WARANDE

WARANDE bijeenkomst aanpak laanbeplanting 25 juni 2015

AGENDA VOOR DE AVOND

20:00 uur

Welkomstwoord door projectleider Harm Niersman

20:10 uur

Toelichting mogelijkheden bomenaanpak Warande door Huib Sneep (bomendeskundige) en Gudrun Bosch (landschapsarchitecte)

20:30 uur

Meedenksessie

21.15 uur

Afspraken en planning

21:30 uur

Afsluiting

Na afloop mogelijkheid om buiten met Huib Sneep te kijken

AANLEIDING

•

Huidige situatie van het boombestand in de drie delen van de Warande.

• De eens glorieuze boombeplanting is de laatste 6 jaar ernstig afgetakeld. De aantastingen wijzen vooral op Kastanjebloedingsziekte. De gezondheid van de bomen heeft effect op de veiligheid (takbreuk e.d.)

De Warande bestaat uit drie delen: Deel 1. Tussen Westerkade en Schoolstraat Witbloeiende Paardenkastanjes en een evenwichtige laan met bomen in diverse leeftijden.

Gezonde bomen in een evenwichtige laan in deel 1

Deel 2. Tussen Schoolstraat en Burg. Knappertlaan Aan de twee einden zijn nog restanten van de vroegere laanstructuur van Roodbloeiende Kastanjes aanwezig. In het midden zijn recent veel bomen verwijderd en staan zieke jonge bomen.

Zieke jonge en jeugdige bomen in deel 2

Enkele matig gezonde volwassen rode bomen in deel 2 nabij Schoolstraat

Deel 3. Tussen Burg. Knappertlaan en St. Liduinastraat Er staan verspreid nog wat volwassen bomen van de Roodbloeiende Kastanje en de jonge bomen zijn veelal ziek.

Veel ziekejonge en enkele matig gezonde volwassen rode bomen in deel 3

Over de hele lengte staan hier en daar jonge witbloeiende Paardenkastanjes die gezond zijn, de grootste staan in deel 1 en zijn sinds hun aanplant in 2011 zeer goed gegroeid. Echter: enkele exemplaren van 15 jaar oud takelen wel af. Ook in andere steden takelen bomen van die leeftijd massaal af.

Gezonde witte Paardenkastanjes geplant in 2011

ZIEKTEVERSCHIJNSELEN

Aangetaste bomen hebben vaakscheuren in de bast en soms bladderen stukken schors af.

Aangetaste bomen lijden vaak aan de Kastanjebloedingsziekte, wat zich uit in donkere vlekken op de stam die in de zomer vochtig zijn en sap lekken.

ZIEKTEVERSCHIJNSELEN

Veel bomen, zowel oude, halfvolwassen als jonge hebben dode takken in de kroon.

Gezonde bomen hebben een gave stam en een kruin die dicht is bezet met gezond blad. Aangetaste bomen( ook jonge) hebben dode takken.

ZIEKTEVERSCHIJNSELEN

In de winter komen op de aangetaste stammen diverse paddenstoelen van parasitaire schimmels voor. Deze bomen worden op termijn breukgevaarlijk.

HUIDIGE SITUATIE

• Per juni 2015 zijn in deel 1 32 stuks bomen aanwezig, waarvan de meeste volwassen; naar verwachting zullen in de komende drie jaar 6 volwassen bomen moeten worden verwijderd.

• In deel 2 zijn 6 volwassen, 3 halfvolwassen bomen en 12 jonge bomen aanwezig; naar verwachting zullen in de komende jaren 5 volwassen bomen moeten worden verwijderd en alle jonge opnieuw worden vervangen.

• In deel 3 zijn 5 volwassen bomen aanwezig en 14 jonge. Naar verwachting zullen in de komende jaren 5 volwassen bomen moeten worden verwijderd en alle jonge opnieuw vervangen.

MAATREGELEN SINDS 2010 • De bomen zijn jaarlijks drie keer geïnspecteerd, eenmaal vanuit de hoogwerker en tweemaal vanaf de grond in verschillende jaargetijden. Inspectie op het voorkomen van zwammen wordt uitgevoerd in de winterperiode. • De bodem is in 2010 uitgebreid onderzocht, zowel de wortels, het grondwater als de voedingswaarde. Hierin zijn geen afwijkingen gevonden. De bodem is prima en zou tot een gezonde groei kunnen leiden; de resultaten van de jonge witte Paardenkastanjes wijzen hier op. • Jaarlijks zijn dode takken verwijderd en slechte bomen geveld, in 2014 8 stuks. • In 2011 zijn ongeveer 20 jonge bomen in zware maten geplant, in de jaren daarna jaarlijks 4 tot 6 stuks. In voorjaar 2014 zijn alleen nog witbloeiende Paardenkastanjes geplant vanwege de slechte resultaten met de roodbloeiende kastanjes.

CONCLUSIES •

De oorzaak van de achteruitgang van de laan liggen vooral in de Kastanjebloedingsziekte.

• Vervangen van zieke bomen van de roodbloeiende kastanje door jonge is niet zinvol gebleken. • Jonge witbloeiende Paardenkastanjes ontwikkelen zich in deze laan tot nu goed, maar vertonen op vele andere plaatsen in Nederland massale sterfte als ze vijftien jaar oud zijn. • De komende jaren zullen vanuit veiligheidsaspecten opnieuw veel bomen vervangen moeten worden, ook de jonge die vanaf 2011 geplant zijn.

VERVANGEN. MAAR WAARMEE?

•

geschiedenis

•

stedenbouwkundige betekenis

•

beschikbare ruimte

•

groentechnische aspecten

•

4 soorten

GESCHIEDENIS Definitie WARANDE: “Een warande is de naam voor een besloten jachtterrein, doorgaans eigendom van voorname families. Warandes waren er in meerdere types, zoals de konijnenwarande, waar gejaagd kon worden op konijnen. “ (bron: wikipedia)

historische kaart van1869 (J. Kuyper)

GESCHIEDENIS De 19e-eeuw was een periode van industriele bloei in Schiedam. In de 2e helft van de 19e eeuw zijn veel woonhuizen gebouwd aan de warande. (1866)

historische kaart van1907

GESCHIEDENIS De Warande is een woonstraat met middenberm met bomen

1936 De Warande vanaf de Schoolstraat richting Westerkade

De Warande

Sint Liduinastraat

BK-laan

kerk

meest recente nieuwbouw

Schoolstraat

Westerkade Westerhaven

Sint Jozefschool

Rijksmonument 1866 gebouwd als woonhuis Melchers/Nolet vanaf 1920 in gebruik als klooster

bebouwing uit 1899

14,50 m

4,50 m

7,30 m

4,25 m 13 m

17,90 m

UITGANGSPUNTEN LAAN - opstelling

1 of 2 rijen

ruimte van (gevel tot gevel): 29 m - 32m

UITGANGSPUNTEN LAAN - keuzes Wat zijn de opties en aanbevelingen vanuit stedenbouw, de bomenspecialist en beheer? wanneer vervangen - bij onveiligheid MOET vervangen worden - een andere boomsoort dan kastanje i.v.m. ziekte waarmee vervangen - bomen van de eerste grootte, ca. 20m hoogte - stadslaan, statige uitstraling, groeivorm - sierwaarde in het blad en de stam hoe gaat het eruit zien - bij vervanging in de nieuwe structuur aanvullen - gefaseerde vervanging zorgt voor een periode met een gemengd straatbeeld

PLATAAN mediterraan Platanus x acerifolia Groeisnelheid lengte groei: 7 m in 10 jaar daarna 40 cm per jaar Eindhoogte 25 meter

hoogte: 20-25 m kroon: rond Schors en takken: bijzonder door afschilferende bast blad: handlobbig, groen, 12-25 cm herfst: oranjegeel bloemen: bolvormige hoofdjes, geelgroen, mei vruchten: bolvormig, stekelig, bruin Snelgroeiende boom met een lange rechte stam en brede, dichte kroon. Kan zeer oud worden. Loopt laat uit. locatiespecifiek: klassieke laanboom, geschikt voor grondsoort, komt veel in de buurt voor, doet het altijd goed, ongevoelig voor ziektes

BEUK

statig Groeisnelheid lengte groei: 4 m in 10 jaar daarna 25 cm per jaar Eindhoogte 25 meter

Fagus sylvatica hoogte: 25 m kroon: rond Schors: grijze, gladde schors blad: ovaal tot eivormig, donkergroen, 4-10 cm herfst: geelbruin bloemen: onopvallend, mei vruchten: nootjes, in geborsteld napje, 1-2 cm Imposante Europese boom. Park- en solitairboom locatiespecifiek: klassieke alleeboom met een brede kroon, hier is de grondsoort geschikt voor beuk

ZOMEREIK

stoer Groeisnelheid lengte groei: 4 m in 10 jaar daarna 20 cm per jaar Eindhoogte 20 meter

Quercus robur hoogte: 20-25 m kroon: rond Schors: donkergrijs, diep gegroefd blad: omgekeerd eirond, gelobd, groen, 5-14 cm herfst: bruin, het blad blijft lang hangen bloemen: onopvallende katjes in mei vruchten: eivormige tot ovale eikel, meerdere bijeen Knoestige sterk vertakkende boom met een brede ronde en min of meer onregelmatige kroon. Zeer langzame groeier. locatiespecifiek: klassieke alleeboom

ZILVERLINDE

verfijnd

Groeisnelheid lengte groei: 4 m in 10 jaar daarna 20 cm per jaar Eindhoogte 20 meter

Tilia tomentosa hoogte: 20m kroon: breed kegelvormig tot rond Schors: lichtgrijs, glad, later licht gegroefd blad: rond tot hartvormig, donkergroen, onderzijde zilverviltig 4-13 cm herfst: het goudgele blad blijft lang aan de boom bloemen: hangende tuilen in juli vruchten: groengrijs, rond en viltig behaard Forse boom met rechte stam. Later breder en vrijer in vorm. locatiespecifiek: vrij ongevoelig voor luis, bijenvriendelijk

MEEDENKSESSIE - gelegenheid tot stellen van vragen - discussie - vervolg: Tot woensdag 1 juli gelegenheid voor indienen andere boom-soort Gelegenheid tot uitbrengen van uw keuze van boomsoort en voorkeur enkele of dubbele bomenrij. Keuze kan gemaakt worden vanaf dinsdag 7 juli voor een periode van 4 weken Begin september verneemt u de uitslag. Bij toekomstige projecten zal bij boomvervanging hieraan invulling gegeven worden, dit geldt dus ook al voor het komende plantseizoen - gelegenheid om met Huib Sneep naar buiten te gaan