PRACTICUM VAARDIGHEDEN Oefenen voor het PO AANTONEN

PRACTICUM VAARDIGHEDEN Oefenen voor het PO

█████

AANTONEN VAN STOFFEN

Als je natriumcarbonaatdecahydraat verwarmt, ontstaat er water. Bedenk een manier om het water aan te kunnen tonen en voer het proefje uit.

Als je zoutzuur aan natriumcarbonaat toevoegt, ontstaat er o.a. koolstofdioxide. Bedenk een manier om het CO2 aan te tonen en voer het proefje uit.

█████

AANMAAKBLOKJE

Los 1 g calciumacetaat op in 3,5 ml water en breng dit in een 150 ml bekerglas of een glazen potje. In een tweede bekerglas of potje wordt 25 ml ethanol ( alcohol) gebracht. Voeg de beide oplossingen samen (eventueel een paar maal heen en weer schenken) en er ontstaat een gelatineuze massa. Steek de substantie aan.

Toelichting: Een alternatief aanmaakblokje. De aanmaakblokjes die je gebruikt bij het aansteken van de barbecue stinken duidelijk naar petroleum. Het blokje is in feite een reservoir van petroleum van waaruit een langzame en gecontroleerde verbranding mogelijk is. Iets soortgelijks kun je zelf eenvoudig maken. In het volgende is alleen niet petroleum maar ethanol (alcohol) als brandstof genomen. Ethanol vormt met calciumacetaat een gel: een verschijningsvorm van materie die het midden houdt tussen een vaste stof en een vloeistof. Een gel bestaat uit een netwerk van lange ketens (vaak polymeren) ondergedompeld in vloeistof. Beide componenten horen bij elkaar: de vloeistof zorgt ervoor dat het netwerk niet in elkaar klapt terwijl het netwerk ervoor zorgt dat de vloeistof niet wegloopt. Als de gel wordt geplaatst in een aardewerk- of metalen schaaltje kan hij worden aangestoken en blijft dan lang branden: de ethanol verbrandt langzaam vanuit het reservoir. Een fraai effect wordt bereikt als de beide reagentia voor het samenvoegen worden gekleurd.

█████

ONDERZOEK

Je krijgt drie stoffen, A, B en C. De stoffen zijn een carbonaat, een hydroxide en een oxide. Onderzoek welke stof een oxide, welke stof een hydroxide en welke stof een carbonaat is.

█████

FLITSEND

Let OP!! Deze proef kan gevaarlijk zijn. Lees eerst de hele beschrijving goed door. Natrium- en kaliumnitraat ontleden bij verhitting. Eén van de ontledingsproducten is zuurstof. Deze zuurstof kan worden gebruikt om zwavel mee te verbranden. De werkwijze is als volgt: ■

Doe in een reageerbuis een spatelpunt kalium- of natriumnitraat. Gebruik vooral niet teveel, een beetje is al voldoende. Verhit het zout tot het smelt. Verhit de ontstane vloeistof nog even, soms zijn kleine bellen waarneembaar. Haal de buis uit de vlam en voeg met behulp van een spatel of lepel een beetje zwavel toe aan de hete inhoud. Het zwavel verbrandt met een felle steekvlam en een licht plofje.