presentatie Oriëntalisme in de klassieke oudheid

IN DE BAN VAN DE ORIËNT

Jean-Léon Gérôme, De slangenbezweerder (ca. 1870)

Jean Auguste Dominique Ingres, Het Turkse bad (1862)

Eugène Delacroix, De dood van Sardanapalus (ca. 1827)

Oriënt [het Oosten] {1265-1270} < frans Orient < latijn orientem, 4e nv. van oriens [opgaande zon, het oosten, morgenland], eig. teg. deelw. van oriri [opkomen (van hemellichamen), te voorschijn komen, opstaan, ontstaan]; vgl. voor de betekenis Levant.

Levant [het Oosten] {Levanten 1612} < frans Levant, eig. het teg. deelw. van (se) lever [opstaan, opkomen van hemellichamen] < latijn levare [lichter maken, oprichten], van levis [licht] (vgl. licht3); vgl. voor de betekenis Azië, Oriënt en voor de tegenovergestelde betekenis Europa.

Oriëntalisme in de klassieke oudheid De uitvinding van de barbaren

Herodotus ca. 485 – 425/420

'Herodotos is mijn naam, ik kom uit Halikarnassos en maak hierbij het verslag wereldkundig van het onderzoek dat ik heb verricht om de herinnering aan het verleden levend te houden en de grootse, indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volkeren te vereeuwigen'

Herodotus ca. 485 – 425/420

- geschiedenis - mythologie - antropologie - staatskunde - geografie - klimaat enzovoorts

Herodotus ca. 485 – 425/420

‘Telkens als ik constateer dat nog nooit iemand van al die wereldkaartenmakers erin is geslaagd een redelijke toelichting te geven, kan ik mijn lachen niet houden. Zij tekenen de oceaan rondom een wereldschijf die als een cirkel met behulp van een passer is getrokken, zodat bij hen Azië net zo groot is als Europa. Ik zal nu met een paar woorden de juiste grootte van beide continenten duidelijk maken en aangeven hoe ze wél getekend moeten worden’

Herodotus, Historiën

Over Egypte: ‘Niet alleen … er niets voor’

Hippokrates

Aristoteles

Griekse wereld als gulden middenweg

In De Perzen komt het woord barbaroi voor het eerst voor: Grieken versus de Perzen (barbaren) De manhaftige Grieken tegenover de onderdanige en verwijfde Perzen (onverzoenlijke kloof)

In De bacchanten staat het motief van het Oosten (de Perzen, Azië) centraal: De westerse (Griekse) rationaliteit wordt ondermijnd door de oosterse buitensporigheden (de uitzinnige bacchanten)

Cyrus II de Grote 600/576 - 530

Cambyses II 558 – 522 (3.29)

Darius I de Grote 549 – 486

Xerxes I 485 – 465 (7.34-35)

De verbannen Spartaanse koning Damaratus in gesprek met Xerxes (7.103/104)

Botsende beschavingen? Het Constitutioneel Debat: We, the People (‘Otanes hield … de Perzische staat’ p.p. 243-245)

Slag bij Thermopylae (480 bc.)

Leonidas