Zorgpad somatoforme stoornissen

Zorgpad somatoforme stoornissen Doelgroep: CCGt behandelt volwassenen vanaf 18 jaar.

Wat is een somatoforme stoornis En wanneer heb je die Definitie Somatoforme stoornis DSM IV (in de DSM V “Somatische-symptoomstoornis” genoemd) We spreken van een Somatoforme stoornis als het hebben van lichamelijke klachten op de voorgrond staat; deze klachten langer dan enkele weken duren; deze klachten significante lijdensdruk opleveren en met beperkingen in het functioneren gepaard gaan; gepaard gaan met extreme gedachten, gevoelens en gedragingen die de aanpassing hinderen; bij adequaat medisch onderzoek nog (!) geen somatische aandoening is gevonden die de klacht voldoende verklaart en ook nog (!) geen behandeling die afdoende helpt. Naar schatting 20-30% van de patiënten met een somatoforme stoornis houdt langdurig last van deze klachten (Khan e.a., 2003; Verhaak e.a., 2006; Jackson e.a., 2005). Bij deze patiënten is de lijdensdruk groot. Deze patiënten voelen zich ongezond en vaak ongerust, hebben een verminderde kwaliteit van leven, ervaren belemmeringen in dagelijks functioneren en hebben een hoog werkverzuim. Bovendien bezoeken deze patiënten veel (verschillende) artsen en ondergaan ze veel medische onderzoeken en behandelingen, zonder dat dit hun gezondheid ten goede komt (Barsky e.a., 2005). In veel gevallen hebben deze patiënten niet slechts één klacht, maar meerdere samenhangende symptomen. Patiënten met meerdere somatoforme stoornissen blijken in vergelijking tot mensen met die er niet meer dan één hebben gemiddeld meer beperkt te zijn in hun dagelijks functioneren en langduriger klachten te houden (Jackson e.a., 2006). Over de oorzaken van hun somatoforme stoornis hebben patiënten meestal veelzijdige ideeën; ze overwegen zowel onbegrepen medische ziekte, alsook stress en psychosociale problemen (Rief e.a., 2004; Salmon e.a. 2005). Wanneer somatische klachten niet binnen redelijke termijn tot een enkelvoudige somatische oorzaak en behandeling leiden kan er verwarring en stress in en verstoring van de behandelrelatie ontstaan. De verwarring gaat meestal over of en wie er faalt (patiënt of zorgaanbieder) en de ten onrechte veronderstelde tegenstelling tussen lichaam en geest. De geest wordt in de medische zorg gezien als een complex domein van de lichamelijke functies; kortom geest= lichaam. Deze psychische functies kunnen allerlei klachten veroorzaken en/of in stand houden en/of versterken, maar kunnen er ook geheel los van staan. Nader psychologisch, psychiatrisch onderzoek kan daar meer duidelijkheid in scheppen. De DSM-IV-TR is het wereldwijd meest gebruikte psychiatrische classificatiesysteem waarin alle psychiatrische stoornissen worden omschreven. Hier gaat het dus niet om het benoemen van een proces, maar om het diagnosticeren van stoornissen. In onderstaande tabel staan de zeven somatoforme stoornissen, met een korte omschrijving en een schatting van de prevalentie op het spreekuur van de huisarts (De Waal e.a., 2004)

Tabel 1: Somatoforme stoornissen volgens de DSM-IV-TR Omschrijving Somatisatiestoornis

Pijnstoornis

Conversiestoornis

Ongedifferentieerde somatoforme stoornis

Somatoforme stoornis niet anderszins omschreven Hypochondrie

Gestoorde lichaamsbeleving

Prevalentie bij huisarts