Lamiales - Hortus botanicus Leiden

Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales ● Eenzaadlobbigen

Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales

●

● Commeliniden

Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales

●

Ceratophyllales Chloranthales

● Magnoliiden

Canellales Piperales Magnoliales Laurales

●

Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales ● Geavanceerde tweezaadlobbigen ●

Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales

●

● Fabiden

● Malviden

● Asteriden

●

Brassicales Malvales Sapindales Cornales Ericales

●

● Lamiiden

23

Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales

●

● Campanuliden ●

Garryales Gentianales Solanales Lamiales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales

Lamiales Orde Lamiales Deze orde is sterk uitgebreid en onderlinge verwantschappen no orde Lamiales horen de Lennoa (Boraginaceae) er niet meer bij. helemaal opgenomen in de Lam (Oleaceae), Helmkruidfamilie (S Bremraapfamilie (Orobanchacea (Acanthaceae), Pedaliaceae, Tro de Blaasjeskruidfamilie (Lentibu (Plantaginaceae) hoort nu in de 3 families met elk 1 klein geslac (Callitrichaceae) en de Lidstengf Lamiales opgenomen. De Carlem Kamperfoeliefamilie (Caprifolia komen uit de Rosales. De samen Helmkruidfamilie en de Weegb Lamiales hebben meestal tegen symmetrische bloemen. De vruc Ze hebben vaak klierharen met Inhoudsstoffen en moleculaire k samenstelling van deze orde.

Order Lamiales This order has been expanded and the relationships are not yet clear. L removed from this order. Almost all order Lamiales: Oleaceae, Scrophula Orobanchaceae, Gesneriaceae, Acan Lentibulariaceae, as well as the ent

Plocospermataceae Oleaceae Tetrachondraceae Gesneriaceae Calceolariaceae Carlemanniaceae Stilbaceae Scrophulariaceae Acanthaceae Pedaliaceae Martyniaceae Verbenaceae Bignoniaceae Schlegeliaceae Thomandersiaceae Lamiaceae Phrymaceae Paulowniaceae Orobanchaceae Plantaginaceae Lentibulariaceae Byblidaceae

Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales Brassicales Malvales Sapindales Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Lamiales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales

Lamiales Orde Lamiales Deze orde is sterk uitgebreid en omvat nu 22 families, waarvan de onderlinge verwantschappen nog niet duidelijk zijn. Van de vroegere orde Lamiales horen de Lennoaceae en de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae) er niet meer bij. De orde Scrophulariales is bijna helemaal opgenomen in de Lamiales, namelijk de Olijffamilie (Oleaceae), Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae), Plocospermataceae, Bremraapfamilie (Orobanchaceae), Gesneriaceae, Acanthusfamilie (Acanthaceae), Pedaliaceae, Trompetboomfamilie (Bignoniaceae) en de Blaasjeskruidfamilie (Lentibulariaceae). Ook de Weegbreefamilie (Plantaginaceae) hoort nu in de Lamiales. Van de orde Callitrichales, 3 families met elk 1 klein geslacht, zijn de Sterrenkroosfamilie (Callitrichaceae) en de Lidstengfamilie (Hippuridaceae) nu in de Lamiales opgenomen. De Carlemanniaceae zijn afgesplitst van de Kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae, Dipsacales), de Byblidaceae komen uit de Rosales. De samenstelling van enkele families, zoals de Helmkruidfamilie en de Weegbreefamilie, is ingrijpend veranderd. Lamiales hebben meestal tegenoverstaande bladeren en tweezijdig symmetrische bloemen. De vrucht is meestal een doosvrucht. Ze hebben vaak klierharen met vertikale dwarswandjes in de top. Inhoudsstoffen en moleculaire kenmerken ondersteunen de samenstelling van deze orde.

Order Lamiales This order has been expanded and now contains 22 families, among which the relationships are not yet clear. Lennoaceae and Boraginaceae have been removed from this order. Almost all Scrophulariales have been moved to the order Lamiales: Oleaceae, Scrophulariaceae, Plocospermataceae, Orobanchaceae, Gesneriaceae, Acanthaceae, Pedaliaceae, Bignoniaceae, and Lentibulariaceae, as well as the entire order Plantaginales (Plantaginaceae). Of the order Callitrichales, consisting of 3 families, each with 1 small genus, the families Callitrichaceae Plocospermataceae Oleaceae and Hippuridaceae have been moved Tetrachondraceae to Lamiales. Carlemanniaceae have Gesneriaceae been taken out of the familiy Calceolariaceae Caprifoliaceae (Dipsacales) and Carlemanniaceae Byblidaceae from the order Rosales. Stilbaceae Scrophulariaceae The composition of several families, Acanthaceae such as Scrophulariaceae and Pedaliaceae Plantaginaceae, has been radically Martyniaceae changed. Verbenaceae Bignoniaceae Lamiales usually have opposite leaves Schlegeliaceae and zygomorphic flowers. The fruit is Thomandersiaceae usually a capsule. They often have Lamiaceae glandular hairs with vertical divisions Phrymaceae in the head. Chemical as well as Paulowniaceae Orobanchaceae molecular characters support the Plantaginaceae composition of this order. Lentibulariaceae Byblidaceae

■ Olijffa Deze fam 24 geslach 600 soort planten d wereld vo Oost-Azië tegenove enkelvoud geveerde steunblaa zijn regel met een v en 2 mee allerlei vr zoals een nootje of Het beken (Olea eur vruchten behoren v (Forsythia nudifloru alleen de

■ Helmk Deze fam zijn naar opgenom

familie vo Kransnem cordata) e De meest evenals A

n de roegere e na taceae, milie ae) en amilie chales, de n de ae oals de derd. zijdig top.

which e been to the ae, and ceae). onsisting all aceae n moved e have y nd Rosales. amilies, ically te leaves e fruit is have divisions as the

■ Olijffamilie (Oleaceae)

■ Acanthusfamilie (Acanthaceae

Deze familie omvat 24 geslachten en ruim 600 soorten van houtige planten die vrijwel over de hele wereld voorkomen, maar vooral in Oost-Azië. Ze hebben tegenoverstaande, enkelvoudige of oneven geveerde bladeren zonder steunblaadjes. De bloemen zijn regelmatig en 4-tallig, met een vergroeide kroon en 2 meeldraden. Er komen allerlei vruchttypen voor, zoals een doosvrucht, een nootje of een bes. Olijfboom, bloeiende tak, bloem en vrucht Het bekendst is de Olijfboom (Olea europaea), met eetbare vruchten waaruit olijfolie wordt gewonnen. Tot deze familie behoren veel sierplanten: Sering (Syringa vulgaris), Chinees klokje (Forsythia), Liguster (Ligustrum) en Winterjasmijn (Jasminum nudiflorum). In Nederland komen uit deze familie oorspronkelijk alleen de Es (Fraxinus excelsior) en de Wilde liguster voor.

Deze voornamelijk tropische familie omvat 229 geslachten en 3500 soort van kruiden, soms houtige planten, met tegenoverstaande, enkelvoudige bladeren. De bloemen staan vaak met grote schutbladen in een vertakte of aarachtige bloeiwijze. Ze zijn 5-tallig, 2-zijdig symmetrisch, met vergroeide kelk- en kroonbladen, en met 2-5 meeldraden en 2 vruchtbladen. De vrucht is een doosvrucht die veel In deze familie komen nogal wat sie acanthus (Acanthus mollis) en Thunb 90 soorten klimplanten waaronder S (Thunbergia alata).

■ Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae) Deze familie is veel kleiner geworden. Enkele grote geslachten zijn naar de Weegbreefamilie verhuisd en de parasieten zijn nu opgenomen in de Bremraapfamilie. Verder zijn de Pantoffelbloemfamilie, de Maskerbloemfamilie, de Paulowniafamilie en de Schlegeliaceae afgesplitst. De Helmkruidfamilie bestaat nu uit 65 geslachten en ongeveer 1700 soorten van kruiden of struiken die overal ter wereld voorkomen. Ze hebben enkelvoudige, tegenoverstaande of verspreide bladeren. De bloemen zijn 4-tallig en regelmatig of 2-zijdig symmetrisch, met 4 of 5 meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is meestal een veelzadige doosvrucht. In Nederland komen 5 geslachten en Koningskaars 13 soorten uit deze familie voor: Helmkruid (Scrophularia), Toorts (Verbascum), Kransnemesia (Nemesia melissaefolia), Tapijtbloem (Sutera cordata) en Vlinderstruik (Buddleja davidii). De meeste van deze geslachten worden als sierplant gekweekt, evenals Alonsoa en Diascia.

■ IJzerhardfamilie De IJzerhardfamilie o 1200 soorten van aro die in tropische en w voornameljk in Amer staan tegenover elka zijn vaak op de knop De 2-zijdig symmetris in aren of hoofdjes. H bovenstandig, de vru In Nederland komt a officinalis) in het wild bonariensis) is een hi tuinplant uit Zuid-Am

Verbena peruviana

■ Trompetboomfamilie (Bignoni Deze familie omvat 110 geslachten e planten waarvan de meeste in de tro voornamelijk in Zuid-Amerika. De klimplanten hebben vaak bladranken. Ze hebben meestal tegenoverstaande, samengestelde bladeren en 2-zijdig symmetrische bloemen met honingklieren en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is een doosvrucht met gevleugelde zaden. In deze familie veel sierplanten: Prachtrank (Eccremocarpus scaber), Incarvillea compacta, Trompetbloem (Campsis radicans) en Trompetboom (Catalpa bignonioides die in Nederland soms verwildert.

oeiende tak, bloem en vrucht

Tot deze familie garis), Chinees klokje mijn (Jasminum milie oorspronkelijk iguster voor.

grote geslachten parasieten zijn nu elbloemfamilie, de de Paulowniafamilie afgesplitst. bestaat nu uit eveer 1700 soorten n kruiden of struiken overal ter wereld orkomen. Ze hebben kelvoudige, enoverstaande of spreide bladeren. bloemen zijn 4-tallig regelmatig of ijdig symmetrisch, t 4 of 5 meeldraden een bovenstandig chtbeginsel. vrucht is meestal een lzadige doosvrucht. Nederland komen eslachten en soorten uit deze (Verbascum), bloem (Sutera erplant gekweekt,

■ Acanthusfamilie (Acanthaceae)

■ Lipbloemenfamilie (Lam

Deze voornamelijk tropische familie omvat 229 geslachten en 3500 soorten van kruiden, soms houtige planten, met tegenoverstaande, enkelvoudige bladeren. De bloemen staan vaak met grote schutbladen in een vertakte of aarachtige bloeiwijze. Ze zijn 5-tallig, 2-zijdig symmetrisch, met vergroeide Zachte acanthus kelk- en kroonbladen, en met 2-5 meeldraden en 2 vruchtbladen. De vrucht is een doosvrucht die veelal met kracht openspringt. In deze familie komen nogal wat sierplanten voor, zoals de Zachte acanthus (Acanthus mollis) en Thunbergia, een geslacht van 90 soorten klimplanten waaronder Suzanne-met-de-mooie ogen (Thunbergia alata).

Deze familie komt wereldwijd ruim 7000 soorten, waarin 7 s onderscheiden. Een deel van d is nu in deze familie geplaatst (Tectona grandis) en Vitex. Lip zijn kruiden, struiken, soms bo met kruiswijs tegenoverstaand enkelvoudige bladeren zonde steunblaadjes, en een 4-kantig stengel. De familienaam Labia slaat op de vorm van de bloem die vaak 2-lippig zijn. Ze staan schijnkransen en zijn 5-tallig, 2 of 4 meeldraden en een bov vruchtbeginsel. De vrucht is ee die meestal in 4 nootjes uitee Vanwege de aromatische olië veel soorten in klierharen wor geproduceerd, zijn in deze fam kruiden te vinden, zoals Basili (Ocimum basilicum), Tijm (Thy (Mentha). Bekende sierplante Zenegroen (Ajuga) en Lavend In Nederland komen uit deze 24 geslachten voor. De soorte Dovenetel (Lamium), Gamand (Galeopsis), Munt (Mentha) en

■ IJzerhardfamilie (Verbenaceae) De IJzerhardfamilie omvat 34 geslachten en bijna 1200 soorten van aromatische kruiden of struiken die in tropische en warme streken voorkomen, voornameljk in Amerika. De gezaagde bladeren staan tegenover elkaar aan de hoekige stengels, en zijn vaak op de knopen door een lijntje verboden. De 2-zijdig symmetrische, 4-5-tallige bloemen staan in aren of hoofdjes. Het vruchtbeginsel is bovenstandig, de vrucht is een split- of steenvrucht. In Nederland komt alleen IJzerhard (Verbena officinalis) in het wild voor. Stijf ijzerhard (Verbena bonariensis) is een hier soms verwilderende tuinplant uit Zuid-Amerika.

Verbena peruviana

■ Trompetboomfamilie (Bignoniaceae) Deze familie omvat 110 geslachten en 800 soorten van houtige planten waarvan de meeste in de tropen voorkomen, voornamelijk in Zuid-Amerika. De klimplanten hebben vaak bladranken. Ze hebben meestal tegenoverstaande, samengestelde bladeren en 2-zijdig symmetrische bloemen met honingklieren en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is een doosvrucht met gevleugelde zaden. In deze familie veel sierplanten: Prachtrank (Eccremocarpus scaber), Incarvillea compacta, Trompetbloem (Campsis radicans) en Trompetboom (Catalpa bignonioides), die in Nederland soms verwildert. Prachtrank

■ Bremraapfamilie (Oroba In deze familie zijn de vele (h die eerst in de Helmkruidfami bijna 100 geslachten en ruim (half)parasitische kruiden uit d van het Noordelijk Halfrond, A De enkelvoudige bladeren sta elkaar en hebben soms geen b Bremraap en Schubwortel. De symmetrisch en hebben 4 mee vruchtbeginsel groeit uit tot e zaden. In Nederland komen u 8 geslachten en ruim 20 soort Bremraap (Orobanche), Ratela Zwartkoren (Melampyrum), Sc Kleverige ogentroost (Parentu (Euphrasia), Helmogentroost ( Kartelblad (Pedicularis).

Zachte acanthus

met kracht openspringt. anten voor, zoals de Zachte gia, een geslacht van anne-met-de-mooie ogen

erbenaceae) vat 34 geslachten en bijna tische kruiden of struiken me streken voorkomen, . De gezaagde bladeren aan de hoekige stengels, en door een lijntje verboden. e, 4-5-tallige bloemen staan vruchtbeginsel is is een split- of steenvrucht. n IJzerhard (Verbena oor. Stijf ijzerhard (Verbena oms verwilderende ka.

eae) 800 soorten van houtige n voorkomen,

■ Lipbloemenfamilie (Lamiaceae of Labiatae)

■ Weegbreefamilie (P

Deze familie komt wereldwijd voor en omvat 236 geslachten en ruim 7000 soorten, waarin 7 subfamilies worden onderscheiden. Een deel van de IJzerhardfamilie is nu in deze familie geplaatst, waaronder Teak (Tectona grandis) en Vitex. Lipbloemen zijn kruiden, struiken, soms bomen, met kruiswijs tegenoverstaande, enkelvoudige bladeren zonder steunblaadjes, en een 4-kantige stengel. De familienaam Labiatae slaat op de vorm van de bloemen, die vaak 2-lippig zijn. Ze staan in schijnkransen en zijn 5-tallig, met 2 of 4 meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is een splitvrucht die meestal in 4 nootjes uiteenvalt. Vanwege de aromatische oliën, die door veel soorten in klierharen worden geproduceerd, zijn in deze familie veel kruiden te vinden, zoals Basilicum (Ocimum basilicum), Tijm (Thymus) en Munt (Mentha). Bekende sierplanten zijn Salie (Salvia), Zenegroen (Ajuga) en Lavendel (Lavandula). Watermunt In Nederland komen uit deze familie 24 geslachten voor. De soortenrijkste geslachten zijn hier Dovenetel (Lamium), Gamander (Teucrium), Hennepnetel (Galeopsis), Munt (Mentha) en Andoorn (Stachys).

Aan deze familie zijn de Kogelbloemfamilie, Lids geslachten uit de Helmk toegevoegd. Hij omvat en 1700 soorten van kru of waterplanten die ove voorkomen, vooral in ge De blade enkelvou steunbla zijn 1- of regelmat symmetr 2-lippig, altijd ee

■ Bremraapfamilie (Orobanchaceae) In deze familie zijn de vele (half)parasieten opgenomen die eerst in de Helmkruidfamilie zaten. Hij omvat nu bijna 100 geslachten en ruim 2000 soorten van (half)parasitische kruiden uit de hele wereld, vooral van het Noordelijk Halfrond, Afrika en Madagascar. De enkelvoudige bladeren staan verspreid of tegenover elkaar en hebben soms geen bladgroen, zoals bij Bremraap en Schubwortel. De bloemen zijn 2-zijdig symmetrisch en hebben 4 meeldraden. Het bovenstandige vruchtbeginsel groeit uit tot een doosvrucht met veel zaden. In Nederland komen uit deze familie 8 geslachten en ruim 20 soorten voor, namelijk Bremraap (Orobanche), Ratelaar (Rhinanthus), Zwartkoren (Melampyrum), Schubwortel (Lathraea), Kleverige ogentroost (Parentucella), Ogentroost (Euphrasia), Helmogentroost (Odontites) en Kartelblad (Pedicularis).

De vruch In Neder bekende (Littorell Slijkgroen (Limosella), a Linaria, Chaenorhinum, Sterrenkroos (Callitriche (Digitalis) en Ereprijs (Ve familie komen enkele si Ereprijs en Vingerhoeds belangrijke medicinale s

■ Blaasjeskruidfamili (Lentibulariaceae)

Hennepvreter

Prachtrank

Plantago patagonica

Deze kleine familie omv 300 soorten van vleeset wereldwijd op vochtige voorkomen. Ze hebben 2-lippige bloemen met 2 verder zijn de geslachte Genlisea heeft buisvorm gevorkte ondergrondse (Pinguicula) heeft een b kleverige bladeren, en B (Utricularia) vangblaasje In Nederland komen he (Pinguicula vulgaris) en Blaasjeskruid (Utricularia

■ Weegbreefamilie (Plantaginaceae) chten en

Monnikspeper

Aan deze familie zijn de Sterrenkroosfamilie, Kogelbloemfamilie, Lidstengfamilie en veel geslachten uit de Helmkruidfamilie toegevoegd. Hij omvat nu 90 geslachten en 1700 soorten van kruiden, soms struiken of waterplanten die overal ter wereld voorkomen, vooral in gematigde streken. De bladeren zijn meestal enkelvoudig en hebben geen steunblaadjes. De bloemen zijn 1- of 2 slachtig, regelmatig of 2-zijdig symmetrisch en 2-lippig, en hebben niet altijd een kelk en kroon.

Alpen-vlasleeuwenbek met bloemen en vruchten Plantago patagonica termunt

er el

De vrucht is meestal een doosvrucht. In Nederland komen 13 geslachten voor. Naast de bekende Weegbree (Plantago) en het Oeverkruid (Littorella) behoren nu ook Genadekruid (Gratiola), Slijkgroen (Limosella), alle soorten Leeuwenbek (Misopates, Linaria, Chaenorhinum, Antirrhinum, Cymbalaria en Kickxia), Sterrenkroos (Callitriche), Lidsteng (Hippuris), Vingerhoedskruid (Digitalis) en Ereprijs (Veronica) tot de Weegbreefamilie. In deze familie komen enkele sierplanten voor, zoals de Leeuwenbekken, Ereprijs en Vingerhoedskruid, dat digitaline produceert, een belangrijke medicinale stof.

n

r

Monnikspeper of Kuisboom (Vitex agnus-castus) is de en Europese soort uit een voornamelijk tropisch geslac van bomen en struiken. Hij komt voor in het Middellandse Zeegebied en aangepast aan het leven aan en in rivierbeddingen: een rheofyt, die zich met zijn buigzame takken in snel stromend water staande weet te houd opgaande struik met handvo kleine paarse bloemen in dic pas laat in de zomer bloeien De Nederlandse naam, Mon het gebruik van de doosvruc In tegenstelling tot peper zo juist verminderen. De scherp aanwezige flavonoïden en i De wetenschappelijke naam het Latijnse woord vitilis, va oude geslachtsnaam, is een woord agnos (kinderloos) en Vooral de witte vorm van de symbool van kuisheid.

ge

Hennepvreter

■ Blaasjeskruidfamilie (Lentibulariaceae)

Monk’s pepper

Deze kleine familie omvat 3 geslachten en ruim 300 soorten van vleesetende planten die wereldwijd op vochtige plaatsen of in water voorkomen. Ze hebben allemaal gespoorde 2-lippige bloemen met 2 meeldraden, maar verder zijn de geslachten heel verschillend. Genlisea heeft buisvormige bladeren en gevorkte ondergrondse vallen. Vetblad (Pinguicula) heeft een bladrozet met kleverige bladeren, en Blaasjeskruid (Utricularia) vangblaasjes. In Nederland komen het Vetblad (Pinguicula vulgaris) en 4 soorten Blaasjeskruid (Utricularia) voor.

Chaste tree (Vitex agnus-castus) mainly tropical genus of trees a Mediterranean and is adapted t a rheophyte, surviving in swiftly branches. It is an aromatic shrub small mauve flowers in thick, te summer. Its common name, Chaste tree, a pepper substitute. Unlike the decrease the libido. Its sharp an presence of flavonoids and irido

Groot blaasjeskruid

The name Vitex probably stems Agnus-castus, an old genus nam agnos (childless) and the Latin w The white-flowered form is reg

inaceae)

Monnikspeper

kroosfamilie, milie en veel ilie eslachten ms struiken wereld e streken. meestal hebben geen e bloemen tig, zijdig ben niet n kroon.

Alpen-vlasleeuwenbek met bloemen en vruchten

stal een doosvrucht. men 13 geslachten voor. Naast de ree (Plantago) en het Oeverkruid ren nu ook Genadekruid (Gratiola), en Leeuwenbek (Misopates, num, Cymbalaria en Kickxia), ng (Hippuris), Vingerhoedskruid tot de Weegbreefamilie. In deze n voor, zoals de Leeuwenbekken, at digitaline produceert, een

Monnikspeper of Kuisboom (Vitex agnus-castus) is de enige Europese soort uit een voornamelijk tropisch geslacht van bomen en struiken. Hij komt voor in het Middellandse Zeegebied en is aangepast aan het leven aan en in rivierbeddingen: een rheofyt, die zich met zijn Monnikspeper, bloeiende tak buigzame takken en bloem in snel stromend water staande weet te houden. Het is een geurende opgaande struik met handvormig samengestelde bladeren en kleine paarse bloemen in dichte, eindstandige trossen, die pas laat in de zomer bloeien. De Nederlandse naam, Monnikspeper of Kuisboom, komt van het gebruik van de doosvrucht als vervanger voor peper. In tegenstelling tot peper zouden deze vruchten het libido juist verminderen. De scherpe en bittere smaak komt door de aanwezige flavonoïden en iridoïden. De wetenschappelijke naam Vitex komt waarschijnlijk van het Latijnse woord vitilis, van vlechten. Agnus-castus, een oude geslachtsnaam, is een samenstelling van het Griekse woord agnos (kinderloos) en het Latijnse woord castus (kuis). Vooral de witte vorm van deze soort werd gezien als een symbool van kuisheid.

Monk’s pepper lachten en ruim nten die n of in water gespoorde raden, maar erschillend. deren en Vetblad t met ruid

Chaste tree (Vitex agnus-castus) is the only European species of a mainly tropical genus of trees and shrubs. It occurs in the Mediterranean and is adapted to life along and in river beds: a rheophyte, surviving in swiftly running water with its supple branches. It is an aromatic shrub with palmately divided leaves and small mauve flowers in thick, terminal racemes, which appear in late summer. Its common name, Chaste tree, stems from the use of the capsule as a pepper substitute. Unlike the real thing, these fruits are reputed to decrease the libido. Its sharp and bitter taste is caused by the presence of flavonoids and iridoids.

d n

Groot blaasjeskruid

The name Vitex probably stems from the Latin word vitilis, to braid. Agnus-castus, an old genus name, is composed of the Greek word agnos (childless) and the Latin word castus (chaste). The white-flowered form is regarded as a symbol of chastity.