tijdperk no. 2 De economische voorsprong die de republiek had opgebouwd, kon met de opkomst van Engeland en Frankrijk in de tweede helft van de 17e eeuw niet worden vastgehouden omdat: -Frankrijk verhoogde de importtarieven -Engeland voerde de Acte van Navigatie in. -De Republiek kwam in een neerwaartse spiraal terecht door teruglopende handelsinkomsten en toenemende schulden als gevolg van de oorlogen. In de Republiek was een samenleving ontstaan waar kapitaalkrachtige burgers de toon aan gaven. Er was sprake van veel autonomie en van veel vrijheid. Tijdens het tweede stadhouderloos tijdperk kan De Republiek niet meer meedoen aan het internationale krachtenveld.