Het verhaal van Jan

Het verhaal van Jan (© dr Ingrid Willems) Zorgpaden in de behandeling van mensen met een verslaving en comorbiditeit: de NoordNederlandse ervaring. Hierover sprak Dr Ingrid Willems, geneesheer-directeur, psychiater, Verslavingszorg Noord-Nederland, Groningen, op de feestelijke zitting “Verslavingszorg uitgedaagd” van 14 november te Gent. (1) Jan, 48 jaar, woont al jaren alleen in zijn boerderij op het Groningse platteland. Hij heeft hier ooit gewoond met zijn vrouw en kinderen maar die hebben hem al 6 jaar geleden verlaten. Jan drinkt. Zijn zus brengt hem af en toe wat te eten, maar kan het niet meer aan. Jan heeft geen problemen met zijn alcoholgebruik. De lokale supermarkt brengt de kratten aan huis, hij hoeft er de deur niet voor uit. Hij komt trouwens sowieso de deur niet uit, al jaren niet meer. Hulp hoeft Jan niet. In de afgelopen jaren is al meermaals geprobeerd Jan naar de verslavingszorg of naar de GGZ "te krijgen" maar Jan weigert. (2) De zus van Jan spreekt haar zorg over Jan uit bij de huisarts en de wijkagent die regelmatig ook langs de buiten gewesten fietst ziet Jan niet meer op zijn gebruikelijke plek zitten. Een melding bij de OGGZ volgt. Daar er al bekend is dat er veel alcohol in het spel is, gaat de OGGZ medewerker van de verslavingszorg polshoogte nemen. In het kader van bemoeizorg volgen er enkele contacten.

(3) Er is zeker sprake van alcoholafhankelijkheid, die ook al zeer lang duurt. De fysieke gesteldheid van Jan is slecht. Hij wordt als nieuwe patiënt tijdens het wekelijkse MDO besproken in het F-ACT team en komt om het bord, gedurende 6 weken. Dezelfde medewerker blijft hem bezoeken en neemt zo nu en dan een collega mee, zodat het team kennis kan maken met Jan en Jan met het team. In die 6 weken blijkt dat Jan het wel wil hebben over het verdriet dat hij zijn kinderen niet meer ziet, maar niet over zijn alcohol gebruik. Helemaal stoppen met drinken wil Jan niet, waarom zou hij, en minderen lukt hem niet, zo zegt hij. (4) In de lange tijd die volgt blijkt dat Jan al jaren worstelt met heftige nachtmerries, herbelevingen en angsten; dat hij geen werk heeft gehad sinds zijn 30e en dat hij op zijn laatste werkplek is weggepest. Iets dat hem zijn hele leven al overkwam.

(5)

Met hulp van ervaringsdeskundige leert Jan dat hij wel kan minderen. Door goede voeding en vitamines sterkt hij weer aan. Inmiddels blijkt Jan wel diabetes mellitus te hebben. Dus regelmaat in leefpatroon is essentieel. Zijn financiële en administratieve zaken worden in beeld gebracht. Voor de angststoornis die Jan heeft, worden cognitieve gedragstherapeutisch interventies gebruikt.

(6) Jan leert langzaam, maar door de dagbesteding komt hij tenminste weer buiten. Hij blijft terugvallen in zeer excessief alcoholgebruik, de gecontroleerde periodes ertussen worden steeds langer. Uiteindelijk kan hij met veel voorbereiding met zijn F-ACT begeleider, participeren in een groeptherapie Seeking Safety (Cohen et al, 2003;Kok, et al 2013)