Handout Leonardo da Vinci Bart Laan

Inleiding Leonardo da Vinci is de bekende Italiaanse schilder van onder anderen de Mona Lisa. Maar hij was ook filosoof, architect, musicus, kunstenaar, uitvinder, en heel belangrijk: wetenschapper. Hij leefde in de renaissance, tussen 1452 en 1519. Hij hield veel van de natuur, en maakte aantekeningen van alles wat hem aansprak. Levensloop Leonardo da Vinci was eerst een leerling van Andrea Del Verrochio in Florence (wat toen Firenze heette), tussen 1466 en 1476. Vanaf 1482 werkte hij bij Ludovico Sforza, hertog van Milaan, waar hij leerlingen aannam. Maar toen de Fransen Milaan bezetten in 1499, vluchtte Leonardo naar Venetië. Daar hielp hij methoden ontwikkelen om de stad te verdedigen tegen aanvallen op zee. In 1500 keerde hij terug naar Florence, waar hij vanaf 1502 ging werken voor de zoon van Paus Alexander VI, Cesare Borgia, als militaire architect en technicus. In zijn laatste jaren werkte hij in Rome, waar hij onder de Mona Lisa maakte. Wetenschapper Leonardo heeft heel veel aantekeningen gemaakt, van alles wat hem interesseerde of in hem op kwam. Zijn onderzoek bestond vrijwel alleen uit empirisch onderzoek (zintuiglijk onderzoek) In die aantekeningen stonden ook schetsen, ontwerpen van machines en apparaten die soms veel later pas in gebruik zijn genomen. Zo heeft hij een bepantserde tank ontworpen, maar ook een vliegmachine, iets wat lijkt op een helikopter, een mechanische rekenmachine en hij heeft zelfs zijn eigen muziekinstrument, de viola organista ontworpen. Veel ontwerpen zijn in die tijd niet gebouwd. Omdat ze te duur waren, of omdat men niet geloofde dat ze zouden werken. In de moderne tijd zijn sommigen wel uitgeprobeerd. Sommige machines werkten wel, andere faalden. Privéleven Leonardo da Vinci komt uit een klein Toscaans dorpje, Vinci. Zijn ouders waren niet getrouwd, dus Leonardo was een bastaard, en zou hier zijn hele leven last van hebben. Dat was de rede dat hij zijn achternaam niet gebruikte; eigenlijk had Leonardo namelijk wel een achternaam: Leonardo di ser Pierri da Vinci. Da Vinci betekend gewoon “uit Vinci.” Verder had Leonardo had eigenlijk geen uitgebreid privéleven. Hij had geen vrouw, en zijn beste vrienden waren zijn leerlingen en Verrochio.

Renaissance De renaissance was de overgangsperiode tussen de middeleeuwen en de nieuwe tijd. Het kwam op in Italië, in het begin van de 15e eeuw. Dit tijdperk markeert de opkomst van het humanisme. Deze religie baseert zich op het vertrouwen dat de mensen hun eigen leven een goede waarde kunnen geven, zonder een god daarbij te betrekken. Dit bood veel vrijheid van denken aan. Daarom kwamen tijdens de renaissance veel inspirerende kunstenaars en wetenschappers op, zoals Michelangelo Buanarroti, Galileo Galilei en Leonardo da Vinci natuurlijk. Florence was voor deze tijd erg belangrijk, daar was de renaissance begonnen, maar ook Rome. Hoe kwam de natuurwetenschappelijke kennis van Leonardo da Vinci tot stand? Leonardo maakte aantekeningen van alles wat hem interesseerde. Hier ging hij verder mee filosoferen, theoretiseren en hypothetiseren. Ook kon hij het menselijk lichaam bestuderen omdat hij lijken mocht ontleden in ziekenhuizen. Zijn betekenis voor de wetenschap Leonardo heeft heel veel ontwerpen gemaakt, de meeste werden niet eens uitgewerkt. Hij heeft bijvoorbeeld een ontwerp gemaakt voor een 240 meter lange brug, zonder steunpalen. Deze brug werd in die tijd afgekeurd, maar hij is later toch nagemaakt in Turkije. Verder was Leonardo vooral een inspiratie voor latere wetenschappers en kunstenaars. Wat vind ik over Leonardo da Vinci? Leonardo spreekt mij vooral aan omdat hij zo’n ingenieuze uitvinder was. Hij bedacht apparaten en machines die zijn tijd ver vooruit waren (al keur ik het wel af dat hij oorlogswapens ontworp) Ook vind ik het knap dat hij zo veel vakken beoefende. Hij was niet alleen een kunstenaar en wetenschapper, hij was ook een architect, anatomist, filosoof, beeldhouwer, schrijver, componist, uitvinder…

Toetsvragen: 1. Wat is de volledige naam van Leonardo, en waar komt hij vandaan? 2. Hoe heet het tijdperk waarin Leonardo leefde, en waarom was dit belangrijk voor wetenschappers? 3. Noem twee (onuitgewerkte) uitvindingen van Leonardo. 4. Waarom gebruikte Leonardo zijn achternaam niet? 5. Waarom waren Leonardo’s uitvindingen weinig tot niet in gebruik genomen?

Bronnen: http://nl.wikipedia.org/wiki/Leonardo_da_Vinci http://en.wikipedia.org/wiki/Leonardo_da_Vinci http://universaldeity.yolasite.com/resources/The%20Notebooks%20of%20Leonardo%20Da%20Vinci.pdf